افت اونس
در بازه زمانی اول تا ۸ مردادماه، قیمت جهانی اونس طلا با کاهش قابل توجهی همراه بود و از ۳۴۲۰ دلار به ۳۲۳۵ دلار رسید؛ به عبارتی، این کاهش حدود ۴ درصدی طی یک هفته رخ داده است. این افت قیمتی در نتیجه چند عامل مهم اقتصادی و بین‌المللی شکل گرفته است.
نخست، تقویت ارزش دلار آمریکا در بازارهای جهانی نقش مهمی در کاهش قیمت طلا ایفا کرده است. با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و تقویت شاخص دلار، جذابیت دارایی‌هایی مانند طلا که بازدهی بهره ندارند، کاهش می‌یابد. در کنار آن، انتظارات بهبود در وضعیت اقتصادی جهانی و کاهش نگرانی‌ها نسبت به رکود اقتصادی یا تنش‌های ژئوپولیتیک باعث کاهش تقاضا برای طلا به عنوان دارایی امن در این بازه شد. در این بازه خبر توافق تجاری میان آمریکا و اروپا یکی از مهم‌ترین عوامل اثر گذار بر افت اونس بود. همچنین، با توجه به رشد بازده اوراق قرضه دولتی و چشم‌انداز مثبت برخی بازارهای مالی، بخشی از سرمایه‌گذاران اقدام به خروج سرمایه از بازار طلا و ورود به بازارهای دیگر کرده‌اند.
در مجموع، ترکیب سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی، بهبود انتظارات اقتصادی بر اثر توافق و افزایش ارزش دلار، از مهم‌ترین دلایل کاهش قیمت اونس طلا در این بازه زمانی بوده‌اند.
گواهی سکه طلا
در بازه زمانی اول تا ۸ مردادماه ۱۴۰۴، بازار گواهی سکه طلا شاهد نوسانات قابل‌توجهی بود؛ نوساناتی که نه‌تنها در سطح قیمت گواهی‌ها بلکه در ارزش معاملات روزانه نیز به‌وضوح قابل مشاهده است.
در ابتدای ماه جاری، قیمت گواهی سکه طلا در سطح ۸۰ میلیون و ۳۴۲ تومان قرار داشت، اما در ادامه و تا میانه هفته گذشته (۵ مرداد) با حدود ۸.۵٪ کاهش به ۷۳ میلیون و ۴۶۸ هزار ریال رسید. این افت قیمت می‌تواند ناشی از عوامل روانی، کاهش انتظارات تورمی، یا اصلاح بازار پس از رشدهای قبلی بوده باشد. با این حال، بازار از این نقطه حمایت شد و در ادامه با افزایش تقاضا، قیمت‌ها تا حدود ۷۹ میلیون و ۳۸۳ هزار ریال در پایان هفته (۸ مرداد) بازیابی شد. در مجموع، قیمت گواهی سکه طی این دوره با کاهش خفیف ۱.۲٪ بسته شد.
در کنار این تحولات قیمتی، ارزش معاملات روزانه نیز تغییرات قابل‌توجهی داشت. در روز نخست مرداد، بازار با حجمی سنگین و ارزش بیش از ۱۶۳۷ میلیارد ریال کار خود را آغاز کرد. این حجم بالا احتمالاً حاصل تحرکات سرمایه‌گذاران در شروع ماه یا انتقال نقدینگی از بازارهای دیگر بوده است. با این حال، هم‌زمان با افت قیمت‌ها تا ۵ مرداد، ارزش معاملات نیز کاهش یافت و به کمتر از ۷۰۰ میلیارد ریال رسید، که نشانه‌ای از کاهش تمایل به خرید در زمان افت یا افزایش احتیاط فعالان بازار است.
در ادامه و با بازگشت نسبی قیمت، ارزش معاملات نیز بار دیگر به بیش از ۱۳۳۸ میلیارد ریال در ۶ مرداد رسید، که نشان می‌دهد فعالان بازار به کف قیمتی واکنش مثبت نشان دادند. اما در روزهای پایانی هفته، با ورود بازار به فاز تثبیت و احتمالاً کاهش هیجانات، ارزش معاملات مجدداً کاهش یافت و در ۸ مرداد به ۳۱۰ میلیارد ریال رسید — کمترین مقدار در این بازه.
عوامل اثرگذار بر این تحولات را می‌توان در چند محور اصلی دسته‌بندی کرد:
- نوسانات نرخ ارز (به‌ویژه دلار آزاد و نیما) که مستقیم بر قیمت گواهی سکه اثرگذار است. هرگونه تغییر در نرخ دلار می‌تواند به‌سرعت در معاملات گواهی سکه منعکس شود.
- تغییرات انس جهانی طلا، به‌ویژه در شرایط نااطمینانی اقتصادی جهانی یا تحولات ژئوپولیتیک.
- رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران و انتظارات تورمی که به‌صورت مقطعی می‌تواند سبب افت یا جهش ناگهانی قیمت‌ها شود.
- شرایط سیاسی داخلی، از جمله تحولات در دولت، سیاست‌های مالی، یا اخبار مرتبط با برجام یا تحریم‌ها که بر انتظارات تورمی اثر مستقیم دارد.
- نرخ سود بین‌بانکی و سیاست‌های پولی بانک مرکزی که جذابیت بازارهای رقیب را تغییر می‌دهد و موجب جابجایی نقدینگی می‌شود.
در نهایت، این بازه ۸ روزه نشان می‌دهد بازار گواهی سکه همچنان بسیار حساس به اخبار و انتظارات است و واکنش‌های سریع آن به کف‌ها و سقف‌ها، گویای رفتار کوتاه‌مدت و مبتنی بر تحلیل روانی بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران این بازار است.
گواهی شمش طلا
در تاریخ اول مرداد ۱۴۰۴، قیمت هر واحد شمش طلا حدود ۹,۶۱۹,۹۹۴ ریال بود.
طی هفته، این قیمت با نوسانات جزئی همراه بود:
در مجموع، قیمت شمش طلا طی این بازه تنها ۰.۰۶٪ کاهش بسیار جزئی داشته و می‌توان گفت بازار شمش ثبات نسبی را حفظ کرده است.
ارزش معاملات در ابتدای بازه حدود ۷.۱ هزار میلیارد ریال بود و تا ۷ تیر به ۱۳.۵ هزار میلیارد ریال افزایش یافت، که بیانگر رشد حدود ۹۰٪ در حجم نقدینگی واردشده به معاملات شمش طلاست.
در روز ۸ مرداد، این عدد کمی کاهش یافت اما همچنان در سطح بالایی باقی ماند.
روند صندوق‌ها
بر اساس داده‌های مرکز نظارت بر صندوق‌های سرمایه گذاری سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا در بازه زمانی ۱تا ۸ مرداد ۱۴۰۴ نزدیک به یک درصد رشد داشته و در مجموع به حدود ۱۷۷.۶ همت رسید.
بر این اساس، خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا ۲.۸ همت رشد را در این بازه زمانی تجربه کرد.
سهم از بازار
طبق این گزارش، صندوق عیار مفید با ۳۳ درصد بیش‌ترین سهم را از بازار صندوق‌های طلا به خود اختصاص داده است.
صندوق لوتوس با ۱۸ درصد، کهربا ۹، زرین آگاه ۶ درصد، زرین کاردان ۵ درصد و دنای زاگرس و طلای کیان با ۴ درصد بیش‌ترین سهم را از خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا را به خود اختصاص داده‌اند.