آیا به سراغ نرخ بازده سرمایه گذاری می روید؟ آیا روند سهم در روزهای قبل و تحلیل های ارائه شده دوستانتون و اخبار و شایعات و بررسی می کنید؟ اصلاً تحلیل های بنیادی و فاندامنتال و تکنیکال و مقایسه نسبت P بهE بازار و صنایع مشابه را انجام می دهید؟ یا فقط این فکر به سراغتان می آید که اکنون فرصت ورود است؟ پس در بازار مثبت اقدام به خرید می کنید. اولین قدم اشتباه رو همینجا برداشتید و خود را در میان امواج پر تلاطم بازار گرفتار کرده اید و تبدیل به یک سهامدار شده اید. در واقع سهامداران عادی مالکان شرکت هستند و دارای حقوق و مزایایی همچون 1- حق دریافت سود سهام (EPS) 2- حق رای دادن در مجامع عمومی عادی و فوق العاده 3- حق تقدم در خرید سهام جدید 4 – حق باقیمانده دارایی پس از انحلال شرکت 5 – حق اطلاع از فعالیتها و استراتژیهای شرکت، که شما هدفتان از خرید این سهم هیچکدام از این موارد نبوده و صرفاً یک خرید احساسی داشته اید که با امید به جو بازار مثبت شما هم سود کنید.
به ياد داشته باشيد كه وقتي اقدام به خريدسهام مي كنيد، دربازار سرمايه شروع به فعاليت كرده ايد. حال با چند گزینه جهت نحوه انتخاب خرید سهام آشنا می شوید .به نظر شما خرید کدام سهم بهتر به نظر ميرسد؟ هزار سهم يك دلاري يا 20 سهم 50 دلاري؟ بيشتر مردم قطعاً اولي را انتخاب ميكنند زيرا اين معامله را با شانس بيشتري براي كسب سود ارزيابي ميكنند تنها به اين خاطر كه سهم بيشتري در اختيار دارند.
اما پولي كه از معاملات سهام به دست ميآوريد بر پايه تعداد سهامي كه در اختيار داريد، نيست بلكه به مبلغي بستگي دارد كه وارد بازار ميكنيد. بسياري از سرمايهگذاران تمايل زيادي به خريد سهام ارزان دارند. اما سهام ارزان معمولاً يكي از كليديترين اجزاي موفقيت را از دست داده است كه حمايت شركتهاي سرمايهگذاري است . يك سهام نميتواند سود خوبي بهدست آورد در حالي كه پشتیبانی خريد شركتهاي سرمايهگذاري مالي و بيمهاي و امثال آنها را نداشته باشد.
به ياد داشته باشيد، سهام ارزان به علت خاصي ارزان است و يك سهم به اندازهاي كه ميارزد معامله ميشود. سهامداراني كه به سمت سهام ارزان روي ميآورند اين نكته را در نظر نميگيرند كه در حال خريد بخشي از يك شركت مشكلدار با مشكلاتي مانند عدم حمايت شركتهاي سرمايهگذاري، روند بسيار كند كسب درآمد و فروش و عدم اقبال بازار هستند. عدم حمايت شركتهاي سرمايهگذاري ميتواند مشكلي جدي براي يك شركت باشد. شركتهاي سرمايهگذاري معمولا ًاز تيمهايي حرفهاي براي بررسي وضعيت بازار بهره ميبرند كه به طبع بالاتر از ميانگين بازار، كارآيي دارند، اما سهام هایی که ناشی از افزایش سرمایه ایجاد می گردد معمولا به قیمت کمتر از سهام عادی و به میزان درصد افزایش سرمایه قیمت کمتری نسبت به سهم موجود در بازار را دارد. به همین جهت مورد اقبال عمومی نیز قرار می گیرد چون با گذشت زمان به بهای همان سهام عادی در بازار داد و ستد خواهد شد.
به عبارتي سهام موفق نيازمند بازارگرداني موفق است. البته منظور معامله 200،100 يا 300 سهم نيست بلكه خريد و فروش بيش از 10 هزار يا 20 هزار سهم مدنظر است كه ميتواند در بالا رفتن يا پايين آمدن قيمت سهام تأثير بهسزايي داشته باشد. سهم شركتهاي سرمايهگذاري از معاملات روزانه نزديك به 50 درصد است. پس قاعدتاً آنها به دنبال سهام خيلي ارزان نميروند زيرا علاقهاي به معامله تعداد بسياري سهم را در روز ندارند.
برندگان بزرگ بازارهاي سرمايه معمولاً شبيه يكديگرند. آنها معمولاً زيان سرمايهگذاري خود را در سطح پايين نگاه ميدارند، به صرف بالابودن نسبت P/E يك سهم به سرعت اقدام به خريد آن نميكنند و در نهايت به سلامت بازار در هنگام خريد و فروش توجه ويژهاي دارند. در مقابل، بسياري از سهامداران با قوانيني نامتعارف وارد بازي ميشوند. در حالي كه سهامداران موفق از دامهاي بر سر راه خود دوري ميكنند تا هر روز به سطحي بهتر در سرمايهگذاري خود برسند.
واقعيت اين است كه از نگاه شما دو برابر شدن قميت سهام ارزاني كه دست روي آن ميگذاريد، بسيار مطلوب به نظر ميرسد اما نزديك شدن اين احتمال به حقيقت بسيار دور از ذهن به نظر ميآيد. از سهام داراي P/E بسيار بالا دوري كنيد بر سهامي تكيه كنيد كه P/E معقولي داشته باشد زيرا پتانسيل رشد قيمت را دارند و واقعاً به اندازه قيمتشان ميارزند.
در حالي كه اين حقيقت وجود دارد كه سهامي با P/E پايين توانايي رشد خوبي دارد، سرمايهگذاران معمولاً از اين نسبت ارزشگذاري استفاده درستي نميكنند. سران يك گروه تجاري معمولاً ميخواهند سهام شركت خود را بيش از ارزش اسمي آن بفروشند آن هم فقط به يك دليل آنها سهم بازار خود را به خاطر درآمدهاي معوقه و چشمانداز رشد فروش شركت به سرعت ميخواهند گسترش دهند. سهام شركتهايي با P/E بسيار بالا معمولاً خصوصيتي مشترك دارند. معمولاً عملكرد آنها نشان ميدهد كه بازار انتظار رشد زياد قيمت سهام شركت در آينده را داراست. اما اين فقط يك انتظار است و دليلي محكم براي تحقق اين امر وجود ندارد، پس اگر متغيرهاي بنيادي به نحوي غيرقابل پيشبيني در رابطه با صنعتي خاص تغيير كند، اين پيشبينيها و انتظارات ميتوانند به حقيقت نپيوندند.
به زيانهاي كوچك فرصت بزرگ شدن ندهيد بيمههاي مختلف خطراتي را كه در كمين سلامتي و بخصوص داراييها هستند، خنثي ميكنند . اما در بازار سرمايه كمتر كسي پيدا ميشود كه به فكر سياستي باشد تا مانند يك بيمهنامه براي او عمل كند. ريسك سهام خود را بين هفت تا هشت درصد نگاه داريد تا بيمهنامه مطمئني براي سهامداري خود داشته باشيد، زيرا اگر سهامي را در موقع مناسب بخريد، هرگز بيش از هفت تا هشت درصد افت قيمت نخواهد داشت. زيانهاي كوچك به راحتي قابل جبرانند اما اين زيانهاي بزرگ هستند كه ميتوانند به آسيب ديدن سبد سهام شما منجر شوند. با زياني به ميزان 50 درصد بايد به دنبال بازگشتي صددرصدي بود تا شما را به موقعيت مناسب ديگري رهنمون سازد. اما اگر به ريسكي هفت يا هشت درصدي قناعت كنيد سودي 25 درصدي ميتواند زيانهاي متوالي شما را جبران كند كه اين امر به نظر دستيافتني ميرسد.
*کارشناس ارشد صنعت بیمه وبورس