ریسک نقطه آغازین تدوین بیمه

هر نوع فعالیتی در فرآیند اجرای خود با احتمال وقوع حوادث و یا مخاطراتی رو به رو می‌باشد که حاصل آن می‌تواند از برآورده شدن نتیجه و یا خواست مورد انتظار جلوگیری کند. بنابراین احتمالی را که موجب گردیده تا بازده مورد نظر حاصل نشود را ریسک می‌نامند. این امر اشاره به وضعیت ناخوشایندی دارد که ممکن است فرد و یا سازمان در معرض آن قرار گرفته و باعث به وجود آمدن زیان گردد. این وضعیت جدید می‌تواند یک حادثه زیانبار و یا یک عامل باز دارنده و یا هر نوع خطر یا بی‌نظمی و یا بی ثباتی در مسیر فعالیت باشد. رشد جوامع بشری و پیشرفت تمدن ها بالطبع ریسک ها و زیان های احتمالی در زندگی فردی و اجتماعی انسان را متنوع ساخته که این ضرورت ایجاد محصولات جدید بیمه ای را ایجاب می کند.

در شرایط کنونی صنعت بیمه شاید بتوان گفت یکی از عوامل موثر در رشد و کسب سهم بیشتری از بازار همین نوآوری  و محصولات نوین صنعت بیمه است. به گونه ای که  در شرایط کنونی کارشناسان بر این باورند رقابت مبتنی بر کاهش نرخ برای بیمه گر و بیمه‌گذار نتیجه‌ای ندارد و لازم است رقابت معطوف به نوآوری طرح‌ها، نحوه ارائه خدمات به مردم و پرداخت خسارت باشد. اکنون سوال اساسی اینجا است که متولی ایجاد چنین طرح های پیشرو در صنعت بیمه کشور کیست؟

هم اکنون بیمه مرکزی به عنوان نهاد سیاستگذار اقدام به تعریف فرآیند طراحی محصول بیمه‌ای نموده است. در این فرآیند طراحان محصولات بیمه‌ای جدید به دو دسته اشخاص حقیقی و حقوقی تقسیم‌بندی می‌شوند، اشخاص حقیقی که برای اخذ مجوز در ابتدا لازم است به یکی از شرکت‌های بیمه مراجعه نموده و طرح پیشنهادی خود را به صورت تفضیلی برای شرکت بیمه تشریح و توجیه کند، پس از آن شرکت بیمه با بررسی جوانب مختلف فنی و اجرایی محصول و همچنین وجود یا نبود بازار اجرایی طرح بیمه‌ای را پذیرفته   یا رد می کند، چنانچه طرح از سوی شرکت بیمه مورد پذیرش قرار گرفت، آن شرکت پس از قالب بندی طرح در چارچوب بخشنامه ضوابط تدوین و عرضه محصولات بیمه ای جدید، آن را برای اخذ مجوز به بیمه مرکزی ارسال خواهد کرد. چنانچه طرح ازسوی اشخاص حقوقی ارائه شود قابل دسته بندی به دو گروه است، شرکت‌های بیمه که موظفند محصول بیمه‌ای جدید را در شورای فنی خود بررسی و تایید و در صورت تطبیق با قانون بیمه ، مقررات ، اصول و قواعد بیمه‌ای با لحاظ موارد مذکور در بخشنامه ضوابط تدوین و عرضه محصولات بیمه ای جدید، برای اخذ مجوز به بیمه مرکزی ارسال نمایند . اما درصورتی که شخص حقوقی ارائه دهنده طرح جدید محصول بیمه ای سایر سازمان‌ها، نهادها، وزارتخانه‌ها و... باشند، یا طرح ارائه شده یک مصوبه دولتی دارد و به صورت مستقیم در بیمه مرکزی تصمیم‌گیری می‌شود و یا ازطرح‌هایی است که مجدداً برای اعلام‌نظر به شرکت‌های بیمه ارسال می‌شود و فرآیند مرحله قبل تکرار می‌شود.

به هر حال یکی از مواردی که می تواند در افزایش ضریب نفوذ بیمه در کشور موثر واقع شود -باتوجه به تنوع کم محصولات بیمه ای- ایجاد رشته های جدید است و شرکت‌های بیمه برای شناساندن رشته‌های جدید بیمه‌ای و ربودن گوی سبقت از یکدیگر باید تلاشی مضاعف داشته باشندکه این امر خواه ناخواه به توسعه صنعت بیمه خواهد انجامید. به عنوان نمونه به گفته علی رفعتی، رییس هیات‌مدیره انجمن کارفرمایی کارگزاران رسمی بیمه در سطح دنیا ۳۸۰ نوع بیمه مسئولیت وجود دارد که این تنوع در ایران به ۷۰ نوع می‌رسد که نشان از محدود بودن تنوع محصولات بیمه‌ای در کشور نسبت به سایر کشورها دارد.

طبق بخشنامه ضوابط تدوین و عرضه محصولات بیمه ای جدید، در صورت صدور مجوز اجرای آزمایشی محصولات بیمه‌ای در دوره اجرای آزمایشی، عرضه این محصول انحصاراً در اختیار شرکت بیمه ذیربط خواهد بود. با نگاهی گذرا به طرح های نوین بیمه ای که موفق به اخذ مجوز صدور از بیمه مرکزی شده اند در می یابیم شرکت های بیمه ایران با 9 طرح ، سینا5 ، البرز و ملت هر کدام 3 طرح از شرکت های پیشرو در این زمینه هستند.

به عنوان نمونه می توان به طرح های بیمه تامین هزینه حق الوکاله ، بیمه جامع روستائیان ، بیمه انفرادی غرامت روزانه بستری در بیمارستان ، بیمه انفرادی مازاد هزینه های درمان ، بیمه نشر کتاب، بیمه مسوولیت مدیران و سرپرستان، بیمه مسافرتی، بیمه درمان سرطان، بیمه بهداشت و درمان دام های کوچ، هزینه ابطال بیمه بلیط هواپیما، بیمه نوسان نرخ ارز، بیمه نازائی و ناباروری در زوجین ، بیمه اعتبار فروش اقساطی ، بیمه مسئولیت مدنی سازمان انتقال خون در مقابل گیرندگان خون و محصولات خونی، بیمه درمان انفرادی خانواده ، بیمه حوادث ناشی از گاز شهری، بیمه مسئولیت حرفه ای دامپزشکان، بیمه آتش سوزی منازل مسکونی شهر تهران، بیمه حوادث و عدم النفع رانندگان ، بیمه تعهدات دریافت کانتینر، بیمه شترمرغ، بیمه مسافران و گردشگران عازم جمهوری اسلامی ایران، ییمه مسوولیت مدنی حرفه ای دامپزشکان، بیمه عیوب اساسی و پنهان سازه های غیرصنعتی، بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان، بیمه سلامت نوزاد، بیمه نوزادان، بیمه مسوولیت حرفه ای مهندسان و مسوولان معدن، بیمه حق الوکاله اشخاصی که اقامه دعوی می کنند اشاره کرد . همچنین طبق گزارش اقدامات برنامه ای و توسعه ای بیمه مرکزی که در بهمن ماه سال جاری منتشر شد امسال ۳۵ طرح جدید بیمه ای مطرح که از این تعداد ۱۹ طرح از سوی شرکت های بیمه و ۱۶ طرح توسط اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از صنعت بیمه پیشنهاد شده بود که در این میان برای ۳ طرح تحت عناوین "بیمه اعتبار رهنی فروش اقساطی ملک"، "بیمه رانندگان ایرانی در اقلیم کردستان عراق در برابر اشخاص ثالث" و " بیمه درمان از طریق سلول های بنیادی" مجوز فعالیت صادر شد.

باوجود همه اقدامات انجام شده بنظر می رسد رشد و تنوع محصولات بیمه ای در کشورمان از سرعت بالایی برخوردار نیست این در حالی است که تنوع سبد محصولات‌ بیمه‌ ای‌ رایج‌ در دنیا به سرعت رو به افزایش است. در این خصوص شاید بتوان وفق ماده 1 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری که یکی از اهداف تاسیس بیمه مرکزی را تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران بیان کرده ضرورت تغییر فرآیند طراحی محصول بیمه‌ای و ورود بیمه مرکزی به عنوان نهاد پیشرو علی الخصوص با وجود ساختار مناسب از جمله پژوهشکده بیمه و معاونت طرح و برنامه به این بخش را عنوان کرد.

منبع: ریسک نیوز