به گزارش پایگاه خبری نقدینه، طبق وعده های داده شده تحریم ها در آذرماه لغو می شود تا اقتصاد کشور وارد فاز جدیدی شود چشم اندازی که خیلی از فعالان و کارآفرینان اقتصادی از مدتها پیش در انتظارش بودند تا با رفع تحریم های بانکی و امکان تبادل با کشورهای مختلف بتوانند فعالیت خودر را به پیش ببرند و وارد بازار های جهانی شوند البته این اشتیاق درشرکتهای خارجی نیز دیده می شود و منتظرند تا با لغو تحریم ها فعالیت خود را در بازار 80 میلیونی ایران آغاز کنند و از فواید سرمایه گذاری بهره مند شوند به همین منظور ماهها بود که پیش از نهایی شدن توافقات، هیات های خارجی سفر خود را به ایران آغاز و با مسئولان دولتی و نمایندگان بخش خصوصی دیدار و گفت و گو داشتند تا بتوانند بعد از برداشته شدن تحریم ها فعالیت خود را در کشور از سرگیرند اما نکته ای که ذهن بسیاری را مشغول کرده این است که سرمایه گذاران خارجی بیشترچه بخش اقتصادی کشور را در سرمایه گذاری شریک خود خواهند کرد؟ و در چه شاخه هایی تمایل به سرمایه گذاری دارند؟ بدون شک سرمایه گذار همواره به دنبال امنیت سرمایه خود است و کسی را به عنوان شریک خود بر می گزیند که از برگشت سرمایه وسود آن مطمئن باشد.
در شرایط فعلی بهره برداری مناسب از دوره پسا تحریم بسیار مهم است و همانطور که وزیر امور خارجه در مراسم روز ملی صادرات اعلام کرد اگر می خواهیم کسی مجدد تحریم ها را به ما تحمیل نکند، باید فضای اقتصاد را به بهترین شکل پس از برجام هدایت کنیم تا اقتصاد دنیا با ما گره بخورد و دیگران نتوانند بر ما تحریم وارد کنند . بنابراین پیش بردن اقتصاد مقاومتی ومشارکت مردم و بخش خصوصی بسیار مهم است اما به نظر می رسد در طول سالهای گذشته به دلیل شفاف نبودن اقتصاد ، بخش خصوصی نتوانسته به جایگاه اصلی خود دست یابد و این نگرانی وجود دارد که بازهم مطمئن ترین بخش برای سرمایه گذاران خارجی بخش دولتی باشد.
سرمایه گذاران خارجی بخش خصوصی را شریک انتخاب نمی کند
مجیدرضا حریری نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درگفت و گو با جام جم آنلاین نیز یکی از نگرانی ها یش را دولتی بودن اقتصاد دانسته و می گوید : تاریخ سرمایه گذاری ما نشان داده سرمایه گذاران خارجی بسیار هوشمندانه و بسیار آگاه تر از ما که در داخل هستیم می دانند که باید با چه کسی و کدام بخش در کشور معامله کنند .آنها فقط با دولت وارد معامله شده و شراکت می کنند. در تاریخ سرمایه گذاری شاید بیش از یکی ، دو درصد نیست که با بخش خصوصی سرمایه گذاری کرده باشند البته اگر با دولت نیز وارد سرمایه گذاری می شوند بیشتر در رشته هایی ورود پیدا می کنند که اختیار قیمت گذاری و رقابت درآن در اختیاردولت نیست مثل نفت، گاز و پتروشیمی که قیمت محصولات دربازار های جهانی معلوم می شود. برای همین آنها هوشمندانه انتخاب کردند که شریکشان کسی است که متولی اقتصاد کشور است و بخش خصوصی را به عنوان شریک انتخاب نمی کنند چون می دانند بخش خصوصی نمی تواند خودش را اداره کند چه برسد بخواهد سرمایه گذار خارجی را اداره کند هم اکنون هم اگر به ترکیب هیات هایی که به ایران می آیند نگاه کنید بیشتر در چند شاخه نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و خودرو خلاصه شدند و اینها نیز بخش هایی است که دردست دولت است.
وی برای اثبات این موضوع به حجم سرمایه گذاری خارجی انجام شده در شرایط قبل از تحریم اشاره کرده و می گوید : قبل از تحریم ها مگر سرمایه گذاری خارجی داشتیم فقط در حد سالی 2تا 3 میلیارد دلار بود که در مقابل اقتصاد ما رقمی نبود پس نشان می دهد سرمایه گذار خارجی برای اینکه وارد یک کشور ی شود به منافعش نگاه می کند و اولین چیزی که توجه می کند شعار من وشما نیست بلکه رتبه بندی های بین المللی و جایگاه کشور ما را مورد توجه قرار می دهد بنابراین وقتی می بیند رتبه کسب وکار، رتبه فساد مالی واداری و رتبه رقابت پذیری ما خراب است مگر مغزش معیوب است در بخش هایی سرمایه گذاری کند که مطمئن نیست .
امید بسته شده به سرمایه گذاران خارجی واهی است
سعید لیلاز تحلیلگر اقتصادی نیز به جام جم آنلاین می گوید: اگر بخواهیم مسائل اقتصاد کشور حل شود راه حلش افزایش سرمایه گذاری؛ احیای رشد بهره وری، احیای قدرت خرید به ویژه در طبقات پایین و فرودست جامعه و بهبود فضای کسب و کار است و حل این موضوعات نیز در کوتاه مدت انجام نمی شود چرا که هیچ داروی فوری وجود ندارد.
لیلاز درادامه گفت : امیدی که به سرمایه گذاران خارجی بسته شده، واهی است، نقطه امید اقتصاد ایران برای خروج از رکود، بخش خصوصی است و در خوشبینانه ترین حالت ممکن است 3 تا 5 میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی برای کشور داشته باشیم که آنهم بیشتر در بخش های دولتی اتفاق می افتد .
وی با بیان اینکه تنها راه نجات اقتصاد ایران از شرایط کنونی ورکود آزادسازی اقتصادی است، می گوید:این یک اجبار برای اقتصاد کشور است و راهی جز آن وجود ندارد و بهترین راه برای شکستن رکود، مراجعه به مردم و بخش خصوصی است و دولت باید پای خود را از اقتصاد و تصدی گری در این بخش بیرون بکشد.
استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه با بیان اینکه تا بساط نفت برقرار است، خصوصی سازی واقعی در ایران شکل نخواهد گرفت، می افزاید: مشکلات پیش آمده برای اقتصاد کشور طی یک شب به وجود نیامده که بخواهیم آن را در کوتاه مدت رفع کنیم و چاره ای نداریم جز آنکه از همان راهی که آمده ایم و این اقتصاد ضعیف شکل گرفته است، بازگردیم.
لیلاز به آماری از سرمایه گذاری تجمیعی درکشور اشاره کرده و می گوید :طی 10 سال اخیر، 350 تا 400 میلیارد دلار کسری سرمایه گذاری تجمیعی در ایران به وجود آمده است . این در حالی است که برای سال 95 باید 150 میلیارد دلار سرمایه گذاری تجمیعی در کشور می داشتیم.
این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد:با این بودجه عمرانی که در حال حاضر مصوب است، باید 20 تا 22 سال زمان بگذرد تا بتوان تعهدات دولت را جبران کرد. وضعیت اقتصاد ایران تا قبل از سال 97 محال است که به شرایط و سطح اقتصاد سال 90 برسد و این در حالی است که درآمد سرانه ایران زودتر از سال 1400 به سطح درآمد سرانه سال 89 باز نخواهد گشت.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه با اشاره به اینکه بخش خصوصی باید امید خود را از دولت قطع کند، می افزاید: دولت یازدهم منابعی برای تقسیم کردن ندارد بنابراین نباید به این دولت امیدوار بود که به بخش خصوصی کمک کند. از این رو اگر بخش خصوصی از دولت قطع امید کند، دولت نیز ناچار خواهد بود که برای حفظ و بقای خود، بخش خصوصی را رها کند.