بحثی که از بدیهیات و اصول اولیه حرفه بیمه گری است. ولی کاربرد آن برای بیمه گران ، صرفا در محافل و جلسات رسمی منطقی و قابل قبول رخ می نماید و رعایت حال رقیب و احترام به آن فقط در حد همین محافل است، در حالی که در فضای کار و در برخورد با مشتریان کنار گذاشته می شود و کمتر به اهمیت آن توجه می شود و به نوعی موجب آزار دیگران می شود.
با اینکه صنعت بیمه داعیه ایجاد امنیت و آرامش را دارد، خود در آرامش نیست، ناهماهنگی و ناسازگاری سازمانها و نهادهای غیربیمه ای با صنعت بیمه از یک طرف و رقابت ناسالم و مکارانه بین بیمه گران در بسیاری مواقع از طرف دیگر این تنش و ناامنی ها را دامن می زند.
اگر از رقابت ناسالم و ناامنی در فضای کاری صنعت بیمه صحبت می شود برای آن دلیل و مصداق ها وجود دارد. بر اساس مستندی، شرکت بیمه« د » طی چند سال با بیمه گزاری قرارداد داشته و بیمه گزار بر اساس نظرسنجی انجام شده از خدمات بیمه ای آن رضایت نسبی داشته اند.
بیمه گزار، برای حفظ روند واگذاری و استفاده از خدمات بیمه ای بیمه گران بطور معمول از چند شرکت بیمه استعلام نرخ می کند که در این بین شرکت بیمه «د » که ضریب و نسبت خسارت بیمه گزار را در اختیار داشته مطابق سالیان قبل بر اساس محاسبات فنی نرخ خود را به مشتری ارائه می کند که در فرایند بازگشایی پاکات استعلام شرکتی با مشخصه بیمه « الف » با نرخی پایین تر از نرخ سال قبل که شرکت بیمه« د » با بیمه گزار قرارداد داشته، برنده استعلام می شود.
متأسفانه هر یک از شرکت های بیمه در بازار بیمه داعیه رعایت اخلاق حرفه ای را دارند ولی در مواردی از این دست، نه تنها اخلاق رنگ باخته بلکه جایی برای دفاع از این صنعت را در مجادله با بیمه گزاران باقی نمی گذارد.
با گریزی به تیتر یادداشت نرخ فنی را باید مایه حیات صنعت بیمه دانست، این پاسخی است که به بیانی یادآوری یا باز گفت بدیهیات است که "نرخ فنی برای صنعت بیمه همچون آب برای انسان مایه حیات است" صنعت بیمه در روزگاری به سر می برد که هنور اندرخم یک کوچه است که در عمل به بدیهیات داشته های علم خود دچار تردید شده است. علی رغم تأکید بیش از حد دست اندرکاران صنعت بیمه بر عدم ارائه نرخ فنی به بیمه گزار و رعایت جوانب فنی و اخلاقی در ارائه نرخ، شاهد بی پروایی هستیم که چندی است حیات صنعت بیمه را به مخاطره انداخته است.
همانگونه که می دانید، صنعت بیمه چند سالی است در تکاپوی ارتقاء و افزایش ضریب نفوذ بیمه در کشور و پر رنگ کردن نقش خود در اقتصاد کشور است. طی این سالها صنعت بیمه با ایجاد تغییر و تحولات مدیریتی با ارائه برنامه عملیاتی، تدوین سند چشم انداز و... سندهایی که چارچوب ها را برای فعالیت بهتر و نفوذ بیشتر در جامعه مهیا می کند دست به کار شده و در صدد است که خود را به اقتصاد و اقتصادیون ثابت کند.
ولی طی این سالها گفتار و عمل بیمه گران یکی نبوده و یکسری کجروی ها و رفتارهای غیر حرفه ای با هدف افزایش سهم از بازار به هر قیمتی در حال شکل گیری است که متأسفانه رفتار صنعت بیمه را به عنوان یکی از شخصیت های اصلی و مهم اقتصاد کشور تحت تأثیر قرارداده است.
با اینکه دست اندرکاران صنعت بیمه بهتر از همگان می دانند ارائه نرخ های غیر فنی و پایین تر از حد معمول موجب بروز رقابت ناسالم و رفتارهای مکارانه و خارج کردن رقبا از دور رقابت می شود ولی متأسفانه کماکان بر آن اصرار دارند.
آیا صنعتی که خود را بانی و مروج و به قولی تئوری آینده نگری در سرمایه گذاری برای جامعه می داند می تواند با شکل گیری رفتار مکارانه فروشنده خوبی باشد؟ مشتریانی که در حال حاضر در مرحله شناخت از صنعت بیمه و مزایای استفاده از محصولات بیمه ای هستند، به نظر می رسد تا وقتی بیمه گران اراده ای بر پایبندی به اصول حرفه ای بیمه که جان مایه آن را شکل می دهد، از خود نشان ندهند و معضل نرخ شکنی را حل نکنند نباید از جامعه انتظار استقبال از بیمه و خدمات آنرا داشت. چرا که با وجود نرخ شکنی که پیامد آن عدم ایفای تعهدات است مشتریان هر روز از صنعت بیمه دورتر خواهند شد و با ایجاد فضای بی اعتمادی نمی توان انتظار افزایش ضریب نفوذ بیمه ای را داشت. بروز بی اعتمادی در جامعه نسبت به خدمات بیمه ای یکی از مهمترین پیامدهای نرخ بیمه شکنی است که بطور حتم نه تنها باعث بزرگتر شدن کیک صنعت بیمه نخواهد شد بلکه آنرا در همین حد و اندازه نگه خواهد داشت.
ظاهرا، برخی بیمه گران جذب نقدینگی را به عنوان هدف و دلیلی برای ارائه نرخ پایین و عدم رعایت نرخ فنی برگزیده اند، غافل از اینکه با کسب حداقل نقدینگی باید پاسخگوی تعهدات سنگینی باشند که با اولین اتفاق و شوک اقتصادی باید به تعهدات خود عمل کنند.
در این مجال با گریزی به تحقیقی که پژوهشکده بیمه پیرامون علل رواج نرخ های غیرفنی در بازار بیمه انجام داده است مطلب را به آخر می رسانیم. در این تحقیق، دلیل رواج نرخ های غیرفنی در بازار بیمه را، استراتژی افزایش سهم از بازار، نبود نظام محاسباتی و اکچوئری مناسب در شرکت های بیمه و نگاه کوتاه مدت مدیران به بازار و وجود فرهنگ مدیریت دولتی در مدیران شرکت های بیمه قلمداد کرده است.
*عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه