عباس رنجبر کلهرودی*
کارگروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی؛ اهداف و برنامه ها
کارگروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی سندیکای بیمه گران ایران ، یکی از کارگروه های تخصصی است که بمنظور بررسی راهکارهای توسعه بیمه های زندگی در کشور ایجاد شده است. دراین نوشتار اهداف و برنامه ها ی اجرایی این کار گروه در سال 1394 تشریح گردیده است.
بیمه های زندگی سرمایه گذاری ملی
بیمه های زندگی مزایا و کارکردهای بسیارزیادی برای مردم و جامعه دارد. از یک سو حمایت های بیمه ای متنوعی را برای بیمه شده و بیمه گذار به ارمغان می آورد ، از سوی دیگر ، اندوخته های انباشته شده از محل ذخایر آن موجب تحرک چرخ های اقتصاد در کشور می شود به گونه ای که می توان گفت بیمه های زندگی یک سرمایه گذاری ملی است و علاوه بر اینکه آرامش را به بیمه شده هدیه می کند ؛ به صورت غیر مستقیم جامعه از آن نفع فراوان می برد.
متاسفانه ضریب نفوذ بیمه های زندگی در کشور با استاندارهای بین المللی فاصله زیادی دارد و این فاصله نشانگر پایین بودن سطح رفاه اجتماعی است که نبود آن، مشکلات عدیده ای را رقم می زند و آسیب های اجتماعی زیادی را بدنبال خواهد داشت.
پیشینه کارگروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی
کار گروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی به همت سندیکای بیمه گران ایران از سال 1389 با عضویت شرکت های بیمه داخلی و بمنظور بررسی راهکارهای توسعه بیمه های زندگی در کشور ایجاد شده است . اعضای این کار گروه شامل تعدادی از پیشکسوتان , مدیران و اکچوئران صنعت بیمه هستند که بنوبه خود یکی از تخصصی ترین گروهای تخصصی در بیمه های زندگی است. هدف اصلی کارگروه فراهم نمودن بستر لازم جهت رشد و توسعه بیمه های زندگی در کشوراست. در سالهای اخیر علاوه بر انجام هماهنگی بین اعضا و بررسی و اعلام نظر در باره برخی از مشکلات ارجاعی ، اقدامات زیر را نیز انجام داده است:
1-بررسی آیین نامه 68 شورای عالی بیمه وارائه پیشنهادات اصلاحی به بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
2- بررسی و تدوین پیش نویس آیین نامه بیمه های مستمری
3-تدوین پیش نویس شرایط عمومی بیمه های زندگی
برنامه های اجرایی کارگروه در سال 1394
کارگروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی در راستای هدف اصلی خود، توسعه بیمه های زندگی در کشور و رفع موانع و توصیه و بکارگیری راهکارهای راهبردی در صنعت بیمه، در سال جاری با نظر خواهی از اعضای کارگروه ، اهداف فرعی و برنامه های مختلفی را بمنظور تحقق اهداف اصلی تعیین کرده است و در نظر است که برنامه ها و اهداف تعیین شده با مساعدت، مشارکت و همکاری شرکت های بیمه ، بیمه مرکزی ، پژوهشکده بیمه، صاحبنظران دانشگاهی، نمایندگان و کارگزاران بیمه وهمه دست اندرکاران صنعت بیمه محقق و راه برای توسعه علمی و عملی بیمه های زندگی در کشور فراهم شود.
برنامه های پیش بینی شده در در دو دسته قابل طبقه بندی است :
بیمه به طور اعم و بیمه های زندگی و بطور اخص ، دارای پیچیدگی های ویژه ای هستند ؛ آشنایی هرچه بیشتر مراجع قضایی در باره حقوق بیمه و مقررات و عرف بیمه در کشور، موجبات رعایت عدالت و عدم تضییع حقوق طرفین در دعاوی بیمه ای را بدنبال خواهد داشت و عدم استنباط صحیح تعهدات بیمه ای نیز موجب سوء استفاده احتمالی و تطویل دعاوی خواهد بود و ایجاد یک دادگاه تخصصی در رشته بیمه زندگی جهت طرح و بررسی دعاوی مرتبط، خواسته شرکت های بیمه است که گزارش این موضوع جهت ارائه به مراجع ذیربط تهیه وبه سندیکای بیمه گران ایران ارائه خواهد شد.
2-بررسی نحوه برخورداری بیمه گذاران بیمه های زندگی از معافیت های مالیاتی
یکی از سیاست های دولت ها جهت تقویت یک بخش از اقتصاد، استفاده از اعمال معافیت های مالیاتی است.در قانون مالیات های مستقیم و در مواد 136،137 و 148 ، معافیت هایی برای بیمه گذاران حقیقی و حقوقی بیمه های زندگی پیش بینی شده است که متاسفانه بدلیل عدم توسعه بیمه های زندگی از یک طرف و برداشت های خلاف واقع از طرف دیگر ، بلا اثر مانده است. مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی در تاریخ 25/12/92 به سوء برداشت سازمان امور مالیاتی پایان داده است. لیکن هنوز هم سازو کار استفاده از این فرصت برای بیمه گذاران بیمه های زندگی مشخص و شفاف نیست و بیمه گذاران عملا نمی توانند از این تسهیلات قانونی بهره مند گردند و لذا تبیین نحوه استفاده از این معافیت ها نیز جز برنامه های اجرایی کارگروه قرارگرفته است .
همچنین معافیت صنعت بیمه و بیمه های زندگی از مالیات برارزش افزوده مدت هاست مورد بحث و بررسی قرار دارد که این موضوع هم از طریق کار گروه مذکور پیگیری خواهد شد.
3-نرم افزار بیمه های زندگی ضرورتی حیاتی
بیمه های زندگی طولانی مدت و محاسبات آن پیچیده تر از سایر رشته های بیمه ای است.همچنین تراکنش هاو مبادلات مالی بین بیمه گذار و بیمه شده در طول مدت بیمه زیاد است؛ به همین دلیل نرم افزار های مورد استفاده در این رشته بیمه ای قابلیت های ویژه ای را می طلبد. هم اکنون برخی از شرکت های بیمه از نرم افزارهای داخلی خود استفاده می کنند و برخی دیگر نرم افزار خود را از شرکت های داخلی و یا خارجی خریداری کرده اند که تقریبا همه اذعان دارند که مشکلات عدیده ای را در ارائه خدمات رضایت بخش به بیمه شدگان دارند و نیاز به یک نرم افزار پیشرفته دغدغه اصلی اکثر شرکت های بیمه ای است و لذا نحوه مقابله با این مشکل نیز در دستور کار کارگروه قرار دارد.
4-بازنگری در شرایط عمومی بیمه های تکمیلی بیمه زندگی
شرایط عمومی بیمه بیمه های زندگی و بیمه های تکمیلی آن ، به طور اجمال حقوق بیمه گذار بیمه شده و بیمه گر و شرایط و مقررات و محدویت ها ی بیمه نامه را بیان می کند . بدلیل عدم وجود شرایط عمومی مدون در بیمه های زندگی، در سال 1391 کمیته ای از طرف کار گروه مذکورتعیین شد و شرایط عمومی انواع بیمه های زندگی را تدوین و جهت اقدامات بعدی به بیمه مرکزی ارائه کرد و در ادامه نیز تدوین شرایط عمومی بیمه های بیماری های خاص و معافیت از پرداخت حق بیمه در اثر از کارافتادگی جسمی و شغلی در دستور کار کمیته مذکور قرار گرفته است.
5-راه اندازی مجله و سایت اطلاع رسانی بیمه های زندگی
عصر حاضر را عصر اطلاعات خوانده اند.رشد علمی در همه رشته ها،از جمله بیمه نسبت به دهه های گذشته افزایش چشمگیری یافته است. در حوزه فناوری اطلاعات و ارائه خدمات نیز تحولات شگفت آوری صورت گرفته است وازسوی دیگر ، اگر چه بیمه های زندگی در حدود 10 درصد از بازار بیمه را در بر می گیرد، اما بخش اعظم ذخایر صنعت بیمه از محل اندوخته های بیمه زندگی تشکیل شده است. بدین لحاظ اطلاع رسانی و گردش اطلاعات بین همه ی دست اندکاران این رشته در حوزه های مختلف اهمیت حیاتی دارد و لذا راه اندازی" مجله تخصصی بیمه های زندگی" و " سایت خبری و تحلیلی بیمه های زندگی" در دستور کار قرارگرفته است که در صورت موافقت سندیکای بیمه گرانایران و فراهم شدن امکانات لازم امیدواریم این خواسته نیز هرچه زودتر محقق شود.
6-راهکارهای جدید در نحوه عرضه و فروش بیمه های زندگی
فروش بیمه نامه های زندگی در شرایط کنونی از طریق شبکه فروش شرکت های بیمه شامل: کارگزاران، نمایندگان بیمه و نمایندگان بیمه های عمر عرضه می گردد.با توجه به اینکه فروش بیمه نامه با روش های سنتی و یا از طریق نمایندگان بیمه های عمر محدویت هایی دارد ، بدین سبب تغییر در روش های موجود و سازماندهی جدید و ایجاد ساختارهای جدید جهت تسهیل در فروش بیمه های زندگی و استفاده از فناوری های جدید نیز از مواردی است که در دستور کار کارگروه قرارگرفته است.
7-تهیه و تدوین قانون بیمه های زندگی
اولین قانون بیمه در سال 1316 شمسی تصویب شده است که مواد مربوط به بیمه های زندگی در آن نیز بسیار محدوداست . با توجه به تغییرات اساسی در بیمه های زندگی و ماهیت آن ، لزوم تدوین و تصویب قانون جامع و کامل بیمه های زندگی و تدوین چارچوب فعالیت شرکت های بیمه و تعریف دقیق حقوق بیمه شدگان و بیمه گذاران از ضروریاتی است که راهگشای بسیاری از مشکلات جاری در حوزه بیمه های زندگی است و تاخیر در آن جایز به نظر نمی رسد.لذا بررسی در این باره و ارائه پیشنهاد اقدامات عملی با همکاری سایر مراجع ذیربط نیز یکی از مهمترین دستور کارهای کارگروه تخصصی بیمه های زندگی است.
8-تعریف و تدوین فرایندهای صدور و خسارت
فرایندهای اجرایی نقش مهمی در ارائه خدمات و کسب رضایت بیمه شدگان و بیمه گذاران و همچنین زمان و هزینه های اجرایی خواهد داشت . بدین لحاظ استفاده از بهترین روش ها در فرایند های ارائه خدمات بیمه ای و تسهیل و تسریع و استانداردو مستند سازی آن از مواردی است که در دستور کار این کار گروه قرار گرفته است و کمیته ویژه ای نیز مرکب از نمایندگان شرکت های بیمه جهت عملیاتی کردن این موضوع تشکیل شده است.
علاوه بر این موضوعاتی مانند :نحوه سرمایه گذاری ذخایر بیمه های زندگی جهت کسب بالاترین بازدهی مالی ، چگونگی سود آوری بیمه های زندگی و.... از دیگر مواردی است که در کارگروه بررسی و تصمیم لازم از طرف اعضا در باره آن اتخاذ خواهد شد.
امیدواریم با مشارکت و همدلی مسوولان کشور و همه دست اندرکاران صنعت بیمه روز بروز شاهد پیشرفت و توسعه بیمه های زندگی در کشور باشیم و روزی برسد که یکایک مردم عزیزکشورمان زیر چتر گسترده بیمه های زندگی با آرامش زندگی کنند. انشاالله
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*-دبیر کارگروه تخصصی توسعه بیمه های زندگی سندیکای بیمه گران ایران