حمیدرضا سلیمی*
جایگاهی که در شان لیزینگ نیست
اگر‌چه صنعت لیزینگ از لحاظ ارائه خدمات مالی ، موقعیت بسیار بالایی را در عرصه بین‌المللی به خود اختصاص داده است، به طوری که بر اساس بررسی‌های موسسات مطالعات اقتصادی معتبر جهان، روش تامین مالی از طریق لیزینگ، پس از وام بانکی در رتبه دوم قرار گرفته است، لیکن در کشور عزیزمان ایران این صنعت آنچنان که باید و شاید جایگاه مناسب خود را به دست نیاورده است و با مشکلات عدیده بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند.
این مشکلات را می‌توان از دو منظر مورد نقد و بررسی قرار داد.اول مشکلات مربوط به قوانین و مقررات حاضر در عرصه فعالیت لیزینگ‌ها است که اهم آنها عبارتند از:
1- مشکلات قانونی و قضایی موجود: به نحوی که مشاهده می‌شود از شرکت‌های لیزینگ به عنوان صاحب دارایی، در مراجع قضایی حمایت لازم به عمل نمی‌آید، ولی از طرف دیگر تعداد زیادی شرکت‌های فاقد مجوز فعالیت در بازار به راحتی و آزادی کامل مشغول به فعالیت می‌باشند.
2- مشکلات مالیاتی: اصولا در هر نظام اقتصادی پویا، برای نقش‌آفرینان مثبت اقتصادی، مشوق‌هایی در نظر می‌گیرند که مشوق مالیاتی یکی از آنها است، در حالی که در صنعت لیزینگ این موضوع برعکس بوده و شرکت‌های لیزینگ معتبر موظفند علاوه بر پرداخت مالیات عملکرد، مالیات بر ارزش افزوده را نیز بابت فرع تسهیلات اعطایی به وزارت دارایی بپردازند که این امر عملا موجبات گرانی خدمات لیزینگ نسبت به شبکه بانکی را فراهم می‌آورد.
3- محدودیت‌های بانک مرکزی: نحوه فعالیت شرکت‌های لیزینگ در اساسنامه شرکت‌ها که به تایید بانک مرکزی می‌رسد بسیار محدود شده است در حالی که صنعت لیزینگ در نفس خود باید بسیار منعطف عمل کرده و بتواند با متنوع کردن خدمات لیزینگ، مشتریان بیشتری را با شرایط گوناگون جذب کند.
بخش دیگری از مشکلات صنعت لیزینگ در کشور عزیزمان ایران، مربوط به مواردی می‌شود که در زیر به آن اشاره می‌کنیم:
1- عدم شناخت درست و درک مناسب از صنعت لیزینگ در سطح جامعه. چرا‌که اغلب، لیزینگ را تنها مترادف خودرو می‌دانند و متاسفانه به دلیل وجود بی‌شمار شرکت‌های لیزینگ غیرمجاز، فضای عمومی‌جامعه هم به این صنعت نگرش منفی پیدا کرده است.
2- مشکلات مربوط به تامین پول: کالای مورد عرضه شرکت‌های لیزینگ پول است و این در حالی است که با توجه به کمبود منابع شرکت‌های لیزینگ، عملا فعالیت‌هایی مانند انتشار اوراق سرمایه‌گذاری اجاره‌ای یا حتی استفاده از منابع مالی خارجی و ... صورت نمی‌گیرد. لذا به‌رغم وجود بازار کار، متاسفانه تامین منابع مالی برای شرکت‌های لیزینگ به یک دغدغه و چالش بزرگ تبدیل شده است.
3- نکته دیگر در شمارش اهم معضلات موجود در سر راه صنعت لیزینگ، نرخ سود بالای شرکت‌های لیزینگ است که می‌تواند متاثر از دو عامل باشد، اول نرخ بالای تامین پول و دوم قوانینی که نرخ تمام شده پول را برای مشتری افزایش می‌دهند، مثل مالیات بر ارزش افزوده.
امید است با تلاش‌های نهاد‌های متولی صنعت پولی و مالی کشور، مشکلات پیش روی صنعت لیزینگ که در بالا به اهم آن اشاره شد مرتفع شده و در آینده‌ای نزدیک شاهد شکوفایی این صنعت در کمک به رشد و توسعه اقتصادی کشور عزیزمان باشیم.
* مدیرعامل لیزینگ انصار