حامد افسرطلا
بررسی ریسک و بازده سرمایه گذاری در بازارهای سهام، ارز و طلا
بررسی بازدهی بازارهای سرمایهگذاری نشان میدهد که در شرایط فعلی طلا بیشترین بازده مثبت و پس از آن بورس و بانک قرار دارند اما دلار بازدهی منفی داشته است.
عمده دغدغه سرمایهگذاران شناسایی بازار هایی مناسب برای سرمایه گذاری است. بازار های اصلی سرمایهگذاری در کشور ما طلا و ارز و بورس و سپرده های بانکی است. اما در این شرایط اقتصادی که قرار است وارد دوران پساتحریم شویم، سرمایهگذاری در کدامیک از این بازارها بازدهی مناسبی دارد و با ریسک کمتری همراه است. در این راستا بازدهی این بازارها از سال 84 و با روی کار آمدن دولت نهم را تا امروز در دولت یازدهم که دو سال از عمر میگذرد مورد بررسی قرار گرفته است.
بازده بازار های مختلف در 10 سال گذشته
همانطور که در این جدول آمده است،بازده سپرده بانکی یک روند ثابت داشته و بازده آن در حول 20 درصد است. همچنین پر نوسانترین و پر ریسک ترین بازار، بورس هست. بازار ارز هم که بنابر سیستم دستوری ارزی کشور با روند کندی در حال رشد که در سال 1391 تمام معادلات را بر هم ریخت. بازده سکه هم تابع دو عامل انس جهانی و نرخ ارز داخلی است که با شروع سال 1388 روند افزایشی به خود گرفته و در سال 1392 با کنترل قیمت دلار دچار کاهش زیادی شده و از اواسط سال 1392 نیز با کاهش انس جهانی این کاهش شدت بیشتری به خود گرفتهاست.
سپردههای بانکی
سپرده های بانکی یکی از انواع سرمایهگذاری کاملا بدون ریسک است که مورد توجه افرادی است که تجربه در سرمایهگذاری در بازار های دیگر که ریسک های زیادی داشتهاند. سود سپردههای بانکی توسط بانک مرکزی و با مشورت بانکها تعیین میشود. همانگونه که مشاهده میکنید بیشترین نرخ بهره واقعی در حال حاضر در سال جاری با حدود ده درصد بازده واقعی پرداخت میشود. در سال 1392 و با وجود بیشترین نرخ سود بانکی در ده سال اخیر، کمترین میزان بازده را برای سپرده گذاران در پی داشتهاست. همانگونه که مشخص است سپرده های بانکی در سالهایی حتی توان نگاه داشتن ارزش پول را نداشتند و بازده مننفی را نصیب سپرده گذاران کردهاند.
بورس
بورس تهران نیز یکی از جذابترین محل های سرمایهگذاری است. با روی کارآمدن دولت نهم روند صعودی بورس تهران که در سال های گذشته شکل گرفته متوقف شد و در سال 1387، با افزایش سرسام آور قیمت نفت روند افزایش در تورم کشور و همچنین شاخص بورس به دلیل افزایش نقدیندگی کشور صورت پذیرفت. این روند در سال 1390 با شروع تحریمها علیه فرو نفت و صنایع به شدت کاهش پیدا کرده و در سال 1391 متوقف شد. در دولت یازدهم نیز به جز در سال اول توفیقی در بازار سرمایه مشاهده نشد. مورد جالب توجه نقدیندگی سوخته بود که با جذب سرمایه ها به بورس و کاهش شاخصها مشاهده میشود.
ارز
بازار ارز کشور نیز که توسط بانک مرکزی هدایت شده و سیستم میخکوب ارزی نیز بر کشور حاکم است. ارز های وارداتی نفت، دولتها را در کنترل این بازار بسیار موفق گردانید. تا این که در سال1392، با بحران سیاسی ایجاد شده و هجوم مردم جهت خرید ارز، این روند قدری تغییر پیدا کرد. و در دولت یازدم آرامش نسبی یافت.
سکه
بازار سکه نیز پس از روی کارآمدن دولت یازدهم اصلا بازار خوبی برای سرمایه گذاران نبود. بازده سکه در این بازار، دارای یک شیب صعودی نسبتا زیادی بود که در ابتدا سال 1391 به اوج خود رسید و نکته جالب توجه در این بازار این است که بیشترین سود را نصیب سرمایهگذاران کردهاست.
در جدول زیر بازدهی حقیقی تمام سرمایه گذاریها و میانگین آن بیان شدهاست. آنچه مشخص است این است که تفاوت یک بازار بسیار پر ریسک مثل بورس با یک سرمایهگذاری بدون ریسک چندان نیست. در جدول زیر هم بازده صنایع، و قسمتی که رنگ متفاوت دارد، بازده واقعی صنایع را نشان میدهد. همانگونه که در جدول مشخص است طلا بیشترین بازده مثبت و پس از آن بورس و بانک هستند و دلار حتی بازده منفی نیز در برابر تورم داشتهاست.