ویژگی های طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران
نقدینه-طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران که پس از سال‌ها انتظار اواخر فروردین امسال در مجلس اعلام وصول شد، ویژگی‌های فراوانی دارد که می‌توان امیدوار بود با تصویب آن ربا -و نه سود- از سیستم بانکی ایران حذف شود.
در فصل پنجم طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران، سپرده‌ها به سپرده قرض‌الحسنه، سپرده جاری، سپرده سرمایه‌گذاری عام، سپرده سرمایه‌گذاری خاص و انتشار اوراق بهادار اسلامی تقسیم‌بندی شده است. ویژگی های سپرده سرمایه گذاری عام سپرده سرمایه‌گذاری عام سپرده‌ای است که بانک‌ها می‌توانند وجوه مشتریان را در قالب عقد وکالت قبول کرده و جهت تأمین مالی اشخاص حقیقی، حقوقی از طریق عقود با بازدهی معین، یعنی عقودی که تعیین نرخ سود آنها در هنگام قرارداد شرعاً جایز است مانند مرابحه، اجازه به شرط تملیک، جعاله، استصناع و خرید دِین تخصیص دهند و سود حاصله را با لحاظ منابع بانک و پس از کسر حق‌الوکاله خود به نسبت مبلغ و مدت سپرده‌گذاری بین سپرده‌گذاران تقسیم کنند.
طبق تبصره مربوط به این ماده از تاریخ تصویب این قانون سپرده‌های سرمایه‌گذاریی که هم‌اکنون در اختیار بانک‌هاست، تحت عنوان سپرده سرمایه‌گذاری عام شناخته می‌شود.
نکته قابل تأمل در مواد بعدی مطرح شده است به طوری که بانک‌ها فقط می‌توانند سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام را تعهد یا بیمه کنند و به سپرده‌گذاران سود علی‌الحساب پرداخت کنند اما نمی‌توانند در هنگام سپرده‌گیری نرخی را به عنوان سود قطعی اعلام و تضمین کنند.
بانک‌ها موظفند بلافاصله پس از تأیید صورت‌های مالی آنها توسط بانک مرکزی مابه‌التفاوت سود علی‌الحساب پرداخت شده و سود قطعی را به حساب سپرده‌گذاران واریز کنند.
* تعیین نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام براساس 50 تا 70 درصد «سود تحقق یافته» دوره مالی قبل
طبق آنچه که در متن این طرح آمده است، حداکثر نرخ سود علی‌الحساب قابل پرداخت به سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام توسط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود اما نرخ تعیین شده متناسب با دوره کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت حداقل 50 درصد و حداکثر 70 درصد نرخ سود تحقق یافته در دوره مالی قبل خواهد بود.
نرخ سود تحقق یافته میانگین وزنی نرخ سود قطعی شده سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام در شبکه بانکی بر اساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده بانک‌ها است.