علی قاسمی/ عباس بیات : صنایع بورسی در اولین ماه از سال 1403، گزارشهای خوبی را راهی کدال کردند. با وجود آنکه به طور تاریخی، درآمد فروردینماه نسبت به اسفند کاهش چشمگیری پیدا می‌کند، اما صنایع بورسی طی فروردینماه سال‌جاری، درآمد بیش از 204همتی را برای بازار سهام به ارمغان آوردند، به طوری که این میزان، نسبت به فروردین سال گذشته رشد 24درصدی داشته است. قابل‌توجه است که میانگین دلار نیما، در فروردین سال گذشته حدود 37هزار و 300تومان بوده و میانگین دادوستدهای فروردین امسال، این شاخص دلاری را به 40هزار و 600تومان رسانده است.
رشد حدود 9درصدی دلار نیما در اولین ماه از سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، در کنار افزایش 24درصدی درآمد ریالی شرکت‌ها در این مدت سبب شده است تا درآمد دلاری شرکت‌ها نیز در بازه یادشده افزایش یابد. درآمد دلاری مجموع صنایع بورسی در فروردینماه حدود 5میلیارد دلار بوده است که نسبت به درآمد دلاری فروردینماه گذشته، بیش از 14درصد افزایش نشان می‌دهد.
این درحالی است که به رسم هر سال، درآمد ریالی فروردین امسال نسبت به اسفندماه سال قبل، کاهش 29درصدی را تجربه کرده است. در میان صنایع بورسی، فولادی‌‌‌ها، تولیدکنندگان اوره و صنعت مخابرات کمترین افت درآمد را در فروردینماه امسال نسبت به ماه قبل از آن تجربه کرده‌‌‌اند. همچنین، صنعت دارو، حمل‌ونقلی‌‌‌ها و زغال‌سنگی‌‌‌ها موفق شدند درآمد خود را نسبت به اسفندماه افزایش دهند. بیشترین رشد درآمد فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته نیز به صنعت خودرو و سختافزار و تجهیزات تعلق دارد. عمدتا گزارش صنایع بورسی، قابل قبول و برای برخی از صنایع قوی بود. به نظر میرسد صنایع شروع پرقدرتی داشتند.
احتمالا در ادامه سال، نحوه برخورد بانک‌مرکزی با دلار نیما و مواجهه دولت با نرخ انرژی و حقوق دولتی، تعیین‌‌‌کننده سودآوری صنایع خواهد بود. با توجه به اعمال نرخ‌های بالای انرژی در گزارشهای زمستان سال گذشته، به نظر میرسد در سال‌جاری، با وجود پر شدن گپ دلار آزاد و نیما، همچنان چالش هزینه‌‌‌های انرژی پیش‌‌‌روی بازار باشد.
دلاری‌‌‌ها زیر ذره‌‌‌بین بازار
صنایع دلاری بورس، در حالی گزارشهای فروردینماه خود را منتشر کردند که میانگین دلار نیما در فروردینماه امسال نسبت به فروردین سال قبل، رشد 9درصدی داشته است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که درآمد دلاری بخش بزرگی از صنایع، افزایش یافته است. اما صنایع دلاری همچنان منتظر رشد دلار نیما هستند تا بتوانند عملکرد بهتری را از خود نشان دهند. هرچند بورس‌کالا به کمک فلزات اساسی آمده است.
فروش شمش فولاد با دلار 46هزار تومانی و فروش ورق توسط برخی از تولیدکنندگان با دلار بیش از 55هزار تومان، برخی از عقب‌ماندگی‌‌‌ها را جبران کرده است. به نظر میرسد برخی از رهبران اصلی صنعت فولاد، از پایین ماندن دلار نیما سود می‌‌‌برند. اما در نهایت کاهش فاصله دلار آزاد و نیما علاوه بر عدم‌توزیع رانت ارزی، به رشد درآمد صنایع بزرگ‌تر نیز کمک خواهد کرد. از این‌رو، دلاری‌‌‌ها که همواره شروعکننده روند صعودی شاخص کل بورس بودهاند، زیر ذره‌‌‌بین سرمایه‌گذاران قرار دارند.
صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از صنایع بزرگ بورسی، طی فروردینماه درآمد 48همتی را به ثبت رسانده و نسبت به فروردینماه گذشته، رشد 20درصدی را تجربه کرده است. این درحالی است که درآمد دلاری این صنعت 10درصد افزایش یافته است. با وجود آنکه تولیدکنندگان ورق، از پایین ماندن دلار نیما بهره بردند، اما با فرض سناریوی تحقق رشد دلار نیما، تولیدکنندگان شمش باید از سایر زنجیره‌‌‌های فولاد جلو بیفتند. «فخوز»، «فسبزوار»، «کاوه» و «فخاس» گزینه‌‌‌های بهتری در این گروه هستند. فلزات گرانبها، نیز عمدتا به دلیل کاهش مقدار فروش، با افت درآمد نسبت به فروردینماه گذشته همراه شدند. این درحالی است که نرخ فروش در این صنعت به دلیل رکورد قیمت‌های جهانی روی، مس و آلومینیوم بسیار بالاست. رقابت شدید محصولات «فایرا» در بورس‌کالا خبری است که چند روزی است دست به دست می‌شود. با این حال، گزارشهای جذابی در این صنعت دیده نمی‌شود.
تحریم‌‌‌های روسیه در نهایت به نفع آلومینیوم‌‌‌سازان تمام شد، اما احتمالا در گزارشهای آتی این صنایع، رخی از خود نشان خواهند داد. با این حال، گزینه‌‌‌هایی نظیر «فایرا»، «فملی» و «فاسمین» جذابیت‌‌‌های بنیادی ویژه‌‌‌ای دارند. پتروشیمی‌‌‌ها نیز گزارشهای جذابی ارائه دادند. درآمد این صنعت، در اولین ماه از سال، 47همت بود که رشد 32درصدی درآمد را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. رونق معاملات در رینگ پتروشیمی بورس‌کالا و افزایش نرخ‌های جهانی نیز به کمک این صنعت آمده تا درآمد دلاری خود را 21درصد افزایش دهد. «جم»، «شیران»، «نوری» و «بوعلی» بهترین گزینه‌‌‌ها در میان پتروشیمی‌‌‌ها هستند. این درحالی است که دوده‌‌‌ای‌‌‌ها نیز عملکرد عالی داشتند. «شدوص» و «شصدف»، کارنامه‌ای عالی را در کدال منتشر کردند.
سنگ‌آهنی‌‌‌ها و معدنی‌‌‌ها، درآمد 12هزار میلیارد تومانی را ثبت کردند که نسبت به فروردین گذشته، 29درصد افزایش یافته است. این درحالی است که درآمد دلاری صنعت 18درصد بهبود یافته است. افزایش نرخ گندله و آهن اسفنجی در بورس‌کالا احتمالا به نفع این صنعت بوده است. این درحالی است که نرخ حقوق دولتی با توجه به آنکه با نرخ فروش نسبت مستقیم دارد، احتمالا بر بهای تمام‌شده این صنعت موثر خواهد بود. بنابراین احتیاط بیشتر در معامله نمادهای این صنعت ضرورت دارد. «کچاد» و «کنور» هم به لحاظ گزارشهای منتشرشده و هم به لحاط بنیادی، گزینه‌‌‌های جذابی هستند. اوره‌‌‌ای‌‌‌ها نیز با درآمد 6همتی خود، رشد 14درصدی درآمد را نسبت به فروردین گذشته نشان می‌دهند. «شپدیس» و «کرماشا» دو نماد خوب این گروه احتمالا مناسب خواهند بود. درآمد فرآوردههای نفتی نیز با رشد 28درصدی به 6هزار و 500میلیارد تومان رسیده است.
سبقت درآمد خودرویی‌‌‌ها
سیمانی‌‌‌ها، در فروردینماه، 3هزار و 300میلیارد تومان درآمد داشتند که رشد 15درصدی را نسبت به فروردین گذشته نشان می‌دهد. به نظر میرسد، رشد قیمت انرژی در زمستان گذشته، تا حدی بر عملکرد آینده این صنعت نیز اثرگذار باشد. امید است تورم انرژی به مصرف‌کنندگان بورس‌کالا انتقال یابد. «سآبیک»، «سپاها»، «سمازن» و «سشرق» سود خوبی را در 1403 خواهند ساخت. شرکت‌های خودروساز با وجود ساخت زیان انباشته فراوان، همواره مورد توجه بسیاری از فعالان بازار سرمایه بودهاند، به‌‌‌طوری که بسیاری این صنعت را لیدر بازار و شروعکننده روندهای اصلی در بازار می‌‌‌دانند. شش شرکت خودروساز بورسی، در فروردینماه به‌رغم وجود جو غالبا مثبت در بازار سرمایه، بازدهی منفی 7.73درصدی را نصیب سهامداران خود کردند. بیشترین بازدهی در این ماه به شرکت «ناما» تعلق دارد که به‌رغم بازدهی منفی خودروسازان، با ثبت رشد 10درصدی کام سهامداران خود را شیرین کرده است. عملکرد خودروسازان در فروردین قابل قبول بوده است. بر این اساس مجموع فروش این صنعت طی اولین ماه از سال 1403، 18هزار و 461میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقیاس نقطه به نقطه رشد 147درصدی نسبت به فروردین سال گذشته داشته است.
با این حال، مقایسه عملکرد فروردین این صنعت با اسفند 1402، نشان می‌دهد که مجموع درآمد خودرویی‌‌‌ها با افت 58درصدی همراه بوده است. از طرفی فروش فروردین این صنعت نسبت به میانگین سال 1402 با کاهش 47درصدی همراه بوده است. تعطیلی پی در پی فروردین و ماه مبارک رمضان موجب ایجاد جو رکودی در بازار شد و عامل اصلی تقلیل درآمدی خودروسازان همین رکود یکپارچه بوده است.
با توجه به شرایط تورمی همواره ارزیابی متغیرهای بنیادین با دلار نیما می‌‌‌تواند چشم‌‌‌انداز بهتری از وضعیت حقیقی یک صنعت بدهد. بر این اساس به لحاظ دلاری، مجموع فروش فروردین خودروسازان 454میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با فروردین سال گذشته رشد 127درصدی را تجربه کرده و جزو معدود صنایعی بوده که در فروردین موفق به رشد بیش از 100درصدی فروش دلاری خود بوده است. از میان شرکت‌های خودروساز، «خزامیا» با ثبت رشد 320درصدی درآمد دلاری خود بهترین عملکرد را در فروردین نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ارمغان آورده است. در تابستان 1402، تحلیلگران بر این باور بودند که صنعت دارو در نیمه دوم سال عملکرد بسیار خوبی خواهد داشت. با این حال برخلاف پیش‌بینی کارشناسان مجموع درآمد و سود داروسازان تفاوت چشمگیری نداشت و جزو صنایع با عملکرد متوسط رو به پایین بودند.
در فروردینماه متوسط بازدهی ثبت‌شده 37شرکت بورسی دارویی، منفی 2.83درصد بود. در خلال شرکت‌های داروساز، «داوه» با وجود جو غالبا منفی دارویی‌‌‌ها، طی فروردین با ثبت بازدهی 22درصد عملکرد بهتری نسبت به داروسازان دیگر داشته است. مجموع درآمد فروردین 1403 این صنعت، 7هزار و 544میلیارد تومان بود که در قیاس با فروردین سال قبل رشد 13درصدی را به ثبت رسانده است. فروش داروسازان در فروردین نسبت به اسفند 1402 افزایش 7.39درصدی را تجربه کرده است. با این حال فروش فروردین این صنعت در قیاس با متوسط سال 1402 کاهش بیش از 11درصدی را به ثبت رسانده است. از لحاظ دلاری مجموع فروش دلاری داروسازان در اولین ایستگاه از سال 1403، به میزان 185میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل تنها 4درصد رشد را تجربه کرده است. در میان شرکت‌های دارویی، «درهآور» بهترین عملکرد را طی فروردین از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس شرکت یادشده طی ماه نخست سال‌جاری، موفق به رشد 229درصدی فروش دلاری خود نسبت به مدت مشابه سال قبل شده است.
شرکت‌های تایرساز بورسی در سال 1402 عملکرد نسبتا خوب و قابل قبولی از خود به ثبت رساندند و توانستند جزو صنایع خوب بازار سرمایه در سال گذشته باشند. با وجود این، رکود غالب در فروردینماه دامن این صنعت را هم گرفت و موجب شد تا عملکرد فروردین تایرسازان چندان چنگی به دل نزند. متوسط بازدهی به ثبت رسیده توسط 9شرکت بورسی تایرساز طی فروردینماه، منفی 3.49درصد بوده است. بیشترین بازدهی نصیب سهامداران «پلاسک» شده است که در این ماه با ثبت بازدهی 8.57درصد کام سهامداران خود را شیرین کرده است. در مقیاس نقطه به نقطه مجموع درآمد فروردینماه تایرسازان، 2هزار و 317میلیارد تومان بوده که این عدد در مقایسه با فروردین سال قبل 46درصد رشد داشته است.
با این حال مقایسه درآمد فروردین امسال و اسفند 1402 نشان می‌دهد که کاهش بیش از 22درصدی به ثبت رسیده است. همچنین فروش فروردین این صنعت در قیاس با متوسط سال 1402 کاهش بیش از 10درصدی را نشان می‌دهد. فروش دلاری لاستیک‌‌‌سازان بورسی در نخستین ماه از سال 1403، 57میلیون دلار بوده که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 34درصدی داشته است. با توجه به جمیع مسائل ذکرشده می‌‌‌توان اذعان کرد که عملکرد مالی تایرسازان در فروردین متوسط رو به ضعیف بوده است که البته در عمده صنایع هم، چنین عملکردی مشاهده می‌شود. بیشترین رشد دلاری درآمد در میان شرکت‌های تایرساز مربوط به «پلاسک» بوده که در فروردین موفق به رشد 82درصدی در فروش نسبت به فروردین پارسال شده است. قیمت‌گذاری دستوری همواره کابوس صنایع تولیدی کشور بوده است.
این معضل در برخی صنایع از جمله شوینده‌‌‌ها وضعیت وخیم‌‌‌تری را به همراه داشته است. مواداولیه وارداتی در کنار قیمت دستوری به فزونی هزینه بر درآمد بسیاری از تولیدکننده‌‌‌های شوینده منجر شده و این صنعت را به ورطه نابودی رسانده است. متوسط بازدهی ثبت‌شده هفت شرکت شوینده بورسی در فروردینماه منفی 3.61درصد بوده است.
«شپارس» برخلاف هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود عملکرد مثبتی داشته و طی اولین ماه از سال‌جاری بازدهی نزدیک به 10درصد را نصیب سهامداران خود کرده است. مجموع درآمد ثبت‌شده توسط شرکت‌های شوینده طی فروردینماه یک‌هزار و 267میلیارد تومان بوده که این عدد در مقایسه با فروردین سال قبل نزدیک به 25درصد رشد یافته که این عدد حتی متوسط تورم سالانه را نیز پوشش نداده است. مقایسه فروش فروردین امسال این صنعت با اسفند و متوسط سال 1402 نشان از تقلیل درآمدی دارد. بر این اساس فروش فروردین 1403، نسبت به اسفند سال قبل 51درصد و نسبت به میانگین سال گذشته 41درصد کاهش یافته است. به لحاظ دلاری فروش دلاری شوینده‌‌‌ها در فروردینماه 31میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل 14.8درصد رشد داشته است.
در میان هفت‌شرکت شوینده بازار سرمایه، در فروردینماه امسال «ساینا» با ثبت جهش 28درصدی فروش دلاری نسبت به مدت مشابه بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است. در دوره‌‌‌های اخیر شرکت‌های کاشی‌وسرامیک عملکرد خوبی از خود به ثبت رسانده‌‌‌اند. قیمت‌گذاری در این صنعت توسط هیات‌مدیره انجام می‌شود و ماده‌‌‌اولیه آنها در کشور به فراوانی یافت می‌شود. از طرفی صادرات، برگ برنده این صنعت است و زیان حاصل از قیمت دستوری با صادرات به‌راحتی جبران می‌شود. متوسط بازدهی ثبت‌شده در فروردین توسط شش شرکت کاشی‌وسرامیک بازار سرمایه، منفی 5درصد بوده است. «کسعدی» با ثبت بازدهی 8درصد در فروردینماه بهترین عملکرد را در بین کاشیسازان به لحاظ رشد قیمت سهم داشته است. مجموع درآمد فروردین این صنعت 300میلیارد تومان بوده که در مقایسه با فروردین سال قبل 30درصد رشد داشته است. با وجود این، همچون دیگر صنایع مقایسه درآمد فروردین با اسفند و میانگین 1402 نشان از کاهشی بودن فروش دارد.
بر این اساس درآمد کاشیسازان طی نخستین ماه از 1403 نسبت به اسفند سال قبل کاهش 50درصدی و در قیاس با متوسط سال گذشته افت 44درصدی داشته است. مجموع فروش دلاری کاشیسازان طی فروردینماه 7.4میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل رشد 19درصدی را به ثبت رسانده است. در میان شش شرکت کاشی‌‌‌ساز بورسی، «کترام» و «کساوه» در فروردینماه عملکرد بهتری نسبت به دیگر کاشیسازان داشتهاند. بر این اساس مجموع فروش دلاری این دو شرکت طی این ماه رشد 82درصدی و 80درصدی را نسبت به مدت مشابه به ثبت رسانده است.
شرکت‌های سختافزار و تجهیزات در فروردینماه 1403، بهترین عملکرد را به لحاظ رشد متغیرهای درآمدی داشتهاند. بر این اساس صنعت یادشده طی این ماه با ثبت فروش 132میلیارد تومانی موفق به رشد بیش از 176درصدی درآمد خود نسبت به فروردین سال قبل شده است. به لحاظ دلاری مجموع فروش دلاری سختافزار و تجهیزات 3.3میلیون دلار بوده که نسبت به فروردین سال قبل رشد 153درصدی داشته است.
سه شرکت سخت‌‌‌افزاری بازار سرمایه در فروردینماه بازدهی منفی 3.63درصدی را به ثبت رساندند که از بین آنها «نیان» با بازدهی نزدیک به مثبت 6درصد عملکرد بهتری در قیاس با دیگر شرکت‌ها داشته است. شرکت «نیان» به لحاظ دلاری در فروردین موفق به رشد 396درصدی فروش خود نسبت به مدت مشابه شده که در این مقیاس نیز عملکرد بهتری نسبت به دو شرکت دیگر سخت‌‌‌افزاری داشته است.
صنعت غذایی شامل چهار گروه «آشامیدنی»، «شیرینیجات»، «لبنیات» و «سایرمحصولات غذایی» است. مجموع فروش این چهار گروه از محصولات غذایی در فروردین امسال 3هزار و 917میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که فروش غذایی‌‌‌ها در فروردین سال قبل 4هزار و 56میلیارد تومان بوده که به معنای کاهش 3درصدی فروش غذایی‌‌‌ها در نخستین ماه سال‌جاری است. هر چهار گروه محصولات غذایی در فروردینماه بازدهی منفی را نصیب سهامداران خود کردند.
در این بین «لبنی‌‌‌ها» با ثبت بازدهی منفی 2درصد طی این ماه عملکرد بهتری نسبت به سه گروه دیگر داشتهاند. شرکت «غفارس» که عضو گروه لبنی است با ثبت بازدهی مثبت 7.45درصد بیشترین بازدهی را در فروردین نصیب سهامداران خود کرده است. از لحاظ رشد درآمد دلاری فروردینماه، صنعت «آشامیدنی» با رشد 10.7درصدی فروش دلاری عملکرد بهتری نسبت به سه گروه دیگر در فروردینماه داشته است.
از میان 28شرکت فعال در حوزه محصولات غذایی، دو شرکت «غگرجی» و «غچین» که از دو گروه شیرینیجات و سایر محصولات غذایی هستند، عملکرد بهتری نسبت به دیگر شرکت‌های غذایی بورسی داشتهاند. بر این اساس «غگرجی» و «غچین» طی نخستین ماه سال‌جاری توانستند فروش دلاری خود را به‌‌‌ترتیب 173 و 98درصد رشد دهند و با این جهش درآمدی بهترین عملکرد را در مقیاس نقطه به نقطه از آن خود کنند.
