سیدمرتضی علوی*
چشم انداز بیمه گرها در دوران پساتحریم
صنعت بیمه در همه کشورها به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی تلقی شده و در درجه اهمیت بالا قرار دارد و در حال حاضر به یک تجارت بزرگ جهانی تبدیل شده است.همه فعالان اقتصادی جهان به دلیل پوشش ریسک، به صنعت بیمه نیاز دارند و این صنعت را از ضروریات دنیای امروز ساخته است.
صنعت بیمه در همه کشورها به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی تلقی شده و در درجه اهمیت بالا قرار دارد و در حال حاضر به یک تجارت بزرگ جهانی تبدیل شده است. از سوی دیگر همه فعالان اقتصادی جهان به دلیل پوشش ریسک، به صنعت بیمه نیاز دارند و این صنعت را از ضروریات دنیای امروز ساخته است.
در ایران بعد از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها این امیدواری وجود دارد كه شرکت‌های بیمه‌گر از وضعیت گذشته خارج شده و با پویایی بیشتری فعالیت کنند.
اما در سال‌های قبل از تحریم صنعت بیمه در ایران وسعت حال حاضر را نداشت و در سال‌های اخیر شرکت های بیمه‌ای جدیدی توسط فعالان این صنعت و به واسطه خصوصی سازی های صورت گرفته ایجاد شده‌اند.
در گذشته بیمه گرها تمام سعی خود را معطوف به فضای داخلی داشتند و این مسئله در دوران تحریم ها عمیق تر شد و شرکت های بیمه گر توانستند خود را در عرصه‌های اقتصادی کشور تثبیت کنند. در حال حاضر و پس از مرتفع شدن مشکلات بین‌المللی اقتصادی، رقابت در داخل جابجا شده و به سمت مرزهای خارج از ایران کشیده خواهد شد.
در دوران پسابرجام و پساتحریم، بیمه گرها می توانند در دو حوزه فعالیت کنند. بخش اول سرمایه گذاری مشترک با شرکت های بزرگ دنیاست و بخش دوم شناخت کشورهای هدف برای یافتن بازار جدید است.
در بخش سرمایه گذاری مشترک و تعامل شرکت های بیمه گر ایرانی با بیمه گرهای بزرگ جهان پیچیدگی های وجود دارد، زیرا در روزهای اخیر و پس از اجرایی شدن برجام به دلیل وابستگی اغلب بیمه گرهای بزرگ دنیا به اقتصاد آمریکا و تردید سرمایه گذاران آمریکایی در مشارکت در اقتصاد ایران، ورود بیمه گرهای بزرگ دنیا به اقتصاد ایران با اما و اگرهای زیادی روبرو شده است.
وال‌استریت ژورنال روزنامه معروف آمريكايي اخیراً گزارش داده که تحریم های آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای لغو شده است اما مواردی که در خارج از برنامه‌های هسته‌ای وجود دارد موجب شده تا موارد اختلاف ایران و غرب باقی بماند و بر این اساس پوشش بیمه نفت كشها برای بیمه گران سخت شده است. رویترز نیز خبر داده است که با وجود اعلام رسمی لغو تحریم‌ها خیلی از بیمه گرهای بزرگ تمایلی برای ورود به بازار ایران ندارند.
بنا به بر این گزارش و به گفته دبیرکل اتحادیه بین‌المللی بیمه دریایی (IUMI) پوشش بیمه های مربوط به ایران به علت مشخص نشدن جزئیات رفع تحریم ها توسط واشنگتن و ترس از دامن گیر شدن جریمه های سنگین با مشکلاتی روبرو شده و شرکت های بیمه بین المللی در حال حاضر تمایلی برای پوشش بیمه ای محموله های نفتی ایران ندارند. اما این وضعیت دوامی نخواهد داشت زیرا دستگاه دیپلماسی دولت تدبير و اميد به دنیا نشان داده است که ایران به تعهدات خود پایبند بوده و بر سر قراردادهايي که با كشورهای دنیا بسته ثابت قدم است و در آینده ای نزدیک این تردیدها از بین خواهد رفت بنابراین شرکت های بیمه گر می‌توانند در حوزه بیمه اتکایی ورود قدرتمندی داشته باشند.
بیمه گرهای داخلی می‌توانند خود را از ضررها مصون نگهدارند. در اکثر کشورها شرکت هایی که بیمه مستقیم انجام میدهند باید با عقد قراردادهای بیمه اتکایی منافع خود و مشتریان خود را حفظ کنند و می توانند با بیمه گرهای بزرگ دنیا این قراردادها را منعقد کرده و ریسک خود را به حداقل برسانند، بنابراین شرکت های بیمه گر می‌توانند با استفاده از این روش به سراغ پروژه های بزرگ رفته و بازار داخلی را حفظ کنند.
از سوی دیگر در هفته های آینده برخی از قراردادهای قدیمی با شرکت های بیمه ای رو به پایان بوده و شرکت‌های بزرگی چون آليانز، هانور آی ایی و آر اس ای و دیگر بیمه‌گرهای بزرگ دنیا اظهار تمایل کرده‌اند که در ایران سرمایه‌گذاری کنند.
بسیاری از کارشناسان بازار بیمه ایران را نزدیک به ٨ میلیارد دلار ارزیابی میکنند. این بازار بزرگي برای هر بیمه گر خارجی است و بیمه گرهای داخلی می توانند با طرح های چون سرمایه‌گذاری و فعالیت مشترک یا به اصطلاح جوینت فینچر کار کنند و شرکت های بیمه گری را وارد بازار ایران کرده و خود نیز از این فضا سود ببرند.
اما بخش مهم تری که تاکنون مغفول مانده و محدود به چند شرکت بیمه گری بوده پیدا کردن کشورهای هدف و یافتن بازارهای جدید در خارج از مرزهای ایران است. شرکت ها در سال‌های اخیر زیاد در این حوزه فعال نبودند هرچند محدود شركت هايي همچون شركت بيمه "ما" توانستند برای زائران اربعين و دیگر مسافران زيارتي بیمه گری داشته باشند اما به عنوان سرمایه گذاری در کشورهای دیگر فعالیت وسیعی نداشتند و در کشورهایی که ریسک سرمایه‌گذاری پایین است ورود کنند. اميد است با برداشته شدن قفل ظالمانه تحريم ها شاهد ورود به حوزه هاي فوق الذكر را شاهد باشيم.
*مشاور مدیرعامل و مدیر روابط عمومی بیمه ما