فناوری، حال بانکداری را خوب می کند

در دورانی که همایش‌های بسیاری در کشور برگزار می‌شود و در نهایت چیزی از آن همایش و سمینارها دستگیر شرکت‌کنندگان آن نمی‌شود، برگزاری همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، با وجود محدودیت زمانی، قابل‌تامل به‌نظر می‌رسید. حضور سخنرانان خارجی صاحب‌نامی چون «برت کینگ» در این همایش موردتوجه قرار گرفت. در سخنرانی او روند استفاده از فناوری در زندگی امروزه به شکلی تشریح شد که در نهایت، انسان امروزی مجبور به استفاده از آن در تمامی جنبه‌های زندگی و به‌ویژه بانکداری می‌شود؛ سخنرانی که از راه طولانی و پردست‌انداز بانک‌های ایرانی تا رسیدن به سطح جهانی خبر می‌داد.
نگاه اجمالی به برنامه این همایش به وضوح نشان‌دهنده عزم جدی شرکت‌کنندگان در حرکت به سوی فناوری به‌ویژه فناوری‌های موبایلی بود؛ دیدگاهی که دبیرکل بانک‌مرکزی نیز بر آن مهر تایید گذاشت و گفت پرداخت سیار و موبایلی، اولویت نخست بانک‌مرکزی است. به‌نظر می‌رسد سرعت پیشرفت فناوری‌های بانکی و پرداخت به‌طور تصاعدی بالا می‌رود و هیچ‌کس جلودار آن نیست. این‌همه شوروشوق فناوری در یک‌حوزه از صنعت، بسیار هیجان‌انگیز است: سامانه کشف تقلب، چالش‌های راه‌اندازی کیف‌پول موبایلی در ایران، بانکداری باز، پرداخت سیار و آشنایی با نسل آینده فناوری شبکه و امنیت از جمله موضوعاتی بود که در این همایش دوروزه به آن پرداخته شد. آنچه بیش از هرموضوع دیگری در این همایش به آن پرداخته شد، پرداخت‌های موبایلی بود؛ آن هم به‌دلیل نفوذ ٩٣درصدی تلفن‌همراه در بین مردم. امروزه تلفن‌های‌همراه هریک به اندازه یک‌رایانه شخصی توان پردازش اطلاعات دارند و شاید به همین دلیل بهترین ابزار بانکداری برای شهروندان٢٠١٥ تلقی می‌شوند. اما جای مسوولیت‌های اجتماعی شرکت‌ها کجاست؟ در دوروز برگزاری همایش که تهران هوای ناسالمی را تنفس می‌کرد، شاید کمترکسی به فکر آلودگی هوا بود؛ مشکلی که قطعا بانکی‌ها و شرکت‌های مرتبط با پرداخت، به دلیل بودجه‌های قابل‌توجه خود می‌توانند نقش مهمی را در کاهش آن‌ ایفا کنند. اما در حالی که تمامی صنایع در سراسر جهان بخشی از فعالیت‌ها و بودجه خود را صرف مسوولیت‌های اجتماعی می‌کنند، در همایشی با وسعت همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت در ایران، فقط‌وفقط یک‌فعالیت در این زمینه صورت‌ گرفت. در شلوغی بازار فناوری که تمام‌عیار فقط به خود بانکداری الکترونیک و کاربردهای فناوری در آن می‌پرداخت، تنها اقدام صورت‌گرفته از نوع مسوولیت اجتماعی سخنرانی با ظاهری متفاوت از نوع زیست‌محیطی بود! در بین شرکت‌ها و بانک‌های بزرگی که همه رویای رفاه امور بانکی مردم را در سر می‌پرورانند، تنها شرکت‌ کارت‌اعتباری ایران‌کیش تصمیم گرفته بود تا گوشه نگاهی را نیز به محیط‌زیست جلب کند. این شرکت با دعوت از یک استاد دانشگاه بر اهمیت بانکداری الکترونیک در حفظ محیط زیست تاکید کرد. نبی‌الله منصوری، استاد محیط‌زیست دانشگاه علوم و تحقیقات که از غربت محیط‌زیست در همایش‌ها و در دید کلان‌تر در کل زندگی مردم گله داشت، بانکداری الکترونیک را نه‌تنها ابزاری برای رفاه هرچه بیشتر بشر، بلکه عاملی در حفظ محیط‌زیست می‌داند. او استفاده از دولت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را از جمله راه‌هایی عنوان کرد که می‌توانند با کاهش سفرهای درون‌شهری، مصرف کمتر انرژی و همچنین کاهش تولید و مصرف کاغذ به حفظ محیط‌زیست کمک کنند. این دومین‌بار است که فناوری و بانکداری الکترونیکی در کشور از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل خود در حفظ محیط‌زیست خبر می‌دهد. اگرچه بر همگان روشن است که استفاده فناوری نقش قابل‌توجهی در کاهش آلودگی هوا دارد اما نهادینه‌شدن این امر در کشور نیازمند فرهنگ‌سازی است.