چرا سیاست تثبیت ارز مهم است؟

از رونق تولید تا مهار تورم

ارز یکی از عوامل رشد نرخ تورم است و هر زمان که تورم افزایش می‌یابد نرخ ارز نیز به همان نسبت بالا می‌رود. در صورت افزایش نرخ ارز به دلیل اینکه این بخش محرک اقتصاد است دوباره نرخ تورم به همان میزان بالا می‌رود و این چرخه ادامه می‌یابد.

از زمانی که محمدرضا فرزین وارد ساختمان شیشه‌ای میرداماد شد، سیاست‌گذاری در بخش ارزی را تغییر داد؛ به گونه‌ای که تقاضای غیر رسمی که تاثیر زیادی بر قیمت گذاری داشت را کنار گذاشت و همه آنها را به سمت تقاضای رسمی هدایت کرد و بر این اساس هم مرکز مبادله طلا و ارز ایران راه‌اندازی شد.

ارز به عنوان محرک سایر بازارها زمانی که قیمت آن افزایش می‌یابد بازارهای دیگر را هم با خود همراه می‌کند؛ به این صورت که طلا، سکه، خودرو و مسکن نیز در مسیر رشد قیمت قرار می‌گیرند. یک دلیل همراه شدن بازارها با ارز این است که هر کدام به نوعی به ارز وابسته‌ هستند، اما بخش بزرگی از این اثرپذیری به ابعاد روانی و انتظارات تورمی برمی‌گردد که از بازار ارز به سایر بازارها منتقل می‌شود.

قیمت‌گذاری طلا و سکه بر اساس نرخ ارز و اونس جهانی طلا انجام می‌شود در نتیجه نوسان نرخ در بخش ارزی به صورت مستقیم بر این کالاها تاثیر گذار است. خودرو نیز بخشی از قطعات خود را از طریق واردات تامین می‌کند و اگر نرخ ارز افزایش یابد بر قیمت تمام شده اثر می‌گذارد.

حالا به بخش مسکن می‌رسیم و نکته اینجاست با وجود اینکه همه اقلام و مصالح ساختمانی مسکن در داخل تولید می‌شود چرا با نوسان نرخ ارز این بازار نیز به سمت رشد حرکت می‌کند؟ مجلس شورای اسلامی قانونی تصویب کرد که کالاهایی که امکان صادرات دارند برای اینکه رانتی به وجود نیاید، در بورس کالا تا ۹۵ درصد قیمت فوب خلیج فارس به فروش برسد. بر این اساس کالاهایی مانند سیمان و فولاد که امکان صادرات دارند نوسان نرخ ارز بر قیمت آن محصولات در بازار داخل نیز اثر می‌گذارد.

کنترل انتظارات تورم

در شرایطی که افزایش نرخ در بازارهای مختلف اتفاق می‌افتد سرمایه‌گذاری به نسبت دارایی انجام می‌شود. در این شرایط سرمایه‌گذار انتظار افزایش قیمت دارد تا به اصطلاح سود کند. انتظارات تورمی به این شیوه شکل می‌گیرد اما سیاست بانک مرکزی در ۶ماه گذشته اینگونه بود که انتظارات تورمی را کاهش داد و سیاست تثبیت را پیش گرفت.

حالا مدتی است دیگر خبری از افزایش‌های هیجانی و هجوم سرمایه‌های خرد به این بازارها نیست که نتیجه تصمیم تثبیت نرخ ارز توسط بانک مرکزی است.

سرمایه گذاری بلند مدت با سیاست تثبیت

غلامرضا مرحبا، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت و گو با خبرنگار ایبنا تصریح کرد: تثبیت نرخ ارز، اقتصاد را پیش‌بینی پذیر می‌کند که این موضوع منجر به سرمایه‌گذاری بلند مدت هم خواهد شد.

وی افزود: تجربه گذشته اقتصاد ایران نشان داده زمانی که نرخ ارز نوسان زیادی داشته سرمایه‌گذاری در اقتصاد کوتاه مدت شده است.

مرحبا به سپرده‌گذاری در بانک اشاره کرد و گفت: برخی بازنشستگان و افرادی که قدرت ریسک پایین‌تری نسبت به سایر افراد دارند سرمایه خود را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند اما با افزایش نرخ ارز این سپرده‌ها از نظام بانکی خارج خواهد شد و بازارهای دیگر را نیز با نوسان قیمتی روبه‌رو می‌کند.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه سیاست تثبیت نرخ ارز می‌تواند مسیر تولید را بهبود ببخشد تاکید کرد: اکنون تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی سخت شده و اگر نوسان نرخ هم به آن اضافه شود هزینه تمام شده کالا روند صعودی خواهد داشت. در این صورت به نظر می‌رسد بانک مرکزی بهترین تصمیم را برای بخش اقتصادی ایران و جلوگیری از نوسانات و کاهش انتظارات تورمی به کار گرفته است.

تثبیت، تولید را بالا می‌برد

در همین باره، سعید عسگرزاده، فعال اقتصادی و دبیر انجمن سنگ آهن ایران نیز به خبرنگار ایبنا گفت: دو نرخی بودن ارز برای فعالان اقتصادی مطلوب نیست اما موضوعی بدتر وجود دارد و آن هم نوسانات نرخ ارز است که منجر به تغییر سیاست ها می‌شود.

این فعال اقتصادی معتقد است نوسانات نرخ ارز باعث کاهش تجارت و تولید خواهد شد و اگر این روند ادامه‌دار باشد نه تنها تورم افسارگسیخته می‌شود بلکه تولید به شدت کاهش می‌یابد.

عسگرزاده تصریح کرد: کشورهایی که می‌توانند در برابر تورم تاب آوری خود را بالا ببرند که تولید داشته باشند و کشورهایی که درگیر ابر تورم شدند تولیداتشان به میزان وارداتشان نبود اما در ایران ظرفیت بالای تجارت وجود دارد و سیاست تثبیت می‌تواند تا حدودی بخشی از مشکلات فعالان اقتصادی را کاهش دهد.