اهمیت پرداخت تسهیلات مسکن
تامین 10 درصدی وام مسکن برای خرید خانه
نقدینه - در ایران تأمین مسکن در قانون بر عهده دولت گذاشته شده و دولتهای مختلف برنامههایی برای خانه دار کردن مردم اجرا کردهاند. پرداخت تسهیلات مسکن نیز جزء لاینفک این برنامهها بوده و در دورههای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی هزینهای برای تأمین مسکن بهصورت وام به مردم پرداخت شده است.
مسکن در همه کشورها نوعی سرمایهگذاری اقتصادی محسوب میشود و این بخش نقش مهمی در سرانه تولید ناخالص داخلی و اشتغالزایی دارد و در رونق اقتصاد مؤثر است. علاوهبر این مسکن نیاز اولیه و داشتن آن حق هر خانواده است بنابراین تأمین مسکن برای شهروندان وظیفهای بر دوش دولتهاست. هر کشوری برای خانه دار کردن شهروندان خود برنامهای دارد که این برنامه در کشورهای مختلف متفاوت است اما وجه مشترک آن تقریباً در همه کشورها تأمین بخشی از هزینه خرید خانه از طریق پرداخت وام است. در پرداخت تسهیلات خرید مسکن تلاش دولتها بر این است تا تناسب خوبی بین درآمد مردم و قیمت مسکن برقرار کنند و به همین جهت در بیشتر کشورها وام مسکن تقریباً بین 70 تا 100 درصد هزینه مسکن را پوشش میدهد. در ایران نیز تأمین مسکن در قانون بر عهده دولت گذاشته شده و دولتهای مختلف برنامههایی برای خانه دار کردن مردم اجرا کردهاند. پرداخت تسهیلات مسکن نیز جزء لاینفک این برنامهها بوده و در دورههای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی هزینهای برای تأمین مسکن بهصورت وام به مردم پرداخت شده است. اکنون مبلغ وام خرید خانه 35 میلیون تومان است که با افزایش قیمت زمین و مسکن در چند سال اخیر این میزان وام کمتر از 10 درصد هزینه خرید خانه در شهرهای بزرگ و در شهرهای کوچک حدود 20 درصد را پوشش میدهد این در حالی است که در دهههای گذشته وامهای 12، 18 و 20میلیون تومانی خرید مسکن حتی تا 80درصد ارزش یک واحد مسکونی را پوشش میداد. برای افزایش پوشش هزینه خرید مسکن از طریق وام، دولت طرحهایی در نظر دارد از آن جمله پیشنهاد افزایش وام خرید به 80 میلیون تومان از سوی وزارت راه و شهرسازی است. بر اساس گفتههای وزیر راه و شهرسازی دولت تلاش میکند تا وام خرید مسکن بتواند حدود 50 درصد کل هزینه واحد مسکونی را تأمین کند. در نخستین گام دولت وام نوسازی بافتهای فرسوده را از 30 به 50 میلیون تومان افزایش داد و همچنان این امیدواری وجود دارد تا با افزایش وام خرید نیز این وام پوشش بیشتری از هزینه کل مسکن را در برگیرد. مقایسه پرداخت وام مسکن در کشورهای دیگر و برنامه این کشورها برای خانه دار کردن مردم نشان میدهد در این کشورها نیز دولت سعی میکند هزینه تأمین مسکن را برای خانوادهها کاهش دهد. البته شرایط اقتصادی هر کشور، نرخ بهره بانکی، درآمد خانوار و بسیاری شاخصهای دیگر اقتصادی در نحوه و میزان پرداخت وام مسکن تأثیرگذار است.
وام خرید تا 100درصد قیمت
در انگلیس گاه خریدار میتواند کل قیمت یک خانه را به صورت وام دریافت کند. مثلاً برای یک خانه 140 هزار پوندی (معادل 236 هزار دلار) با سپردهای معادل 7 هزار پوند، میتوان کل قیمت خانه را وام گرفت. اینگونه وامها در چارچوب برنامه کمک به خریدمسکن توسط دولت انگلیس با سپرده پنج درصدی پرداخت میشود. دولت برای اینگونه وامها یارانه میپردازد. این وامهای کلان، برای خانههای تا سقف ارزش قیمتی 600 هزار پوند پرداخت میشود. قیمت یک خانه متوسط در لندن اکنون هشت برابر متوسط حقوق سالانه یک خریدار خانهاولی است. به این معنی که شاخص دسترسی مسکن در این کشور 8 سال است.
دو نوع وام مسکن در مالزی
بانکهای مالزی دو نوع وام خرید ارائه میکنند: وام سنتی زماندار و وام مسکن انعطافپذیر. در وام سنتی زماندار از وامگیرنده خواسته میشود که هر ماه مبلغی را بابت اقساط بازپرداخت وام، برای مدت زمانی مشخص (بهعنوان مثال 30 سال) پرداخت کند. این پرداخت قابل پیشبینی، به وامگیرنده این امکان را میدهد که کنترل بهتری بر نقدینگی خود داشته باشد. وام مسکن انعطافپذیر، در اصل همان وام سنتی زماندار است که با یک حساب جاری ترکیب میشود. این نوع از وامها برای افرادی مناسب است که میخواهند از انعطافپذیری در پسانداز پول بیشتر در زمانهای مختلف بهرهمند شوند. در این نوع وام، هر چه وامگیرنده پول بیشتری در حساب جاری خود پسانداز کند، میتواند نرخ بهره وام مسکن خود را کاهش دهد. نرخ بهره وام مسکن در مالزی معمولاً درصدی کمتر از نرخ بهره پایه است. به عنوان مثال اگر نرخ بهره پایه 6/ 6 درصد باشد، نرخ بهره وام 1/4 درصد خواهد بود. بانکها معمولاً حداکثر 80 تا 90 درصد قیمت کل ملک را وام میدهند. این به معنای آن است که برای یک خانه به مبلغ 500 هزار رینگیت، خریدار میتواند مبلغ 400 هزار تا 450 هزار رینگیت وام بانکی دریافت کند و بقیه مبلغ را نقد بپردازد.
تسهیل وام مسکن در کره جنوبی
دولت کره جنوبی محدودیتها را برای استفاده از وام مسکن تسهیل کرده تا بازار راکد مسکن را در این کشور رونق دهد و مصرف داخلی را تحریک کند. دولت کرهجنوبی چند ماه پیش اعلام کرد که سقف پرداخت وام را از 50 درصد قیمت مسکن به 70 درصد افزایش میدهد. علاوهبر این، اکنون وامگیرندگان مجاز خواهند بود تا 60 درصد درآمد خود را بابت قسط وام بپردازند. این رقم پیش از این برای شهر سئول که سختترین شرایط اعطای وام در کرهجنوبی برای آن وضع شده بود، 50 درصد بود. با اتخاذ چنین سیاستهایی، قیمت آپارتمان در پایتخت این کشور، سئول، طی چهار سال منتهی به 2013 بهطور متناوب کاهش یافت. این در شرایطی است که طی 11 سال پیش از آن قیمت مسکن در کرهجنوبی تقریباً سه برابر شده بود.
وامهای متنوع در هند
در هند وامهای مسکن مختلفی وجود دارد، مانند وام مسکن تک نرخی که فقط به نرخ سود مبلغ وام گرفته شده بستگی دارد و ربطی به وام اصلی ندارد و وام GPM (پلهای) که در آن اقساط بازپرداخت در ابتدا کم است و به تدریج طی زمان افزایش مییابد. در مجموع عواملی مانند درآمد مشتری، شرایط مطلوب او و شاخصهای مالی دیگر میزان وام مسکن او را مشخص میکنند. نرخ سود وام مسکن نیز با توجه به ماهیت وام متفاوت است. در مجموع هیچ نرخ استانداردی وجود ندارد بنابراین مناسبترین راه مذاکره برای دریافت وام است. همچنین در این کشور وامها را میتوان تجدید کرد یا بر مدت آن افزود. در هند بسته به میزان درآمد، وام مسکن 75 تا 80 درصد قیمت واحد مسکونی را پوشش میدهد.
پیش پرداخت 15 درصدی در سوئد
برای خرید خانه در سوئد دولت تا85 درصد هزینه مسکن را وام میپردازد البته برای گرفتن این وام شخص باید شغل ثابت داشته باشد تا بتواند 15 درصد مبلغ باقیمانده بهای مسکن را پیش پرداخت کند البته اگر کسی شغل ثابت نداشته باشد میتواند از طریق ضمانت افرادی که شغل ثابت دارند وام مسکن را دریافت کند.
وام با وثیقه ملکی
در ترکیه وام مسکن عموماً از طریق تعدادی از بانکها ازطریق وثیقه ملک خریداری شده اعطا میگردد. معمولاً مبلغ وام حداکثر 50 درصد بهای ملک ومدت بازپرداخت آن 10 سال با بهره 8 تا 10 درصد است. قوانین ترکیه هم مانند بسیاری از بانکهای اروپایی، طیف دسترسی محدودی دارد. این امر شامل وام نیز میشود. به این ترتیب مجموع کل سود و بدهیهای فرد نباید بیش از 35درصد درآمد خالص فرد باشد که این قانون در انگلیس هم وجود دارد. در ضمن برای دریافت وام مسکن در ترکیه باید منبع درآمد ثابت داشت.