مریم یعقوبی
دخل و خرج شرکت های خدمات پرداخت
یکی از موضوعات اصلی در خدمات پرداخت الکترونیک، درآمدها و مخارج شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت است.
مدتی پیش که دعوای دریافت کارمزد بین اصناف و بانک مرکزی بالا گرفت بانک مرکزی اعلام کرد، بخش اعظم هزینه ها از آغاز به کار این صنعت برای فرهنگ سازی و آموزش به عهده بانک مرکزی بوده و بخش کمی را نیز بانک های طرف قرارداد شرکت های PSP پرداخت میکنند.
بنا به اظهارات مسوولان بانک مرکزی، دولت و بانک مرکزی با پرداخت کارمزد به شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت به جهت حمایت از این صنعت به پیشرفت و گسترش این خدمات کمک بسیاری کردند، اما پس از گذشت 4 سال و با شناخت عمومی این صنعت دیگر این استفاده کنندگان از این خدمات هستند که باید هزینه این خدمات را پرداخت کنند.
بر اساس آمار تعداد تراکنش های سال گذشته و با در نظر گرفتن کارمزد 160 تا 180 تومانی(یک درصد مبلغ تا سقف 200 تومان) که شرکت های PSP به ازای هر تراکنش از بانک مرکزی دریافت می کردند، در سال 92 بانک مرکزی مبلغی بالغ بر 582 میلیارد تومان به عنوان کارمزد به 12 شرکت PSP پرداخت کرده است.
اما امسال بانک مرکزی با توجه به کاهش ورودی های صندوق مشاع نسبت به خروجی های آن قادر به تامین رقم پرداخت های قبل نگردید و ناچار کارمزد ها حدود 60 درصد تقلیل یافت . از آنجا که تعداد تراکنش ها از سال گذشته تا به امسال رشد چشمگیری داشته است، با محاسبه رقم کارمزد به ازای تعداد تراکنش های 8 ماهه ابتدای سال میتوان به رقمی حدود 325 میلیارد تومان رسید. بر اساس همین مبلغ پیش بینی می شود بدون در نظر گرفتن رشد تراکنش ها در ماه های پایانی سال این مبلغ به بیش از 450 میلیارد تومان برسد.
این اقدام واکنش شدید شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت را درپی داشت.
طبق آمار تراکنش های 6 ماهه ابتدای سال 92 ، در درگاه POS در مجموع شش ماه یک میلیارد و 726 میلیون و 303 هزار و 188 تراکنش و از درگاه IPG تعداد 97 میلیون و 961 هزار تراکنش و از درگاه USSD تعداد 322 میلیون و 976 هزار و 547 تراکنش انجام شد.
همین آمار در شش ماه ابتدای سال به ترتیب در درگاه POS تعداد 2 میلیارد و 512 میلیون و 321 هزار و 697 تراکنش و از درگاه IPG حدود 229 میلیون و 114 هزار و 453 تراکنش و از درگاه USSD تعداد 651 میلیون و 411 هزار و 69 تراکنش صورت گرفته است.
مقایسه تعداد تراکنش های شاپرک
|
|
اینترنت(IPG) |
پایانه فروشگاهی(POS) |
موبایل(USSD) |
|
6 ماهه ابتدای سال 92 |
97.961.972 |
1.726.303.188 |
322.976.547 |
|
6 ماهه ابتدای سال 93 |
229.114.453 |
2.512.321.697 |
651.411.069 |
|
تعداد افزایش تراکنش نسبت به سال قبل |
131.152.481 |
768.018.509 |
328.434.522 |
|
درصد رشد |
223%+ |
145%+ |
201%+ |
با مقایسه آمار دو سال 92 و 93 مشخص می شود تعداد تراکنش ها در سه درگاه با افزایش 1.5 درصدی مواجه بوده است.
از آنجا که مبالغ پرداختی از سوی بانک مرکزی تقریبا 60 درصد کاهش داشته، دریافتی شرکت های PSP از نظر مبلغ کاهش چندانی نداشته و از طرفی با توجه به اینکه بیشترین هزینه برای تراکنش ها از بین سه درگاه موبایل و اینترنت و کارتخوان متعلق به کارتخوان است، در سال جاری تنها حدود 100 هزار دستگاه در 6 ماه ابتدای سال به شبکه پرداخت الکترونیک افزوده شده است که این 100 هزار دستگاه هزینه قابل توجهی برای شرکت ها نداشته است.
اما افزایش معنادار تراکنش روی درگاه اینترنت و موبایل که کم هزینه ترین درگاه پرداخت الکترونیک است به جبران هزینه های خرید و نصب و پشتیبانی، آورده های قابل توجهی برای این شرکت ها درپی داشته است.