اسماعیل مهدوی نیا _رسول رحمتی نودهی
آسیب شناسی ریسک منابع انسانی در صنعت بیمه
با توجه به آخرین آمار اعلامی ازسوی بیمه مرکزی ، قریب به نیمی از بدنه کارشناسی صنعت دارای تحصیلات زیر کارشناسی و با سابقه کاری کمتر از ۱۵ سال است.
_ یکی از مهمترین و اثر بخش ترین سرمایه های هرسازمان نیروی انسانی آگاه ٬ باتجربه و کاردان آن است . در این رهگذر مخاطرات مختلف درون و برون سازمانی وجود دارد که هر لحظه نیروی انسانی سازمان را در معرض تهدید قرار می دهد.
سازمان های که با ریسک نیروی انسانی خود مواجه هستند و برای مدیریت کردن آن برنامه ای ندارند ، به مرور برتری خود را از دست خواهند داد . حوادث سالهای اخیر صنعت بیمه کشور مان دست اندرکاران نظارت و کنترل در حوزه های مختلف را به توجه جدی وسیستمی به حوزه ریسک های انسانی ، بیش ار پیش معطوف نموده است . در این دیدگاه سعی گردیده با بررسی علمی مدیریت ریسک منابع انسانی به بیان راهکارها پرداخته می شود.
مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی دربر گیرنده فرآیندهایی است که برای دست یابی به اثر بخش ترین کاربری از افراد درگیر در سازمان لازم می باشد، که آن را می توان به عنوان فرآیند اصلی یک سازمان در نظر گرفت، که سبب تاثیر گذاری بر نحوه جذب و استفاده از منابع انسانی و نیز چگونگی درک روابط کاری توسط آنان می شود. (1) لذا مدیریت منابع انسانی ظریف ترین و مهم ترین بخش از مدیریت سازمان به شمار می رود. توجه به نیازهای منابع انسانی معمولا به وسیله بودجه و برنامه تحلیل و برنامه ریزی هایی که به وسیله متخصصین پرسنلی در برنامه هایی چون آموزش و استخدام صورت می گیرد محدود می شود.
تجارب و برنامه ریزی و اطلاعات منتشر شده در صنعت بیمه حکایت از آن دارد که ، نیازهای منابع انسانی به وسیله برنامه ها واستراتژی های سازمانی تعیین می شوند، لاکن اغلب اثری که منابع انسانی برسازمان خواهد گذاشت مورد توجه واقع نمی شود. (2)
مدیریت ریسک منابع انسانی
مدیریت ریسک ، یک بخش اصلی از مدیریت استراتژیک در هر سازمان و فرآیندی است که از طریق آن سازمانها به صورتی روش مند باخطراتی که مربوط به فعالیت ایشان است روبه رو می شوند تا بتوانند منافعی پایدار در فعالیت خود کسب کنند. نقطه تمرکز یک مدیریت ریسک کار آمد عبارت است از شناسایی و برطرف کردن این خطرات .
منظور از مدیریت ریسک منابع انسانی ، مدیریت کاهش ویا عدم خروج کارکنان دانشگر و ماهر سازمان است . با توجه به آخرین آمار اعلامی ازسوی بیمه مرکزی ، قریب به نیمی از بدنه کارشناسی صنعت دارای تحصیلات زیر کارشناسی و با سابقه کاری کمتر از 15 سال می باشند . این امر با توجه به نبود و یا فقدان آموزشهای کاربردی در اکثریت شرکتهای بیمه سبب گردیده است ، شرکتهای بیمه به جذب نیروهای متخصص سایر شرکتها با ارایه پیشنهادات و مزایاء بیشتر اقدام نمایند . این امر در خصوص شرکتهای جدید التاسیس بیش از گذشته نمود داشته است .
انواع ریسک درحوزه منابع انسانی
می توان ریسک های منابع انسانی را به شرح زیر گروه بندی کرد:
1- ریسک فنی : احتمال اینکه سازمان به واسطه فناوری های متداول در حوزه منابع انسانی با خطراتی مواجه شود . مثل عدم تسلط پرسنل بیمه به فناوری های نوین در این حوزه
2- ریسک برنامه ای : احتمال اینکه فعالیت های سازمانی به واسطه عوامل خارج از کنترل مدیریت در حوزه منابع انسانی صدمه ببیند نظیر اعتصاب ٬ بیماری کارکنان ٬ فقدان مهارت های پرسنلی ٬ در دسترس نبودن منابع انسانی کیفی ٬ تنش های سیاسی بین کارکنان ٬ عدم ایمنی ٬ عدم توجه به محیطی
3- ریسک حمایتی : احتمال اینکه سازمان به واسطه کم توجهی به فعالیت های پشتیبانی (حمایتی ) در حوزه منابع انسانی با مشکل جدی از نظر کارکرد مواجه شود مانند عدم آموزش ٬ عدم اعتماد به پرسنل ٬ عدم حمایت تکنولوژی از کارکنان...
4- ریسک هزینه ای : کم توجهی در برآورد ناصحیح هزینه های پرسنلی نظیر بیمه ٬(بیمه درمان ٬ بیمه عمر ) آموزش ٬ حقوق و...
5- ریسک زمانی : کم توجهی به پیشرفت کاری پرسنل و مسیر پیشرفت شغلی کارمندان
مدیریت ریسک منابع انسانی و راهکارهای اجرایی آن
برقراری یکپارچگی موثر مابین مدیریت ریسک و مدیریت منابع انسانی، مستلزم برخورداری مدیران از مهارت هایی خاص است که مهم ترین آن ها عبارتند از: رهبری، ارتباطات، آموزش، انگیزه، مدیریت بحران و ارزیابی موثر
از آنجاییکه منابع انسانی در شرکتهای بیمه ، با ارزش ترین عامل تولید ومنبع اصلی زاینده مزیت رقابتی و ایجادکننده قابلیتهای کلیدی و منبع راهبردی برای سازمانهای خود محسوب می شوند ؛ لذا ادغام صحیح مدیریت ریسک و مدیریت منابع انسانی در حوزه های ذیل می تواند در سازو کار سازمان در حوزه های ذیل تاثیرگذار باشد :
- رهبری: با توجه به اینکه مدیر منابع انسانی نقش بسزایی را در برنامه ریزی، سازماندهی، نیروی انسانی و کنترل و
نظارت بر روند امور سازمان دارد، توجه مدیران ارشد صنعت بیمه در تربیت و پرورش رهبران و بالتبع آن مدیران ارشد آتی در صنعت بیمه ضروری خواهد بود .
- ارتباطات: از مهارت های ضروری برای مدیریت منابع انسانی محسوب میگردد و میتواند نقش مهمی را در فرآیندهای روابط بین فردی، مصاحبه و فرآیند استخدامی پرسنل جدید، آموزش و ارزیابی عملکرد و ... ایفاء نمایید . تعمیم و گسترش فرهنگ ارتباطات درون سازمانی در راستای اهداف تبیینی در کاهش ریسک منابع انسانی امری لازم خواهد بود.
- آموزش: از آنجایی که در شرایط کنونی شرایط به گونه ای تغییر کرده است که باقی ماندن در حوزه کاری سازمان و کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر رقبا نیاز به آموزش و فراگیری دانش و تکنولوژی نوین دارد ، لذا مدیریت ارشد شرکتهای بیمه ، باید آگاهی لازم در خصوص حوزه هایی از سازمان ، که نیازمند فراگیری دوره های لازم را داشته باشند ، دارا باشد.
- مدیریت تعارض و ارزیابی : با توجه به اینکه بروز تعارض در بین پرسنل سازمان امری اجتناب ناپذیر محسوب میگردد لذا برای جلوگیری از تعارضها و جهت دهی آن در راستای ارتقاء سازمان ، بایستی مدیران شرکتهای بیمه قادر باشند نسبت به پیش بینی عواملی ایجادی تعارض پرداخته و تدابیری را برای کاهش اثرات مخرب آن ها اتخاذ نمایند.
منبع: ریسک نیوز