بار کسری بودجه دولت بر دوش بانک مرکزی

به گزارش پایگاه خبری نقدینه ، حسن معتمدی، مدیرکل اسبق نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایبنا با اشاره به اینکه در دنیا بانک مرکزی در تعیین سیاست پولی نقش کلیدی دارد، اظهار کرد: در ایران، یک اشتباه رایج وجود دارد که تصور می‌شود فقط با عملکرد خوب بانک مرکزی همه مشکلات حل می‌شود. واقعیت این است که مدیریت نقدینگی، تورم و بازار ارز به عوامل متعددی بستگی دارد و بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند این مسائل را حل کند. حتی اگر بانک مرکزی تمامی ظرفیت‌های قانونی و مدیریتی را داشته باشد، باز هم نمی‌تواند به‌تنهایی به موفقیت کامل دست یابد.

وی با تاکید بر اینکه یکی از چالش‌های اصلی بانک مرکزی، عدم استقلال است، گفت: بانک مرکزی ایران به‌طور کامل مستقل نیست و این استقلالی که در کشور‌های دیگر مشاهده می‌شود، در بانک مرکزی ما وجود ندارد. قانون اساسی ما محدودیت‌هایی برای استقلال بانک مرکزی ایجاد کرده، این در حالی است که در بسیاری از کشورها، استقلال بانک مرکزی به‌عنوان یک اصل مهم شناخته می‌شود، اما در ایران، هنوز به این جمع‌بندی نرسیده‌ایم.

مدیرکل اسبق نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی با اشاره به اهمیت اقتدار بانک مرکزی تأکید کرد: بانک مرکزی باید هم مستقل باشد و هم اقتدار کافی داشته باشد. این اقتدار اجازه می‌دهد تا در مواقع بحران، اقداماتی مؤثر انجام دهد. به‌عنوان مثال، در مورد بانک سیلیکون ولی، هیچ‌کس از ناترازی آن مطلع نبود تا اینکه ناگهان اعلام شد که این بانک تعطیل شده است. ما چنین ظرفیتی برای بانک مرکزی خود نداریم. به همین دلیل، نباید همه مشکلات را به بانک مرکزی نسبت داد. با این حال، در محدوده ظرفیت‌های موجود، عملکرد بانک مرکزی قابل قبول است. 

معتمدی اضافه کرد: بانک مرکزی تسلط کافی بر حوزه مالی و کسری بودجه دولت ندارد. اگرچه قوانین می‌گویند که کسری بودجه نباید تصویب شود، اما در عمل، دولت از طریق روش‌های غیررسمی بار کسری خود را بر دوش بانک مرکزی می‌گذارد. این امر باعث می‌شود که بانک‌ها ناتراز شوند و در نهایت، این ناترازی به رشد نقدینگی و تورم منجر می‌شود. بنابراین، نمی‌توان تمام این مشکلات را به بانک مرکزی نسبت داد، اما اگر این نهاد اقتدار و توانمندی کافی داشته باشد، می‌تواند بهتر عمل کند.