به گزارش پایگاه خبری نقدینه، علیرضا عسکری مارانی با اشاره به اینکه مجموعه ای از شرایط داخلی و خارجی دست به دست هم داده اند تا فضای منفی بازار سرمایه رقم خورد، درباره افت 21 ماهه متغیرهای اصلی بازار سهام ایران به سنا گفت: بازار سرمایه درحالی متأثر از دو بخش اقتصاد داخلی و خارجی است که در بخش خارجی کاهش جهانی کامودیتی ها (نفت، گاز، فولاد، مس، آلومینیوم) و کاهش نرخ برابری ارزهای کشورهایی واردکننده، امکان رقابت را برای صنایع داخلی کاهش داده است.
وی ادامه داد: این درحالی است که پول ملی بسیاری از کشورهای دارای مراوده اقتصادی با ایران ضعیف شده است. به طوریکه در یکسال اخیر ین ژاپن، لیر ترکیه، وون کره، دلار استرالیا و روبل روسیه در مقایسه با دو سال گذشته بین 20 تا 40 درصد افت کرده استو بنابرابین این کشورها با قیمت های ارزانتر نسبت به دلار اقدام به واردات کالا به ایران می کنند.
این کارشناس ارشد بازار ادامه داد: اگر مبنا را کاهش هزینه های تولید قرار بدهیم به نظر می رسد این کاهش ارزش ارزها به نفع شرکت های داخلی تمام شود اما نکته اینجاست که برای شرکت هایی چون سیمان، سنگ آهن و لاستیک سازی که چرخه کامل تولید در داخل انجام می گیرد این کاهش قیمت نه فقط تأثیر مثبتی ندارد بلکه تأثیر آن منفی است.قیمت تمام شده محصولات این شرکت ها که مواد اولیه، دستمزدها و حامل های انرژی را با ریال تأمین می کنند نه تنها نسبت به گذشته هیچ تغییری نکرده بلکه در بخش دستمزدها افزایش هزینه نیز داشتند بنابراین امکان رقابت با محصولات مشابه که ارزانتر وارد کشور می شوند را ندارند.
عسکری مارانی افزود: کالای خارجی برای مصرف کننده نهایی نسبت به جنس داخلی ارزانتر تمام می شود و همین امر امکان رقابت برای شرکت هایی که واردات مواد اولیه چندانی ندارند را از بین می برد. به عنوان مثال تایرساز داخلی نمی تواند با لاستیکی که از مالزی وارد کشور می شود رقابت کند چون قیمت تمام شده پایین نیامده است.
وی با بیان اینکه ارزش برابری دلار و ریال ایران کاهش نیافته اما قیمت ارز برخی کشورها نسبت به دلار ضعیف شده، گفت: تعرفه واردات در کشور پایین است و با یک تعرفه پایین به راحتی جنس وارد می شود؛ به عنوان مثال لیر ترکیه 30 تا 40 درصد نسبت به دو سال گذشته پایین آمده در نتیجه نساجی ما نمی تواند با پوشاک وارداتی ترکیه رقابت کند به همین نسبت در خصوص واردات لوازم خانگی از کره به دلیل افت وون این اتفاق افتاده است.
وی به رقابت بازار پول با بازار سرمایه اشاره و تصریح کرد: نرخ بهره در کشور بالا است.سود به عایدی P/E بازار پول نزدیک 4 است، پس بازار سرمایه باید با این P/E رقابت کند. این درحالی است که قیمت تمام شده محصولات هر سال در حال افزایش است و قیمت ارزها هم اعم از دلار تا سایر ارزها بالا نرفته که این رقابت پذیری را رقم بزند با همه این احوالات نرخ بهره بانکی همچنان زیاد است.
به گفته این مدیر به دلیل حضور داعش در منطقه مشکلاتی در بخش صادارت به کشورهایی چون عراق و سوریه برای شرکت های صادرکننده بوجود آمده است. از طرف دیگر دولت و مجلس طی دو سال گذشته با برقرار کردن بهره مالکانه و بالا نگه داشتن گاز و نفتی که به پالایشگاه ها و پتروشیمی ها می دهند، عمده سود را در گلوگاه برای خود نگه می دارند به جای اینکه اجازه بدهد به شرکت ها برسد.
عسکری مارانی یکی دیگر از مشکلات بازار سرمایه را به تصمیمات دولت در بخش مسکن دانست و گفت: سیاست های مالیاتی حوزه مسکن در بخش نقل و انتقال و اجاره املاک خالی تنبیهی بوده و بازار مسکن را وارد فاز رکودی شدید کرده است. در نتیجه صنعت فولاد و سیمان نیز خوابیده است.
وی مطالبات برخی شرکت ها را عامل دیگر رکود خواند و گفت: برخی بنگاه های کشور مطالباتی از دولت دارند که تا امروز نتوانستند وصول کنند. به عنوان مثال اگر امروز ارزش بازار مپنا 7 هزار میلیارد تومان است از دولت 6 هزار میلیارد تومان طلب دارد. یا کنتورسازی 50 میلیارد تومان طلب دارد در صورتی که ارزش بازار این شرکت 200 میلیارد تومان است. این عدد در صنایع برق و پیمانکاری پررنگ است.
این خبره بازارسرمایه کمبود تقاضا در بازارهای داخلی و خارجی را نیز از جمله عوامل اثرگذار در شرایط فعلی دانست و ادامه داد: به دلیل کمبود تقاضا در بازار، حجم تولید در انبارها و مواد اولیه افزایش پیدا کرده است. به گونه ای که هم اکنون در مقایسه با سال گذشته 30 درصد افزایش حجم موجودی کالا و مواد اولیه وجود دارد.
عسکری مارانی افزود: از طرف دیگر حجم دریافتی شرکت ها که پیش از این نقد یا شبه نقد بوده هم اکنون تبدیل به نسیه و چک های مدت دار شده است.
به گفته وی همه این جریانات داخلی و خارجی منجر شده که بنگاه ها برای تأمین سرمایه در گردش به دریافت تسهیلات با نرخ های بالا از طریق بانکها و یا انتشار صکوک تن دهند که هزینه مالی به بنگاه ها اضافه کرده و در نهایت منجر به گزارش های ناخوشایند 3 و 6 ماهه شرکت شده است .
وی درباره راهکارهای خروج از این وضعیت هم گفت: سیاست های عاقلانه ای چون کاهش نرخ بهره بانکی، رعایت عدالت در خصوص نرخ بهره مالکانه و خوراک گاز پتروشیمی ها و همچنین هدایت سیاست های تشویقی مالیاتی در راستای بازار سرمایه اعم از بازار اولیه و ثانویه می تواند بهترین گزینه های خروج از شرایط فعلی باشد.