2
آخرین خبرها
يکشنبه 20 تير 1400


نقدینه - احمد یزدان‌پناه، اقتصاددان در یادداشت جدید خود درباره مالیات تورمی، به مواردی پرداخته است که دولت‌ها به این دلایل توجه خاصی به مالیات تورمی نشان می‌دهند.


در ادامه سلسله یاددشت هایی که به موضوع مالیات تورمی و نقش دولت ها در آن اختصاص یافت، در این یادداشت نیز پیرو مباحث قبلی به دلایلی پرداخته شده است که دولت ها به واسطه آن نسبت به مالیات تورمی اقبال نشان می‌دهند.

دولت‌ها به چندین دلیل عنایت خاصی به مالیات تورمی دارند:

     اول، استقراض از بانک مرکزی در مقایسه با سایر راه های متداول و در دسترس اخذ مالیات برای دولت کاری آسان، سریع و بی دردسرتر است. روش های مرسوم مالیات گیری نیازمند حمایت و همراهی قوه مقننه و قانون گذاران است. کسب درآمد مالیاتی زمانبر بوده و نیازمند داشتن سازمان عریض و طویل مالیاتی است. اخذ مالیات به روشهای مرسوم، در معرض آن ست که درآمد هدف مورد نظر دولت به دلایلی مثل فرار مالیاتی تحقق پیدا نکند. در صورتی که استقراض از بانک مرکزی کاری سرراست است چرا که خزانه داری دولت می تواند بلافاصله آن وجوه را برای پرداخت های خود، بدون آنکه احساس کند آقا بالاسری دارد؛ به کار گیرد.  

     دوم، به دلیل محدودیت‌های «پایه مالیاتی» (یعنی کل میزان دارایی ها و درآمدهایی که دولت به طور قانونی برای آنها می تواند مالیات وضع کند) در کشورهای در حال توسعه، دولت ها برای اجرای تعهدات و قولهایی که در انتخابات به مردم در مورد پروژه های زیربنایی داده اند با کمبود منابع مالی مواجه هستند. از این رو، این بحث بین اقتصاددانان مطرح است که دولت ها در کشورهای در حال توسعه که هم از کمبود منابع و هم از آن تجهیز منابع برای تلاش های توسعه ای خود در رنج هستند، می توانند در شروع کار از تورم برای تجهیز منابع استفاده کنند. با راه افتادن موتورهای توسعه و افزایش تولید کالاها و خدمات و گسیل و عرضه آنها به بازارها، تورم را در یک فرایند «خود - ویران گر» (Self-destroying)  قرار می دهد و لذا گروهی از اقتصاددانان بر این باورند که علم و هنر سیاست سازان و دولت مردان در بی خطر کردن شری به نام تورم و مالیات تورمی در به کارگیری آنها برای توسعه اقتصادی و رفاه مردم تجلی پیدا می کند.

     سوم، مالیات، یک پرداخت الزامی و اجباری است و لذا برخی از مالیات دهندگان برای پرداخت مالیات مقاومت از خود نشان می دهند. به دلیل فشارهایی که از طرف گروه های اعمال نفوذ کننده و گروه های فشار و لابی گر (Lobby groups) مقامات سیاسی کشور و به ویژه آنهایی که برای سر کار آمدن خود به آن گروه ها بدهی دارند و توسط آنها کمک شده اند تمایلی به افزایش نرخ های مالیاتی برای بالا بردن درآمد مالیاتی کشور را ندارند. با این همه، این جبهه گیری و مقاومت شهروندان در مورد «مالیات تورمی» وجود خارجی ندارد. این بدان خاطر است که هیچکس متوجه نیست و فکر نمی کند که با بالا رفتن سطح عمومی قیمت ها (تورم) دارد به دولت مالیات می پردازد و دست نامرئی دولت در جیب مردم برداشت خود را از درآمد آنها بدون کوچکترین اعتراضی عملی می سازد. تازه این مقاومت ها به دلیل خود مالیات تورمی نیست، بلکه از تورم ناشی می شود و آنهم بیشتر وقتی رخ می‌دهد که تورم بدان گروه‌ها لطمات و صدمات عمده‌ای وارد ساخته است.

     چهارم، تورم از دیدگاه رشد اقتصادی در بلند مدت می‌تواند باعث برخی آثار مفید برای یک اقتصاد شود. تورم موجب باز توزیع درآمدها در جامعه به نفع افراد غنی که طبق معمول بخش بیشتری از درآمدهای خود را نسبت به مردم کم درآمد و فقیر پس‌انداز می‌کنند، می‌شود. بنابراین، ممکن است کشور پس‌انداز زیادی در نتیجه این توزیع مجدد تورمی برایش حاصل شود. این پس‌اندازها وجوه لازم برای سرمایه‌گذاری در جامعه را فراهم می‌آورند که از طریق آنها جامعه می‌تواند به رشدی پایدار در بلند مدت، بدون نیاز به تزریق امیدهای واهی، دست پیدا کند.

دکتر احمد یزدان پناه / عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س)

منبع: ایبِنا

<###dynamic-0###>

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پایگاه خبری نقدینه است.