همسو با فشار عرضه ها، بازار شاهد خروج پول حقیقی ها بود تا رتبه هفتم خروج پول اشخاص حقیقی از سهام در تاریخ بازار سرمایه ایران به ثبت برسد. این در حالی بود که در برابر تراز منفی پول حقیقی ها در سهام، تراز مثبت پول حقیقی های در صندوق های با درآمد ثابت ثبت شد. همچنین در معاملات روز دوشنبه، علاوه بر اینکه شکاف سرانه خرید حقیقی ها نسبت به فروش حقیقی ها از بین رفت، بلکه سرانه فروش حقیقی ها نسبت به سرانه خرید حقیقی ها پیشی گرفت و در سمت عکس جهت روزهای قبل شکاف ایجاد شد (سنگین ترین ریزش شاخص کل در تاریخ بازار سرمایه ایران و خروج پول حقیقی ها را در تصویر می بینید).
معاملات روز دوشنبه متاثر از رفتار ساعت پایانی روزیکشنبه، با فشار عرضه ها کار خود را به پیش برد. اگرچه در ادامه با بازگشایی نماد شبندر از فشار عرضه تا حدودی کاسته شد اما شبندر تنها توانست مانع از ریزش 6 هزار بیشتر شاخص شد تا با وجود خوش بینی ها، معاملات یکسره منفی به ثبت برسد. پرحاشیه ترین نماد معاملات روز دوشنبه بی شک شبندر بود که توانست با ارزش معاملات 1،555 میلیارد تومانی، یک هشتم از معلات خرد بازار را اذعان خود کند. امروز نزدیک 317 میلیارد تومان پول اشخاص حقیقی جذب این نماد شد (جزئیات روند معاملات این نماد را در تصویر می بینید). البته شبندر در این روز 50 درصد بازدهی داشت، این در حالی بود که با وجود صف های فروش متوالی و سنگین، نماد نفت سپاهان (شسپا) با صف خرید یک میلیارد سهمی هم مواجه شد.
شاخص که از ناحیه خوش بینی ها خود را برای کانال جدید آماده می کرد، حالا در آستانه ورود به کانال پایین تر است و فعلا در محدوده 1.523 میلیون واحد در پایین تر از موقعیت مقاومتی (1.525 میلیون واحد) قرار گرفته است. اگر معاملات فردا دوباره با فشار عرضه ها و صف های فروش متوالی دنبال شود، شاخص کانال 1.5 میلیون واحد را ممکن است از دست بدهد. همزمان با اصلاحات قیمت دلار، حالا شائبه اصلاح شاخص بورس هم شنیده میشود. از نگاه حرفه ای ها اصلاح شاخص ضروری است و در صورتی که اصلاح به تناسب رشد صورت گیرد، دوره رشد بعدی میتواند پایدارتر به نظر آید.
با موج اصلاحی قیمت دلار در بازار در صورتی که فروشنده ها موقعیت قوی ترین بگیرند، ممکن است شاهد موج های فروش بود و البته موتور تغذیه رشد شاخص (سهام صادرات محور) میتواند از این ناحیه از کار بیفتد. خوش بینی ها از سیاست های حمایتی دولت از بازار البته پابرجاست اما خریداران با تاثیرپذیری از اخبار مربوط به قطعی احتمالی گاز در زمستان، احتمال القای سیاست دستوری ارزان فروشی صنایع فولاد و سیمان، قطعی های مداوم برق، احتمال اعطای تسهیلات تکلیفی در بخش مسکن و سیاست های جدید کاهش هزینه ها در بودجه با رویکرد انقباضی، سعی می کنند استراتژی های خرید را با احتیاط بیشتری اتخاذ کنند.
بورس بازان البته همسو با اتفاقات و رویدادهای کنونی، همچنان منتظر تعیین تکلیف مذاکرات برجامی هستند و تهران البته امروز اعلام کرده ظرف روزهای آینده تصمیمات جدید در این خصوص به طرف های مذاکره کننده در وین اعلام و رسانه ای میشود.
حالا کم کم پس از یک دوره انتظار با نوسانات محدود و موج های مثبت پی در پی در بازار که موقعیت خریداران تقویت شده بود، کم کم سیاست های دولت ابراهیم رییسی روشن تر و جدی تر خواهد شد و بازار قطعا به آن در جبهه های متفاوت به آن واکنش نشان خواهد داد.
شاخص در کانال 1.5 میلیون واحد فعلا به سر میبرد و ممکن است تا آخر هفته این کانال را نیز از دست بدهد، هر چند که به نظر میرسد توان سطح مقاومتی را دارد و خریداران در سمت تقاضا میتواند قوی تر ظاهر شوند. با این وصف تازه ترین نظرسنجی اقتصادنیوز با توجه به رفتار بازار در ساعت پایانی معاملات روز دوشنبه گویای این است که تقاضا روز سه شنبه در جبهه مقاومت قصد دارد در گام اول از فشارها بکاهد و در گام دوم اگر توانی داشته باشد دوباره سطوح از دست داده را پس بگیرد.
تغییر جهت بازی در معاملات روز دوشنبه نشان داد کار خریداران روز سه شنبه بسیار سخت خواهد بود. در صورت تکرار الگوی روز دوشنبه در معاملات سه شنبه، خریداران را ممکن است به لاک استراحت ببرد. هر چند که سرعت رویدادها و اتفاقات در سپهر سیاست و اقتصاد ایران ممکن است هر آن جهت بازی را دوباره تغییر دهد. بورس بازان به بازارهای رقیب همچون افزایش مداوم نرخ سود بانکی، احتمال تقویت بازارمسکن و فشارهای ریزشی در بازار ارز نگاه جدی دارند که البته میتواند در سمت و سوی بازار سهام تعیین کننده باشد.
توصیه: در شرایط کنونی به سهامداران توصیه میشود در این بزنگاه ها از رفتارهای هیجانی دوری کنند و با تحلیل بنیادی و دورنمای میان مدت و بلندمدت استراتژی های خرید و فروش را تعیین کنند. رفتار بورس بازان نشان داده همواره در بزنگاه های حساس (چه شرایط صعودی و چه شرایط نزولی) از منطق عقلانیت دوری و بیشتر در تابعی از هیجان تصمیم به خرید یا فروش گرفته است. متاثر از همین رفتار ناصحیح، دامنه ضررها نیز گسترش یافته است. از این حیث توصیه به سهامداران و بورس بازان تعیین حد ضرر و یا پیروی از منطق قناعت در سود حداقلی اما مستمر در موقعیت های خرید و فروش است.
