به گزارش خبرنگار نقدینه، بانک مرکزی در شش سال اخیر همواره درگیر ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی بوده و هر از چند گاهی مسئولان این بانک اعلام می کنند که ساماندهی ها در مراحل نهایی قرار دارد اما برنامه هایشان همچنان ادامه دارد. مسئولان بانک مرکزی در گفتگو با مهر آخرین وضعیت ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی اعم از موسسات اعتباری، لیزینگ‌ها و صرافی ها را تشریح کردند.
فقط ۳۴ لیزینگ مجوز دارند
حمیدرضا آذرگون در گفتگو با مهر درباره آخرین وضعیت ساماندهی لیزینگ‌ها (واسپاری‌ها) گفت: بانک مرکزی با تمام امکانات در حال بررسی و رسیدگی تقاضاهای دریافت شده است. یک دسته از فعالینی هستند که تحت عناوین مختلف مانند فروش اقساطی و فعالیت‌های تجاری کار لیزینگ انجام می‌دهند و بانک مرکزی به آنها توصیه می‌کند که اگر می‌خواهند صرفا کار واسپاری انجام دهند، با مراجعه به سایت این بانک، از شرایط اخذ مجوز مطلع شوند و مستندات و مدارک لازم را به بانک مرکزی ارائه نمایند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
مدیر اداره مجوزهای بانکی بانک مرکزی افزود: براساس آمارهای غیررسمی که کانون شرکت‌های لیزینگ اعلام کرده، ۴۰۰ واحد تجاری هم اکنون فعالیت‌هایی شبیه به عملیات واسپاری و لیزینگ انجام می دهند که در صورت مراجعه و برخورداری از شرایط لازم، درخواست‌شان مورد رسیدگی قرار می گیرد. از تعداد مذکور حدود ۳۴ شرکت لیزینگ مجوزدار هستند که اسامی آنها در سایت بانک مرکزی اعلام شده و این واسپاری‌های بزرگ کشور یا تحت سهامداری خودروسازان بزرگ قرار دارند یا بانک‌های تجاری. بقیه شرکت‌هایی که فعالیت واسپاری انجام می‌دهند، هنوز به بانک مرکزی مراجعه ای نداشته اند.
مکاتبه با ۴ هزار صرافی
در عین حال، آذرگون درباره ساماندهی فعالیت صرافی ها به مهر گفت: از نظر بانک مرکزی صرافی‌هایی که اسامی آنها در سایت این بانک درج شده، فعالیتشان قانونی است و مجوز دار محسوب می شوند اما قطعا فعالان این حوزه تعدادشان بیش از اسامی است که در لیست بانک مرکزی نامشان ذکر شده است. این تعداد از صرافی ها اقدامات لازم برای دریافت مجوز را انجام داده اند و مدارک لازم را ارائه کرده اند.
وی ادامه داد: تعداد دیگری از صرافی‌ها هم اقدامات لازم را انجام داده اند و در شرف اخذ مجوز هستند، برخی از اقدامات لازم برای دریافت مجوز نهایی از بانک مرکزی، زمان‌بر است، مانند ثبت سرمایه و یا دریافت تائیدیه مکانی از نیروی انتظامی که به صورت مکتوب است، زیرا نیروی انتظامی باید به صورت حضوری در مکان صرافی مراجعه و سپس مجوز را صادر کند.
آذرگون با بیان اینکه اگر تعدادی از صرافی‌ها مدارک لازم را ارائه کرده و نسبت به افزایش سرمایه و ارائه ضمانت اقدام کرده اند، به زودی مجوزشان را دریافت می کنند و نامشان در لیست گنجانده خواهد شد، افزود: لیست بانک مرکزی متغیر است و دائما به روز می شود. اسامی ۴۲۱ صرافی در حال حاضر در لیست قرار گرفته است.
مدیر اداره مجوزهای بانکی بانک مرکزی با بیان اینکه فاقد مجوزها دو دسته هستند، افزود: یک دسته صرافی هایی هستند که اصلا تاکنون مراجعه ای به بانک مرکزی برای دریافت مجوز نداشته اند که به صورت زیرزمینی و یا در انظار فعالیت می کنند و هیچ مجوزی ندارند. گروه دیگری هم هستند که سال‌های گذشته مجوز از بانک مرکزی دریافت کرده اند اما سال‌ها از زمانی که این مجوز را دریافت کرده اند، گذشته است و مدت اعتبار مجوز قبلی منقضی شده، زیرا مجوزهای بانک مرکزی مدت دار است و لازم است که این عده از صرافی‌ها خود را با شرایط جدید تطبیق دهند و مجوز تاریخ روز دریافت کنند. نزدیک به ۲۵۰ صرافی از سنوات گذشته از بانک مرکزی مجوز گرفتند که تمدید نشده است.
این مقام مسئول در بانک مرکزی تصریح کرد: براساس آمارهای بانک مرکزی از گذشته و لیست آماری که این بانک در اختیار دارد، با حدود ۴ هزار صرافی مکاتباتی مستقیم انجام داده ایم که شرایط روز دریافت مجوز را برای ۱۲۰۰ نفر آنها اعلام کرده ایم و این تعداد اظهارتمایل برای دریافت مجوز کردند و به آنها اعلام کرده ایم که مدارک را برای بانک مرکزی ارسال کنند که در نهایت ۲۵۰ صرافی نیز اقدام به ارسال مدارک کردند که در حال رسیدگی است.
وی در پاسخ به این سئوال مهر مبنی بر اینکه تعداد اندکی از صرافی ها مطرح می کنند که سرمایه اولیه را برای اخذ مجوز بانک مرکزی، افزایش داده اند اما این بانک مجوز لازم را برای آنها صادر نکرده است، گفت: سرمایه اولیه شرط لازم است اما کافی نیست. شرط دیگر ارائه ضمانت نامه است که آخرین مرحله تلقی می شود و به محض ارائه ضمانت نامه مجوزشان صادر و نامشان در لیست می گنجد.
شرایط موسسات اعتباری برای دریافت مجوز
آذرگون در ادامه درباره آخرین وضعیت ساماندهی موسسات اعتباری گفت: از سال‌های ۸۹ _ ۹۰ در پی تصمیمات اتخاذ شده در بانک مرکزی، عمده تعاونی های اعتبار که در قالبی شبیه به بانک یا موسسه اعتباری، اقدام به اخذ سپرده از مردم می کردند، در قالب ۱۴ تعاونی ادغام و ساماندهی شدند و از آن زمان تاکنون مجوز ۱۰ تعاونی مذکور صادر شده و باقیمانده‌ها در دست رسیدگی برای اخذ مجوز نهایی هستند.
مدیر اداره مجوزهای بانکی بانک مرکزی با اشاره به اینکه 4 موسسه مالی و اعتباری در حال رسیدگی پرونده برای دریافت مجوز از بانک مرکزی هستند، افزود: اگر مراحل تمام شود، منجر به صدور مجوز خواهد شد و اگر نتوانند از قالب ساماندهی خارج خواهند شد. البته برخی از اینها براساس مصوبه شورای پول و اعتبار باید ساختار سهامی خود را در حدود و مقررات قانون گذار اصلاح کند که اقداماتی را هم انجام داده‌اند.
وی، شرایط دریافت مجوز توسط این گونه موسسات را طیف وسیعی ذکر و بیان کرد: موسسان آنها باید دارای سلامت مالی باشند، بدهی غیرجاری و چک برگشتی نداشته باشند و از منابع پولی خود خالص سرمایه را آورده باشند، نه از منابع دولتی، تسهیلات بانکی یا سپرده های مردمی و تمامی اینها رسیدگی می شود. اگر موسسات، شرکت‌های حقوقی باشند، از نظر سلامت حقوقی حداقل طی چند سال اخیر مورد بررسی قرار می گیرند و باید تمام این شرایط را دارا باشند.
همچنین عبدالمهدی ارجمند نژاد مدیر کل مقررات، مجوزها و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه اسامی موسسات، تعاونی ها، بانک‌ها، صرافی ها، لیزینگ‌ها و غیره که فعالیتشان مجاز شناخته شده بر روی سایت بانک مرکزی قرار دارد، افزود: برخی از تعاونی های اعتباری که اقدامات خلاف مقررات بانک مرکزی انجام می دهند و می گویند که از وزارت تعاون مجوز داریم باید این وزارتخانه پاسخگوی تخلف و مشکل ایجاد شده توسط آنها باشد.
وی، حبس پول برای پرداخت تسهیلات توسط برخی از موسسات اعتباری و غیره را به منظور پرداخت تسهیلات را ممنوع اعلام کرد و گفت: بانک مرکزی بارها به مردم هشدار داده است که در موسسات بدون مجوز سپرده گذاری نکنند. وی اضافه کرد: موسسه اعتباری توسعه نیز درخواستی برای تبدیل شدن به بانک به بانک مرکزی ارائه نکرده و برنامه ای برای این کار در دستور کار نیست.
در حال حاضر اسامی ۱۷۴ تعاونی اعتبار دارای مجوز و ۷ صندوق قرض الحسنه متعلق به بانک‌ها و موسسات اعتباری در سایت بانک مرکزی اعلام شده است.