به گزارش پایگاه خبری نقدینه؛ فرابورس ایران سال ۹۵را با رشد نماگرهای اصلی، راهاندازی بازار شرکتهای کوچک و متوسط، رونمایی از صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه، پذیرهنویسی نخستین اوراق رهنی بازار سرمایه، ترافیک عرضههای اولیه، طبقهبندی بازار پایه به سه تابلو معاملاتی مجزا، افزایش تعداد شرکتهای پذیرش و درج شده در بازارهای معاملاتی و رخدادهایی از این دست که همگی از روزهای پرکار فرابورس در سال گذشته حکایت داشتند، پشت سر گذاشت.
در تقویم کاری این رکن بازار سرمایه اواخر اسفندماه شاهد گشایش نماد فرابورس در تابلو الف بازار پایه بودیم. همچنین بر اساس مصوبه جدید هیاتمدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام شد سقف تملک سهام شرکت فرابورس ایران توسط سهامداران متقاضی همانند سایر بورسهای کشور به ۲,۵درصد کاهش یافته؛ این در حالی است که پیشتر این سقف تملک سهام تا ۱۰درصد امکانپذیر بود.
در این میان نگاهی به خلاصه عملکرد بازار فرابورس در سالی که گذشت نیز نشان میدهد بازدهی شاخص کل فرابورس در حدود ۹درصد، ارزش کل بازار ۸درصد، ارزش کل معاملات ۲درصد، تعداد دفعات معاملات ۲۰درصد و تعداد نمادهای اصلی پذیرش شده یا درج شده ۱۳درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۴رشد داشتهاند. این در حالی است که حجم معاملات صورت گرفته در بازارهای فرابورس ایران در مقایسه با سال ۹۶با افت ۴درصدی روبهرو شد.
از سوی دیگر از آنجا که یکی از اهداف تاسیس فرابورس ایران کمک به تامین مالی بنگاههای اقتصادی در سطح بسیاری از صنایع کشور است، سال گذشته شاهد افزایش شرکتهای پذیرش شده و درج شده در بازارهای سهام فرابورس نسبت به سال ۹۴بودیم. به این ترتیب بر تعداد نمادهای اصلی شرکتها (شرکتهای پذیرش شده و درج شده) به میزان ۸و ۲۲درصد در بازارهای اول و دوم افزوده شد؛ دو شرکت در بازار SME معاملات خود را برای نخستین بار آغاز کردند و تعداد شرکتهای درج شده بازار پایه به ۱۵۹شرکت رسید.
۹۵؛ سال شکستن رکوردهای فرابورسی
در سالی که گذشت شاهد شکستن رکورد عملکرد فرابورس در زمینه معاملات و بازارها بودیم به طوری که شاخص کل در بالاترین ارتفاع خود از سال ۸۹یعنی ارتفاع ۸۷۵واحدی ایستاد و بازدهی خود از ابتدای سال را به حدود ۹درصد رساند. ارزش بازار سالانه به رقم یکهزار و ۴۷هزار میلیارد ریال رسید که از سال ۸۹تاکنون بیسابقه بود و ارزش معاملات سالانه نیز رقم ۴۶۱هزار میلیارد ریال را به ثبت رساند که ضمن بالاتر بودن این رقم نسبت به سالهای گذشته در مقایسه با سال ۹۴نیز نزدیک به ۲درصد بیشتر بود.
به طور کلی سال ۹۵افزون بر ۸۰هزار میلیون ورقه بهادار در بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که میانگین ماهانه نقل و انتقال آن ۶هزار و ۷۰۳میلیون ورقه و میانگین روزانه آن جابهجایی۳۳۲میلیون ورقه بود. در عین حال ارزش دادوستدهای انجام شده نیز به طور متوسط ماهانه رقم ۳۸هزار و ۴۴۰میلیارد ریال و روزانه یکهزار و ۹۰۶میلیارد ریال را ثبت کرد.
عملکرد بازارهای فرابورس زیر ذرهبین
رصد عملکرد معاملاتی بازارهای فرابورس حاکی از آن است بازارهای اول، پایه و ابزارهای نوین مالی در حالی با افزایش حجم معاملات نسبت به سال ۹۴روبهرو شدند که بازارهای دوم و ابزارهای نوین مالی بهبود ارزش معاملات را تجربه کردند و سایر بازارها با کاهش ارزش دادوستدهای خود مواجه شدند.
همچنین مقایسه حجم و ارزش معاملات انجام شده در بازارها نشان میدهد بازار اول به ترتیب ۱۸و ۷درصد از حجم و ارزش معاملات فرابورس در طول سال ۹۵را به خود اختصاص داده است؛ این ارقام برای بازار دوم به میزان ۳۲و ۲۱درصد بوده و بازار پایه نیز سهم ۳۹و ۹درصدی از حجم و ارزش معاملات را در اختیار گرفته است.
در این میان بازار تازه تاسیس SME کمتر از نیم درصد از حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داده و بازار ابزارهای نوین مالی اما ۲و ۶۰درصد از حجم و ارزش دادوستدهای سال ۹۵فرابورس را به نام خود ثبت کرده است.
ارزش کل بازار فرابورس در آخرین روز معاملاتی سال ۹۵نیز به رقم یکهزار و ۴۷هزار میلیارد ریال رسید که بازار دوم با ۴۳درصد بیشترین سهم ارزش بازار از ارزش کل را از آنِ خود کرد. پس از آن به ترتیب بازارهای پایه، ابزارهای نوین مالی، اول و SME به ترتیب به میزان ۲۶، ۲۱، ۹و ۰,۳درصد در ردههای بعدی قرار گرفتند.
گروه فلزات اساسی، در صدر صنایع فرابورسی ایستاد
سال گذشته ارزش معاملات خرد بازار سهام به تفکیک گروههای صنعت در مجموع بازارهای اول، دوم، پایه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط به ۱۰۸هزار و ۶۰۷میلیارد ریال رسید که گروه فلزات اساسی با سهم ۱۹درصدی از این رقم، بالاترین ارزش معاملات را در مقایسه با سایر صنایع به دست آورد. گروه شیمیاییها و پالایشیها نیز به ترتیب سهم ۹و ۸درصدی را در اختیار گرفتند و در جایگاه دوم و سوم ایستادند.
در میان ده صنعت نخست با بیشترین ارزش معاملات همچنین نام گروههای «عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم»، «بانکها و موسسات اعتباری»، «حمل و نقل»، «انبوهسازی، املاک و مستغلات» و «محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» دیده میشود.
رشد ۱۴درصدی ارزش معاملات اوراق تسهیلات مسکن
بازار ابزارهای نوین مالی سال ۹۵میزبان نقل و انتقال یکهزار و ۸۱۴میلیون ورقه به ارزش ۲۸۲هزار میلیارد ریال بود. در این بازار اوراق صکوک شامل اسناد خزانه اسلامی و اوراق اجاره، مرابحه، رهنی، مشارکت، گواهی سپرده، صندوقهای سرمایهگذاری اعم از قابل معامله و جسورانه و اوراق مشتقه شامل اوراق تسهیلات مسکن مورد معامله قرار گرفتند که بررسی روند دادوستد آنها نشان میدهد اسناد خزانه، اوراق مرابحه، ETFها و اوراق تسه با افزایش ارزش معاملات روبهرو شدند.
به عنوان مثال تسهها افزایش ۱۴درصدی و ETFها رشد ۷۱درصدی ارزش نقل و انتقالات خود را در مقایسه با سال ۹۴تجربه کردند. در این میان اوراق رهنی، گواهی سپرده و صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه نیز برای نخستین بار در سال قبل وارد گردونه معاملات این بازار شدند.
فرابورس، آغازگر عرضههای اولیه به روش ثبت سفارش
در سالی که پشت سر گذاشتیم ۱۸شرکت در مجموع بازارهای اول، دوم و SME پس از عرضه اولیه معاملات خود را آغاز کردند که از میان آنها سهام ۱۳شرکت به روش حراج، ۳شرکت به روش گشایش نماد و ۲شرکت دیگر نیز به روش ثبت سفارش عرضه اولیه شدند.
از میان این ۱۸شرکت؛ تعداد ۱۳شرکت در بازار دوم، ۲شرکت در بازار SME و ۳شرکت نیز در بازار اول عرضه اولیه شدند که عرضههای شرکت پاکدیس و ریل سیر کوثر برای نخستین بار در بازار سرمایه به روش ثبت سفارش (Book Building) انجام شد.
سه شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان، اعتباری ملل و صنعتی بهپاک نیز همگی در بازار دوم به روش گشایش نماد معاملات خود را آغاز کردند.
در عین حال اسفندماه نیز سهام دو شرکت بورس کالای ایران و فرابورس ایران پس از طبقهبندی بازار پایه به سه تابلو معاملاتی مجزا در تابلو الف این بازار پس از چندماه توقف، گشایش نماد شدند.
توجه ویژه به تامین مالی اقتصاد دانشبنیان
در کنار توجه ویژه فرابورس به تامین مالی بنگاههای اقتصادی و کمک به تجهیز منابع مالی دولت به کمک انواع اوراق صکوک، در سالی که سپری شد اقدامات موثری در خصوص تامین مالی اقتصاد دانشبنیان نیز صورت گرفت که راهاندازی بازار شرکتهای کوچک و متوسط که دارای دو تابلو رشد و دانشبنیان است و نیز صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه در همین خصوص قابل توضیح است.
همچنین به منظور افزایش بازاریابی و امکان ارائه حضوری ایدهها و اختراعات به سرمایهگذاران و صنعتگران، سه دوره فستیوال بازار دارایی فکری در سال ۹۵از سوی فرابورس و با کمک سازمان بورس، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پارک فناوری پردیس برگزار شد که یک فستیوال شهریورماه ۹۵در حوزه نوآوریهای تجهیزات پزشکی، دومی در تاریخ ۲۰دی ماه در خصوص نوآوریهای صنعت مواد غذایی و سومین فستیوال اوایل اسفندماه پیرامون نوآوریهای صنعت پلاستیک و پلیمر بود. به گزارش ایبنا، سال ۹۵در عین حال ارزش معاملات بازار دارایی فکری که شامل فروش قطعی دو اختراع و اعطای مجوز بهرهبرداری یک اختراع دیگر برای مدت معین بود به ۳۵میلیارد ریال رسید.