شاهین نوروزی
بانکداری الکترونیک، فرصت ها و تهدیدها
گزارش های ارائه شده از سوی مسوولان بانک مرکزی گویای این واقعیت است که هم اکنون قریب به 95 درصد مبلغ تبادلات پولی کشور به صورت الکترونیک انجام می شود و تنها 5 درصد این تبادلات نقدی است.
این آمار می تواند حاوی پیام های مهمی برای سرمایه گذاران و فعالان حوزه بانکی و پرداخت الکترونیک و به صورت عام تمامی حوزه های مرتبط با این نوع خدمات باشد؛ پیام هایی که اگر به درستی و به هنگام درک شوند، فرصت های فراوانی را پیش روی اقتصاد ملی و سرمایه گذاران قرار دهد. بی توجهی به این پیام ها نیز زمینه ساز عقب افتادگی های مزمنی خواهد شد که آثار خود را در سال های آینده به رخ اقتصاد کشور خواهد کشید.
ارائه و گسترش اینترنت نسل 3 و 4 بر بستر تلفن همراه، امکان ارائه و استفاده از خدمات بیشتری را هم برای شرکت های پرداخت الکترونیک و هم برای کاربران تلفن های همراه بوجود آورده است. یکی از این خدمات باید ابزارهایی باشد که بتوان با استفاده از آنها تراکنش های پرداخت و عملیات مرتبط با آنها را سریع تر، ارزان تر و امن تر انجام داد.
شرکت های پرداخت الکترونیک و تمامی فعالان مرتبط با حوزه بانکداری الکترونیک باید با استفاده از همین ظرفیت تلاش و سرمایه گذاری لازم را برای افزایش سطح و کیفیت خدمات قابل ارائه به کاربران انجام دهند چرا که در غیر این صورت فاصله ای که میان خدمات پرداخت و بانکداری الکترونیک در ایران و جهان وجود داشت و توانسته ایم طی سال های اخیر مقداری از آن بکاهیم، دوباره ایجاد می شود.
واقعیت این است که مقایسه میان هزینه های تراکنش در بستر های الکترونیک مانند دستگاه های کارتخوان، درگاه اینترنتی و تلفن همراه، اینترنت بانک ها و حتی سرویس های بانکی پیامکی نشان می دهد، به هر میزان بتوانیم تراکنش ها و کاربران را به سمت استفاده از ابزارهای الکترونیکی و روش های غیرحضوری سوق دهیم در واقع موفق شده ایم در هزینه های ملی صرفه جویی کنیم.
به عنوان نمونه در این فضا می توان به مباحثی که در مورد کارمزد دستگاه های کارتخوان مطرح شده بود، استناد کرد؛ فارغ از اختلافات موجود بر سر پرداخت کننده کارمزد، نکته مهمی که باید مورد توجه قرار داد این است که تمامی نهادها، فعالان و سرمایه گذاران مرتبط با حوزه پرداخت و بانکداری الکترونیک باید تمام تلاش خود را برای کاهش قیمت تمام شده ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی انجام دهند.
در چنین شرایطی هر عقل سلیمی تأیید می کند که تلاش، سرمایه گذاری و صرف وقت در این راستا به مراتب از مجادله بر سر سهم کاربران خدمات پرداخت الکترونیک از کارمزدهای پرداختی، منطقی تر و اقتصادی تر است خصوصا اینکه این روزها شاهد ورود نسل جدید اینترنت به شبکه تلفن همراه هستیم. واقعیت این است که با گسترش امکانات اینترنتی بر روی بستر تلفن همراه، جذابیت ها و شرایط ارائه برنامه های مبتنی بر این بستر در حوزه پرداخت الکترونیک نیز افزایش یافته است و شرکت های فعال در این حوزه باید به سمت استفاده بهینه و به روز از این بستر حرکت کنند. در این باره می توان به تجربه چندین سال قبل بانک ها اشاره کرد که توانستند با بهره گیری از فرصتی که همه گیر شدن اینترنت در کشور فراهم آورد به درستی استفاده کنند و خدمات بانکداری اینترنتی را به شکل نمایی افزایش دهند.