رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی از منظر شاخص‌های سلامت بانکی، یکی از مهمترین اصلاحات ساختاری در بازار پول کشور محسوب می‌شود.
پربیننده ترین خبرها
آخرین خبرها
يکشنبه 22 اسفند 1395
یکی از مشکلاتی که در حال حاضر نظام بانکی کشور با آن مواجه است، عدم وجود ساختار مناسب جهت رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی با استفاده از شاخص‌های سلامت بانکی است. این مسئله سبب شده است تا عموم مردم نتوانند بین بانک‌های خوب و بد تفکیک کنند و این احساس عمومی شکل گرفته است که حاکمیت در مواقع بحرانی، به یک اندازه از تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی حمایت خواهد کرد.
بدون شک پیش‌نیاز انجام رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، وجود شاخص‌ها و استانداردهای مشخص و روشن است تا بتوان با استفاده از آنها به صورت دقیق بانک‌ها را بر اساس درجه ریسک گروه‌بندی کرد. در این رابطه، در سطح بین‌المللی شاخص‌های معروفی وجود دارند که می‌توان در نظام بانکی کشور ایران نیز از آنها استفاده نمود. برخی از شاخص‌های مذکور عبارت‌اند: کفایت سرمایه، کیفیت سرمایه، کیفیت دارایی‌ها، کیفیت مدیریت، کیفیت سودآوری و کارایی، کیفیت نقدینگی و حساسیت به ریسک بازار.
مسلما رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی و افشای آن، می‌تواند منافع گوناگونی برای نظام بانکی کشور به همراه داشته باشد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌شود:
الف- اطلاع‌رسانی به عموم مردم در رابطه با وضعیت بانک
بدون شک اولین منفعت مهم و کلیدی رتبه‌بندی، کمک به بالا بردن شناخت سپرده‌گذاران در رابطه با وضعیت بانک و انتخاب بهترین گزینه سرمایه‌گذاری است. توضیح آنکه در حال حاضر، معمولا بانک‌هایی که از منظر سلامت بانکی با مشکلات جدی مواجه هستند، تلاش می‌کنند تا با بالا بردن نرخ سود سپرده، نقدینگی جذب کرده و از این مسیر مشکلات زمان حال خود را به آینده نامعلوم منتقل کنند. در این شرایط، اعلام شفاف رتبه بانک‌ها از منظر سلامت بانکی توسط بانک مرکزی، شاخصی مهم خواهد که سپرده‌گذاران می‌تواند در کنار نرخ سود پرداختی، به آن نیز توجه کنند. مسلما زمانی که سپرده‌گذاران بداند که با انتخاب خود در حال سپرده‌گذاری در یک بانک پرریسک هستند، پذیرش تبعات بعدی این سپرده‌گذاری برایشان راحت‌تر خواهد بود.
ب- جلوگیری از ایجاد بحران‌های سیستمی
یکی از ویژگی‌های صنعت بانکداری که آن را از سایر صنایع متفاوت می‌سازد، مسئله تاثیر بانک‌ها بر یکدیگر است؛ به نحوی که مشکلات یک بانک خاص ممکن است به هجوم کلی به تمامی بانک‌ها منجر شده و بحران سیستمی ایجاد کند. وجود رتبه‌بندی به مقام ناظر کمک می‌کند تا با تمرکز بر بانک‌های شدیدا ناسالم، از ایجاد مشکل برای کل سیستم جلوگیری کند.
پ- کمک به نظارت بانک مرکزی
در الگوی استاندارد نظارت بانکی، لازم است مقام ناظر برای گروه‌های مختلف بانکی برنامه نظارتی متفاوتی را اجرا کند. در واقع، نظریه و تجربه بانکداری نشان داده است که برخورد نظارتی واحد با تمام بانک‌ها در عمل از کارآمدی کافی برخوردار نیست. مسلما پیش‌نیاز اصلی این مسئله، وجود ساختار مناسب جهت رتبه‌بندی بانک‌ها است.
با توجه به آنچه مطرح شد به نظر می‌رسد در حال حاضر مسئله رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی توسط بانک مرکزی ضرورتی غیرقابل انکار است و تا زمانی که این اصلاح ساختاری در بازار پول کشور انجام نشود، نمی‌توان به موفقیت دیگر اصلاحات بانکی امیدوار بود.
* کارشناس اقتصادی
<###dynamic-0###>