خروج بی سر و صدای محصولان پتروشیمی از بورس کالا

به گزارش پایگاه خبری نقدینه،‌ در این مسیر، موافقت وزارت صنعت مبنی بر امکان فروش محصولات پتروشیمی در بازار آزاد، پس از دو بار عرضه در بورس کالا از تیرماه سال گذشته، عملا زمینه را برای اعلام قیمت های بالا از سوی برخی عرضه کنندگان محصولات پتروشیمی با هدف شکست معامله این محصولات در بورس، فراهم کرده است، موضوعی که فرصت شیرینی را برای رانت جویانی که به دنبال معاملات خارج از بورس کالا هستند، ایجاد کرده و در این بین، آنچه که از بین رفته و احتمالا خواهد رفت، شفافیت این معاملات است.

بررسی های عصر مالی از آمار معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا، به خوبی گویای این واقعیت است که خروج زیرپوستی و بی سر و صدای معاملات از بورس کالا در حال محقق شدن است. بر اساس آمارها، در چهارماه نخست امسال، در مجموع، 816 هزار تن محصولات پتروشیمی به ارزش بیش از 27 هزار میلیارد ریال معامله شده است که در قیاس با سال 93 بیش از 33 درصد کاهش در حجم معاملات و 31 درصد کاهش در ارزش معاملات را نشان می دهد. این در حالی است که در چهار ماه نخست سال 93، حدود یک میلیون و 223 هزار تن محصولات پتروشیمی به ارزش بیش از 39 هزار میلیارد ریال معامله شده بود که این ارقام نشان از کاهش حجم و ارزش معاملات به صورت تدریجی طی یک سال اخیر دارد.

در نگاهی جزیی تر، از ابتدای فروردین 93 تا دوم مردادماه همان سال، حدود 340 هزار تن محصولات پتروشیمی به صورت سلف و 884 هزار تن به صورت نقد دادوستد شد، در حالی که در چهار ماهه نخست امسال، بیش از 266 هزار تن کالا به صورت سلف و 550 هزار تن به صورت نقد خریداری شد. این ارقام حاکی از این است که حجم معاملات سلف نیز 22 درصد و ارزش این معاملات 38 درصد کاهش داشته است. حجم معاملات نقد هم با 38 درصد و ارزش معاملات 28 درصد کاهش داشته است.

به باور کارشناسان، با این سیاست، عملا عرضه کالاها از سه مکانیزم بورس کالا، فروش مستقیم پتروشیمی ها و فروش در بازار آزاد به دست مصرف کننده می رسد و وجود این سه مکانیزم در کنار هم هرج و مرج قیمتی و شرایط  رانت جویی را وارد این عرصه کرده است، در حالی که بدون تردید، بورس کالا شفاف ترین مسیر برای خریدار و فروشنده است، ضمن اینکه عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا به صورت سلف، ضمن تأمین مالی مناسب برای تولیدکنندگان این محصول و افزایش سهم بازار سرمایه در تأمین مالی، امکان برنامه ریزی مناسب را برای مصرف کنندگان این کالاها نیز فراهم خواهد کرد.

در این حال، به نظر می رسد در کنار این اقدامات و شفاف سازی ها، گروهی همچنان به دنبال توقف عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا هستند و آمار نیز گواه این روند است.

از دیگر سو، نگاهی به آمار معاملات محصولات پلیمری هم نشان می دهد که در چهارماهه نخست امسال، 583 هزار تن محصول به ارزش 23 هزار میلیارد ریال دادوستد شده است که در قیاس با مدت مشابه سال قبل، از نظر حجمی و ارزشی 28 درصد کاهش را نشان می دهد. در بخش معاملات گازها و خوراک ها هم از ابتدای سال 94 تا دوم مردادماه، 660 تن محصول به ارزش حدود 9 میلیارد ریال داد و ستد شده که با توجه به معامله یک هزار و 450 تنی گازها و خوراک ها در مدت مشابه سال 93، حجم و ارزش معاملات کاهشی 54 درصدی را به ثبت رسانده است.

به گزارش پولی مالی،‌این در حالی است که اساس حضور یک بورس، تبدیل قیمت کالاهای دارای مزیت به مرجع قیمتی است و صادرکنندگان چنین کالاهایی بر اساس تجربیات کشورهایی مانند مالزی، برزیل، هند و چین در کالاهای صادراتی خود از طریق بورس های کالایی به برند جهانی تبدیل شده اند؛ بنابراین باید وجود بورس کالای ایران برای صادرات مغتنم شمرده شود و به راحتی اجازه خروج عرضه محصولات از بورس کالا را نداد.