البته به جرات می توان اذعان داشت که در دوران رکود اقتصادی و اعمال تحریم ها، تنها این بانک ها بودند که توانستند با نرخ سود حداقل 20 درصدی، امتیاز سرمایه گذاری را برای پس انداز مردمی حفظ کنند تا تزریق سرمایه مردمی در قالب سپرده بانکی را در سال های متمادی به واسطه رکود تورمی که در بازارهای موازی همچون سهام، طلا، مسکن و... ایجاد شد با استقبال بیشتری رو به رو سازند.
اما امروزه این پرسش برای فعالان صنعت بانکداری ایجاد شده است که این رونق در کوتاه مدت ایجاد شده یا اینکه بانک ها همچنان می توانند این امتیاز خود را در روزگار توافق و پساتحریم حفظ کنند و جلوی خروج سرمایه را از سپرده های بانکی بگیرند؟
هرچند اعمال تحریم ها درفعال سازی امتیازات بالقوه بانک ها تاثیر شایانی خواهد داشت؛ اما بازارهای موازی به خصوص صنعت نیز می توانند در جذب سرمایه های مردمی بسیار موثر عمل کنند. از سویی دیگر باید تاکید شود که ساختار بانک های ایران، سنتی است و جذب سرمایه و افزایش آن متکی به سپرده است؛ بنابراین صنعت بانکداری در ایران نتوانسته است رونق خود را از طریق ارائه خدمات و تجهیز منابع افزایش دهد به طوری که جریان درآمدی از سود نرخ تسهیلات بسیار آسیب پذیر شده است.
ازاین روست که شیوه بانکداری و در کنار آن سرمایه گذاری در بانک های ایران باید به سمتی حرکت کند که بتواند رویکردی رقابتی با دیگر بازارهای موازی داشته باشد.
قطعا برداشتن تحریم ها موجب خواهد شد تا بانک ها راه های نوین افزیش سرمایه را جستجو و برای خود راه های درآمدی جدیدی ایجاد کنند.
از آنجا که تکیه صنعت بانکداری بر کسب درآمد از طریق ارائه وام است باید تاکید شود که این خدمات تسهیلاتی، در قالب بازرگانی بوده که تنها سرمایه بانک ها را به گردش می اندازد و به بانک ها نقش واسطه گری مالی می دهد که باید آن را در قالب معیارهایی غیر از بانکداری سایه که در واسطه مالی غیر بانکی همچون صندوق سرمایه گذاری موسسات رهنی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک صندوق پوشش ریسک و شرکت های لیزینگ است فعال کرد؛ تا از این روش کاهش واسطه گری بانک ها در کنار ارتقای خدمات و بهینه سازی مدیریت سرمایه محقق شود و با به کارگیری ابزارهای خدماتی ذکر شده ، علاوه بر افزایش درآمد، ریسک در بین تعاملات میان بانکی و سرمایه گذاری کاهش می یابد.
قابل ذکر است که امروزه صنعت بانکداری برای نرخ سپرده روز شمار در سیستم بانکی 10 درصد سود و برای سپرده های یکساله بیش از 20 درصد سود پرداخت می کند؛ پس می توان دریافت که بانک ها تنها برای افرادی که نمی خواهند ریسک کنند و سرمایه کلانی ندارند؛ مطلوب ارزیابی خواهد شد. به طوری که با ادامه این روند، درآمد بانک ها پس از لغو تحریم ها و در دروان پساتحریم، طی کوتاه مدت روند ایستایی به خود می گیرد. از این رو است که حرکت فعالان و سیاستگزاران بانکی در جهت ایجاد خدمات نوین به منظور کسب یک درآمد پایدار الزامی می شود به طوری که رویکرد بانک ها از قیمت گذاری خارج خواهد شد و هزینه داخلی آنها تنها از طریق نرخ سود پرداخت می شود و درآمدشان از ارائه خدمات به دست می آید.
*مدیر روابط عمومی بانک پارسیان