در سالهای اخیر در کشور ما نیز بانکداری الکترونیک و صنعت خدمات پرداختبا پشت سر گذاشتن مرحله نوپایی،با رشدسریع به مرحله بلوغ خود نزدیک میشود.پیشرفت این صنعت سودجویان و کلاهبرداران را بر آن داشته کهبا تغییراتاین صنعت همسو شده و برایرسیدن به اهداف خود از روش های جدیدی برای کلاهبرداری استفاده کنند.
چندی است در حوزه پرداخت الکترونیک کلاهبرداران با استفاده از ناآگاهی، غفلت یا اعتماد پذیرندگان، راه دیگری برای سوء استفاده از جیب فروشندگان و صاحبان کسب و کار یافته‌اندکه موجب ضرر و زیان بسیاری از پذیرندگان شدهو گزارشات متعددی با این موضوع، از سوی شهروندان ارسال شده است.
در این روش معمولاً افراد سودجو اقدام به خرید کالاهایگران قیمت و با ارزش نمودهو اصنافی همچون طلا و جواهر، فرش و قالیچه،کالاهای لوکس و... را مورد هدف قرار داده اند. روش کار چنین است؛ این افراد به منظور خرید کالا به فروشگاه‌های مورد نظرشان (که از پیش زیر نظر قرار داده و از شیوه کار ایشان و غفلت آنها مطمئن شده اند) مراجعه کرده و با کسب اطلاعات از مبلغ کالای مورد نظر، اقدام به پرداخت وجه مورد نظر از طریق پایانه فروش می‌نمایند. ولی در زمان پرداخت، با خرید با موجودی ناکافی و یامانده گیری از پایانه فروش خرید خود را به زمان دیگری موکولمی نمایند و طبیعتاًرسید پایانه فروش را جدا کرده و همراه خود می‌برند. سپس بر اساس ساختار و شمایل رسید دریافتی از پایانه فروش مربوطه، اقدام به شبیه سازی و جعل رسید پایانه با مبلغ مورد معامله می‌نمایند. در این شرایط غالباً سایر اطلاعات قابل درج بر روی رسید پایانه فروش از جمله شماره کارت، شماره پیگیریو ... به صورت نادرست و نامعتبر در رسید جعلی درج می‌کنند تا حتی‌المقدور فعالیت ایشان قابل پیگیری نباشد.سپس درمراجعه مجدد به فروشگاه، جهت تکمیل معامله و خرید کالا، اقدام بهکشیدن کارت با مبلغ بسیار ناچیز یا انجام مانده گیری می‌نمایند و رسید از قبل آماده شده جعلی را به جای رسید اصلی به پذیرنده تحویل می‌دهند؛ در حالی که عملاً وجهی را به فروشگاه پرداخت نکرده اند و کالای خریداری شده را دریافت می‌نمایند.نکته قابل ذکر اینکه، عملیات خرید با مبلغ نادرست (ناچیز) یا مانده گیری در زمان خرید صوری، معمولاً با کارت هدیه انجام میشود تا شماره کارتی که در زمان انجام کلاهبرداری در سامانه‌های بانکی ثبت میشود، قابلیت پیگیرینداشته باشد.
متاسفانه در این فرایند،پذیرندگان و صاحبان فروشگاه‌ها،عدم واریز مبلغ به حساب بانکی خود را به دلیل مغایرت ایجاد شده در پایانه فروش دانسته و اقدام به پیگیری از شرکت پشتیبان پایانه فروش می‌نمایند. در چنین شرایطی کارشناسان شرکت مربوطه، با بررسی جزئیات تراکنش های پایانه فروش از جمله تطابقتراکنش انجام شدهبا شماره مرجع ذکر شده،شماره پیگیری درج شده بر روی رسید، فرمت چاپ و لوگوی شرکت و ...، مراتبجعلی بودن رسید پایانه فروش را تأیید وپذیرنده را جهت اعلام شکایت به مراجع قضایی و پلیس فتا راهنمایی می‌نمایند.
حال جهت جلوگیری اززیان پذیرندگان و همچنین حفظ امنیت دارندگان کارت در هنگام استفاده از پایانه‌های فروش،راهکارهای زیر پیشنهاد می‌گردد:
1) پذیرنده شخصاًگزینه خرید را انتخاب کرده و پس از کشیدن کارت و وارد نمودن مبلغ تراکنش پایانه فروش را در اختیار دارنده کارت قرار دهد تا رمز خود را وارد کند. سپس رسید پایانه را شخصاً از پایانه جدا و تحویل مشتری دهد. در این صورت پذیرنده از انجام تراکنش امن اطمینان خواهد داشت و دارنده کارت نیز از افشاء رمز خود به اشخاص دیگر جلوگیری کرده است.
2) در فروشگاه هایی که از دوربین مدار بسته استفاده می شود، دوربین به طریقی قرار گیرد که بدون پوشش تصویری پایانه فروش،چهره خریدار قابل رویت باشد.(قابل رویت بودن صفحه کلید پایانه فروش توسط دوربین،تعرض به حقوق دارندگان کارت بوده و تخلف محسوب می شود.)
3) با رعایت موارد فوق لازم است زمان تحویل کالا به دارنده کارت مبلغ، تاریخ، زمان انجام تراکنش و همچنین شباهت رسید پایانه با رول داخل دستگاه و سایر رسیدهای چاپ شده پایانه،توسط پذیرنده به دقت کنترل گردد.
برقراری امنیت و آسودگی خاطر پذیرندگان و دارندگان کارت هنگام استفاده از پایانه فروش از اهداف شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت است و این مهم، صرفاً باافزایش آگاهی و همکاری کاربران (دارندگان کارت و پذیرندگان) میسر خواهد بود.در سالهای اخیر در کشور ما نیز بانکداری الکترونیک و صنعت خدمات پرداختبا پشت سر گذاشتن مرحله نوپایی،با رشدسریع به مرحله بلوغ خود نزدیک میشود.پیشرفت این صنعت سودجویان و کلاهبرداران را بر آن داشته کهبا تغییراتاین صنعت همسو شده و برایرسیدن به اهداف خود از روش های جدیدی برای کلاهبرداری استفاده کنند.
چندی است در حوزه پرداخت الکترونیک کلاهبرداران با استفاده از ناآگاهی، غفلت یا اعتماد پذیرندگان، راه دیگری برای سوء استفاده از جیب فروشندگان و صاحبان کسب و کار یافته‌اندکه موجب ضرر و زیان بسیاری از پذیرندگان شدهو گزارشات متعددی با این موضوع، از سوی شهروندان ارسال شده است.
در این روش معمولاً افراد سودجو اقدام به خرید کالاهایگران قیمت و با ارزش نمودهو اصنافی همچون طلا و جواهر، فرش و قالیچه،کالاهای لوکس و... را مورد هدف قرار داده اند. روش کار چنین است؛ این افراد به منظور خرید کالا به فروشگاه‌های مورد نظرشان (که از پیش زیر نظر قرار داده و از شیوه کار ایشان و غفلت آنها مطمئن شده اند) مراجعه کرده و با کسب اطلاعات از مبلغ کالای مورد نظر، اقدام به پرداخت وجه مورد نظر از طریق پایانه فروش می‌نمایند. ولی در زمان پرداخت، با خرید با موجودی ناکافی و یامانده گیری از پایانه فروش خرید خود را به زمان دیگری موکولمی نمایند و طبیعتاًرسید پایانه فروش را جدا کرده و همراه خود می‌برند. سپس بر اساس ساختار و شمایل رسید دریافتی از پایانه فروش مربوطه، اقدام به شبیه سازی و جعل رسید پایانه با مبلغ مورد معامله می‌نمایند. در این شرایط غالباً سایر اطلاعات قابل درج بر روی رسید پایانه فروش از جمله شماره کارت، شماره پیگیریو ... به صورت نادرست و نامعتبر در رسید جعلی درج می‌کنند تا حتی‌المقدور فعالیت ایشان قابل پیگیری نباشد.سپس درمراجعه مجدد به فروشگاه، جهت تکمیل معامله و خرید کالا، اقدام بهکشیدن کارت با مبلغ بسیار ناچیز یا انجام مانده گیری می‌نمایند و رسید از قبل آماده شده جعلی را به جای رسید اصلی به پذیرنده تحویل می‌دهند؛ در حالی که عملاً وجهی را به فروشگاه پرداخت نکرده اند و کالای خریداری شده را دریافت می‌نمایند.نکته قابل ذکر اینکه، عملیات خرید با مبلغ نادرست (ناچیز) یا مانده گیری در زمان خرید صوری، معمولاً با کارت هدیه انجام میشود تا شماره کارتی که در زمان انجام کلاهبرداری در سامانه‌های بانکی ثبت میشود، قابلیت پیگیرینداشته باشد.
متاسفانه در این فرایند،پذیرندگان و صاحبان فروشگاه‌ها،عدم واریز مبلغ به حساب بانکی خود را به دلیل مغایرت ایجاد شده در پایانه فروش دانسته و اقدام به پیگیری از شرکت پشتیبان پایانه فروش می‌نمایند. در چنین شرایطی کارشناسان شرکت مربوطه، با بررسی جزئیات تراکنش های پایانه فروش از جمله تطابقتراکنش انجام شدهبا شماره مرجع ذکر شده،شماره پیگیری درج شده بر روی رسید، فرمت چاپ و لوگوی شرکت و ...، مراتبجعلی بودن رسید پایانه فروش را تأیید وپذیرنده را جهت اعلام شکایت به مراجع قضایی و پلیس فتا راهنمایی می‌نمایند.
حال جهت جلوگیری اززیان پذیرندگان و همچنین حفظ امنیت دارندگان کارت در هنگام استفاده از پایانه‌های فروش،راهکارهای زیر پیشنهاد می‌گردد:
1) پذیرنده شخصاًگزینه خرید را انتخاب کرده و پس از کشیدن کارت و وارد نمودن مبلغ تراکنش پایانه فروش را در اختیار دارنده کارت قرار دهد تا رمز خود را وارد کند. سپس رسید پایانه را شخصاً از پایانه جدا و تحویل مشتری دهد. در این صورت پذیرنده از انجام تراکنش امن اطمینان خواهد داشت و دارنده کارت نیز از افشاء رمز خود به اشخاص دیگر جلوگیری کرده است.
2) در فروشگاه هایی که از دوربین مدار بسته استفاده می شود، دوربین به طریقی قرار گیرد که بدون پوشش تصویری پایانه فروش،چهره خریدار قابل رویت باشد.(قابل رویت بودن صفحه کلید پایانه فروش توسط دوربین،تعرض به حقوق دارندگان کارت بوده و تخلف محسوب می شود.)
3) با رعایت موارد فوق لازم است زمان تحویل کالا به دارنده کارت مبلغ، تاریخ، زمان انجام تراکنش و همچنین شباهت رسید پایانه با رول داخل دستگاه و سایر رسیدهای چاپ شده پایانه،توسط پذیرنده به دقت کنترل گردد.
برقراری امنیت و آسودگی خاطر پذیرندگان و دارندگان کارت هنگام استفاده از پایانه فروش از اهداف شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت است و این مهم، صرفاً باافزایش آگاهی و همکاری کاربران (دارندگان کارت و پذیرندگان) میسر خواهد بود.