واکنش مشاور سابق به سخنان مدیرکل بانک مرکزی:
تعیین دستوری نرخ سود با روح بانکداری اسلامی در تعارض است
دکتر مرتضی بکی در گفت و گو با پایگاه خبری نقدینه در واکنش به سخنان مدیرکل نظارت بربانک‌ها وموسسات اعتباری بانک مرکزی درمورد برخورد با بانک هایی که از سودهای مصوب بانک مرکزی تخطی کرده اند، اظهار داشت: نکته قابل توجه اینکه این مقام نظارتی بانک مرکزی هم اذعا ندارند که بانک ها اگرفعالیت هایی را درطرف تخصیص با سودآوری بالا دراختیاردارند می توانند نرخ سود سپرده ها راهم متناسب با آن براساس کسرکارمزد یا حق الوکاله تعیین کنند. ایشان به ریسک بالا اشاره کرده اند. اگرمنظور ریسک نکول تسهیلات است مطالعات تجربی نشان می دهد که احتمال نکول با نرخ سود رابطه عکس دارد. به عبارت دیگر با کاهش نرخ سود تسهیلات احتمال نکول افزایش می یابد.
وی ادامه داد: تجربه جهانی هم حکایت ازاین دارد که کاهش غیرمنطقی درسود تسهیلات وقوع بحران هاي مالی واقتصادی را درپی دارد.
مشاور رییس کل سابق بانک مرکزی با بیان این نکته که بانکداران به صورت تجربی هم این تلقی را دارند تصریح کرد: دررد این فرض مطرح شده که"با افزایش نرخ سودریسک نکول افزایش می یابد" فقط کافی است به عملکرد نظام بانکی درسال های گذشته نگاهی بیندازید. کاهش نرخ های سود و اجرای سیاست های پولی انبساطی درسال های اخیرعلاوه برتبعات تورمی باعث افزایش معوقات بانکی شده است.
بکی وقوع بحران جهانی در سال های گذشته را نیزناشی ازکاهش نرخ های بهره فدرال رزرو وافزایش اعتبارات به افراد با درجه اعتباری پایین دانست و اضافه کرد: در یک جمع بندی تعیین دستوری نرخ سود از سوی بانک مرکزی با روح بانکداری اسلامی و قانون عملیات بانکی بدون ربا درتعارض است.
این اقتصاددان با تاکید بر این نکته که درتمام اقتصادهای مشابه با وضعیت کنونی کشورما، کارشناسان ومشاوران اقتصادی افزایش نرخ های سود را پیشنهادکرده اند اظهار داشت: برای مثال درسال های بحرانی کره، مکینون وشاو با پیشنهاد افزایش نرخ سود تسهیلات،موجبات انضباط اقتصادی ودرنهایت رشد اقتصادی درکره را فراهم آوردند.چون دراین شرایط بانک ها منابع تجهیزشده را به طرح هایی تخصیص خواهند داد که ازبازدهی مورد انتظاربالایی برخوردار باشند.
به گفته بکی، با کاهش نرخ سود تمام طرح هایی که درنرخ سود بالا اقتصادی نبوده اند دردامنه طرح های توجیه پذیرقرارمی گیرند وعملامنابع به طرح های با سودآوری پایین تخصیص داده می شود.