*حسین عبده تبریزی
کدام چالش‌ها مانع تحقق برنامه‌های بانک مرکزی هستند؟
یعنی تا حد زیادی توانسته از سوداگری در بازار ارز جلوگیری کند. سیاست‌هایی مانند تعیین سقف برای انتقال پول از طریق پوزها، محدود کردن دامنه عمل چک‌های تضمینی و بلندمدت کردن سپرده‌ها با حذف سود روزشمار در مهار تلاطم بازار ارز اثرگذار بوده است.
با این حال محدودیت‌های پیش روی بانک مرکزی مسائل قدیمی در اقتصاد ایران است که هیچ‌گاه اصلاح نشده‌اند. یکی از این مشکلات، ناترازی بودجه سالانه است. اگر بودجه متعادل نباشد، بدیهی است دولت برای جبران کسری بودجه به هر دری می‌زند تا هزینه‌هایش را تامین کند. عموماً، آسان‌ترین راه‌حل ممکن برای دولت، استقراض از بانک مرکزی و استفاده از منابع بانکی است که خود به تولید نقدینگی و افزایش تورم منجر می‌شود.
مشکل مهم دیگر ، وضعیت بغرنج نظام بانکی است. حساب‌های قرمز بانک‌ها و روند رو به رشد اضافه‌برداشت آنها از بانک مرکزی، جای نگرانی بسیاری برای مدیران بانک مرکزی دارد؛ چون بانک‌ها دائماً با این کار باعث خلق پول پرقدرت می‌شوند. بانک مرکزی تلاش می‌کند در این زمینه چاره‌اندیشی کند. اما اگر روند اضافه‌برداشت بانک‌ها ادامه پیدا کند، به‌طور حتم این یکی از عواملی است که باعث می‌شود وضعیت فعلی بازار ارز به هم بخورد. آنچه مشخص است کار دولت آقای روحانی در سال آینده باز هم سخت‌تر از سال قبل است. اگر دولت هزینه‌هایش را به شدت کاهش ندهد، با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد و مردم حقوق‌بگیر از ناحیه افزایش دوباره قیمت ارز، صدمه بیشتری خواهند خورد.
*دبیرکل پیشین بورس تهران