به گزارش پایگاه خبری نقدینه، حسین پناهیان، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در این جلسه درباره چهار محور محیط کسب و کار کالایی در سال 93 ، اقدامات و فعالیت های توسعه‌ای بورس کالا، شاخص‌های عملکرد این شرکت در سال جاری و همچنین اولویت‌ها و جهت گیری‌های سال 94 و سال‌های آینده توضیحاتی ارائه داد.
وی گفت: در حال حاضر جایگاه بورس کالا در صحنه اقتصادی ناشناخته بوده و بورس کالا با شکل امروزی که عمر هشت ساله دارد راه طولانی برای رسیدن به جایگاه واقعی خود در اقتصاد دارد.
پناهیان ادامه داد: در ساختار حاکمیتی بورس کالا تفاوت منحصربه فردی وجود دارد به طوری که هیچ سهامداری دراین شرکت به صورت مستقیم و غیر مستقیم اجازه مالکیت بیش از دو و نیم درصدی سهام شرکت را ندارد و کارکرد بورس کالا با توجه به شکل گیری قانون بازار به نحوی است که ذینعفان تنها سهامداران نبوده و از تنوع و گستردگی زیادی برخوردارند. به طوری که بخش های دیگری در صحنه اقتصادی وجود دارند که باید بتوانند در این مسیر فعالیت داشته باشند.
مدیر عامل شرکت بورس کالا ادامه داد: لذا جایگاه سهامداران با یکسری محدودیت‌ها مواجه شده و مفهومی به عنوان سهامدار عمده در بورس کالا وجود ندارد و براساس اختیاراتی که بر عهده هر کدام از ارکان است ممکن است برخی از تصمیمات در تضاد منافع اعضای هیات مدیره باشد. لذا کار کردن در این فضا بسیار سخت بوده و از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است.
وی به کارکردهای اصلی بورس کالای مدرن در اقتصاد رقابتی واقعی اشاره کرد و افزود: سابقه بورس های کالایی در کشورهای پیشرفته بسیار طولانی بوده و بالغ بر دو قرن است به طوری که حجم ارزش معاملات برخی کشورها در برابر تولید ناخالص داخلی آن‌ها است.
پناهیان اضافه کرد: مهم ترین نکته در شکل گیری بورس های کالایی تکامل و توسعه نظریه رقابت پذیری بورس کالایی است به طوری که این بورس باید در اقتصاد بتواند رقابت پذیری را توسعه داده و مزایای آن را کشف کند در این راستا شفافیت اقتصادی ایجاد شده و بهره وری بنگاه‌ها و همچنین تخصیص بهینه منابع صورت می گیرد.
مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران عنوان کرد: کارکرد بعدی مدیریت ریسک و نوسان پذیری است تا بازیگران براساس علائق مختلف بتوانند ریسک‌های مورد انتظار خود را مدیریت کنند.
وی خاطرنشان کرد: در صحنه اقتصادی با مقوله ای به نام اقتصاد مقاومتی مواجه هستیم که این مقوله چیزی جز رقابت پذیری نیست. تا بتواند قدرت رقابتی خود را افزایش دهد و در این مقوله شفاف سازی اقتصاد و تغییر درآمد دولت از نفت به مالیات باید صورت گیرد.
پناهیان تصریح کرد: بورس کالایی به وجود نیامده به غیر از این که شفاف سازی کرده و رانت زدایی کند و هر چقدر در جهت گیری فعالیت های اقتصادی تمرکز بیشتری داشته باشند دولت می تواند به مقاصد اقتصادی خود برسد.
مدیر عامل شرکت بورس کالا خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که در گذر اقتصاد دولتی به اقتصادی مبتنی بر بازار و عرضه و تقاضا مطالعات تجربی نشان داده که هیچ ابزاری نتوانسته کارکرد بیشتری از بورس های کالایی داشته باشد و در دورن از گذر اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار تراکم های عجیبی رخ می دهد و عاملی که می تواند نوسان را مدیریت کند چنین ساختاری است.
وی تصریح کرد: در فضای کسب و کار در سال جاری مهمترین عاملی که برای بورس کالا تسهیل کرده عزم و اراده دولت برای توسعه فضای کسب و کار بورس کالا است به طوری که درسال جاری دو مصوبه در این خصوص به تصویب رسیده است.
پناهیان یادآور شد: در مصوبه اول هر کالایی که ماهیت غیر انحصاری دارد مورد توجه قرار گرفته و الزاما شرکت های دولتی در برنامه زمانی یک ساله باید از مکانیزم و کارکرد بورس کالا استفاده کنند که این موضوع جزو اهداف و برنامه ریزی های دولت است.
مدیر عامل شرکت بورس کالا خاطرنشان کرد: از سوی دیگر موضوع قیمت گذاری نیز مورد توجه قرار گرفته است. زیرا در هر جایی که پای دولت به عرصه قیمت گذاری کالا باز شود تبعاتی به همراه خواهد داشت و بخش خصوصی انگیزه ای برای فعالیت ندارد.
به گزارش ایسنا، وی عنوان کرد: مهمترین نکته ای که در سال جاری با آن مواجه بودیم این بود که کمبود تقاضا به صورت محسوسی وجود داشته و رشد اقتصادی از نرخ پایینی برخوردار بود. اما دراین راستا سه اتفاق مهم رخ داد به طوری که متغیرهای اقتصادی از نوسان پذیری کمتری برخوردار بوده و به طور خاص نرخ ارز از ثبات نسبی برخوردار بود و این کار ما را راحت تر می کرد.
پناهیان تصریح کرد: اتفاق بعدی این بود که جایگاه بورس کالا نزد نهادهای سیاست گذار مشخص و اصلاح شد و به تبع آن تعاملات خوبی با دولت و مجلس صورت گرفت که با این اقدامات می توانیم جایگاه بورس کالا را در فرایند سیاست گذاری تثبیت کنیم.
مدیر عامل شرکت بورس کالا یادآور شد: طی چهار سال گذشته با این تعدا مبارزه کردیم که ضرورت وجود بورس کالا چیست که پاسخ آن بسیار سخت بود اما با فرهنگ سازی صورت گرفته نشان دادیم که کارکرد بورس کالا توسعه ای است. لذا در بحث فرهنگ سازی تمرکز کردیم تا فرهنگ آشنایی با بورس کالا را ایجاد کنیم و این یکی از ابزارهای توسعه اقتصادی است.
وی با بیان این‌که برخی معتقدند بورس کالا ایجاد انحصار می کند، تصریح کرد: بورس کالا مصداق بارز رقابت بوده و اعتقاد داریم که با سازوکاری که در قانون ایجاد شده باید به آن به عنوان ثروت ملی نگاه شود و نگاه صنفی نداشته باشیم.چون در ذات بورس کالا چیزی جز عرضه و تقاضا وجود ندارد.به طوری که در کشورهای پیشرفته دنیا این نکته اساسی وجود دارد که نباید در کنار مکانیزم رقابت مکانیزم دیگری وجود داشته باشد.
مهمترین اقدامات بورس کالا در سال 93
پناهیان در ادامه این نشست به اقدامات و فعالیت‌های توسعه‌ای در سال 93 اشاره کرد و گفت: برنامه استراتژی بورس کالا برای چند سال آینده تدوین شده و به سازمان یادگیرنده تبدیل شده است که این به دلیل سابقه طولانی بورس کالا در دنیا و سابقه اندک آن در اقتصاد کشور است.
مدیرعامل شرکت بورس کالا یادآور شد: در سال گذشته 84 پروژه و 667 فعالیت تدوین شد که بالغ بر 95 درصد آن ها تا پایان بهمن ماه محقق شد.
وی با بیان این‌که تمرکز اصلی بورس کالا در ابزارهای مشتقه بود عنوان کرد: مهمترین تفاوت در بورس کالا با بورس‌های کالایی پیشرفته در بخش ابزار است زیرا در بورس های پیشرفته کالاهای فیزیکی کمتر مبادله می‌شوند؛ به‌همین منظور درسال جاری معامله قرارداد سلف موازی استاندارد به عنوان ابزار مدرن تامین مالی برای سنگ آهن راه اندازی شد.
وی از راه اندازی ابزارهای جدید در سال آینده خبر داد و گفت: همچنین قرار است در اوایل سال آینده قراردادهای جدید سلف موازی استاندارد در حجم وسیع راه اندازی شود. همچنین در سال جاری روی قرارداد آتی محصولات کشاورزی تمرکز داشتیم که دراین راستا قرارداد آتی زیره ثبت راه اندازی شد. همچنین معاملات قراردادهای آتی به صورت برخط راه اندازی شده و برنامه ریزی این است که معاملات برخط را توسعه دهیم.
پناهیان از راه‌اندازی قرارداد اختیار معامله کالایی در سال آینده خبر داد و افزود: در حال حاضر طراحی قرارداد اختیار معامله کالایی انجام شده اما به دلیل پیچیدگی های بسیار زیاد این ابزار بتوانیم در سال آینده به بهره برداری قرار گیرد. در این راستا بازارگردانی قرارداد و همچمین تصویب دستورالعمل صورت گرفته و منتظر ابلاغ آن از سوی سازمان بورس هستیم.
وی با بیان این‌که دستورالعمل کارگزار محوری در دست بررسی است عنوان کرد: در زمینه توسعه بازار فیزیکی در سال جاری بازار فرعی بورس کالا راه اندازی شد و در محصولات قراضه کار خود را شروع کردیم و درحال تامین آن هستیم.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به راه اندازی نظام انبارداری در سال جاری اشاره کرد و گفت: در سال جاری صدور قبض انبار صورت گرفت و انتظار داریم که درسال آینده قبض انبار به عنوان اوراق بهادار قابل معامله در بازار سرمایه مورد بهره برداری قرار گیرد.
پناهیان یادآور شد: فعالیت عمده دیگر در سالجاری قانون بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی یا همان ماده 33 است که براساس آن قرار است در نظام مدیریت مالی کشاورزی و دولت تحول اساسی صورت گیرد و به جای این که دولت مکلف به خرید تضمینی باشد قیمت تضمینی را جایگزین آن کند که با این اقدام بخش کشاورزی بهره ورتر می شود.
وی گفت: در سال جاری مکانیزم کشف قیمت در محصولات پتروشیمی انجام شد و تلاش‌هایی صورت گرفت تا این نقیصه برطرف شود و مکانیزم رقابت در این بخش تحقق پیدا کند.
مدیرعامل شرکت بورس کالا با بیان این‌که در سال 93 صندوق ضمانت تعاونی راه اندازی شد تصریح کرد: از دیگر اقدامات مهمی که در سال جاری انجام شد ورود بورس کالا به اتحادیه الکترونیکی بین المللی بود که طبق برنامه ریزی به عمل آمده قرار است در سه ماهه چهارم سال 2015 معاملات بین بورس کالا و اتحادیه الکترونیکی رونمایی شود که امیدواریم به توسعه تجارت بین المللی منجر شود. در این راستا توافقات لازم در خصوص مکانیزم های پرداخت صورت گرفته و در حال طی کردن مراحل لازم هستیم.
پناهیان عنوان کرد: همچنین در زمینه توسعه بازار فیزیکی بورس کالا یکی از مهمترین اقدامات ورود اشخاص حقیقی به بازار معاملات فیزیکی بود که برای اولین بار مکانیزمی فراهم شود تا اشخاص حقیقی وارد این بازار شوند.
152 هزار میلیارد ریال تامین مالی در بورس کالا
وی به مهمترین اقدامات انجام شده در سال جاری اشاره کرد و گفت:در سال 93 بالغ بر 152 هزار میلیارد ریال تامین مالی برای بخش تولید و صنعت در بورس کالا انجام شد و سلف موازی استاندارد به 834 میلیارد ریال رسید و معاملات ثانویه این بورس به 1900 میلیارد ریال بالغ شد.
وی تصریح کرد: حجم و ارزش معاملات بورس کالا به 533 هزار میلیارد ریال رسید که به رتبه اول از لحاظ ارزش معاملات در بازار سرمایه اختصاص یافته است. همچنین ارزش معاملات تا پایان اسفند به 520 هزار میلیارد ریال رسید که از این میان 364 هزار میلیارد ریال آن متعلق به بخش فیزیکی بوده و ارزش معاملات در این بخش از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه به 1631 میلیارد ریال رسیده است.
پناهیان تصریح کرد: از لحاظ حجمی ارزش وزنی معاملات در بازار فیزیکی از هفت میلیون تن آغاز شده به 21 میلیون تن در پایان ساتل رسیده است این درحالی است که در سال 93 کاهش تقاضا از واقعیت های ملموس اقتصادی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی یادآور شد: همچنین در تالار صادراتی کیش 4.9 میلیون تن صادر شده است که این میزان 23 درصد حجم معاملات را تشکیل می دهد و از لحاظ ارزش معاملات 30 هزار میلیارد ریال معادل 11 درصد ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است.
اولویت های بورس کالا در سال آینده
مدیر عامل شرکت بورس کالا در ادامه به اولویت های بورس کالا در سال آینده پرداخت و گفت: توسعه معاملات قرارداد سلف موازی استاندارد به منظور تامین مالی بنگاه های تولیدی از مهمترین هدف گذاری بورس کالا در سال آینده است.
پناهیان به راه اندازی اختیار معامله اشاره کردو گفت: اختیار معامله به دو صورت اختیار روی قرارداد آتی و اختیار روی کالا تقسیم می‌شود که کمیته فقهی اجازه انتشار آپشن روی قرارداد آتی را نداده و به همین منظور قرار است در سال آینده اختیار کالایی در بورس کالا به عنوان یک ابزار مدرن مالی در بازار مشتقه راه اندازی شود.
مدیر عامل شرکت بورس کالا توسعه معاملات محصولات کشاورزی را از دیگر اهداف این بورس درسال آینده ذکر کرد وگفت: هدایت معاملات شرکت ها به بورس کالا و انعکاس نقش بورس کالا در اقتصاد ملی و همچنین تبیین جایگاه بورس کالا در برنامه ششم توسعه در کنار ارتقای سامانه جامع معاملاتی و گسترش ارتباط با کشورهای عضو اکو از مهمترین برنامه های بورس برای سال آینده است.