دو عاملی که زمینه ساز ریزش شاخص شدند

حسن حسین‌‌‌‌‌نیا: بازار سرمایه این هفته در حالی معاملات را آغاز کرد که مذاکرات هسته‌‌‌‌‌ای ایران و آمریکا به تعویق افتاده بود و هم‌‌‌‌‌ زمان با پیام‌‌‌‌‌های ضد و نقیض از سوی مقامات آمریکایی و تشدید تحریم‌ها مواجه شد. این فضای مبهم، مستقیم بر بازارهای مالی اثر گذاشت و باعث رشد قیمت در بازار غیررسمی دلار و افزایش بهای طلا در داخل شد.

ارزش معاملات خرد سهام و صندوق‌های سهامی نسبت به روزهای گذشته کاهش قابل‌توجهی داشت و به ۱۲‌ هزار ‌میلیارد‌ تومان رسید. همچنین بیش از ۴‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان نقدینگی از سوی اشخاص حقیقی از بازار سهام و صندوق‌ها خارج شد. از سوی دیگر در لحظات پایانی بازار، ارزش سفارش‌های فروش به ۱۰‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان رسید‌که نشان‌دهنده فضای بی‌‌‌‌‌اعتمادی در بورس است.

برخلاف فضای منفی سهام، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا و گواهی‌سپرده سکه طلا با رشد قیمت همراه بودند. برخی از این صندوق‌ ها حتی با قیمتی بالاتر از NAV معامله شدند که نشان‌دهنده افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به پناه‌‌‌‌‌بردن دارایی‌های امن است. 

بازارهای مالی به‌شدت نسبت به تحولات مذاکرات هسته‌‌‌‌‌ای حساس هستند و با هر خبر مثبت یا منفی واکنش سریعی نشان می‌دهند. به‌نظر می‌رسد در روزهای آینده معامله‌گران با درنظرگرفتن ریسک‌های سیستماتیک، استراتژی‌های کوتاه‌مدت را تنظیم خواهند کرد.

برزو حق‌‌‌‌‌شناس: بورس تحت‌تاثیر دو عامل قرار گرفته که اثری مکمل دارند. عامل اول، اخبار منفی منتشره از روند مذاکرات بود که فضای امیدواری ایجاد شده را مبهم کرد و عرضه‌ها را افزایش داد. عامل دوم نیز تصمیم‌ سازمان بورس درخصوص کاهش ضرایب صندوق‌های اهرمی بود.

کاهش یک‌‌‌‌‌باره ضریب صندوق‌های اهرمی باعث شد بسیاری از این صندوق‌ها که در صف‌فروش قفل بودند، ناچار به‌فروش سهم شوند و این فشار فروش را بالا برد. اینکه تصمیمی چنین مهم بدون اعلام قبلی و یک‌‌‌‌‌ شبه اجرایی شود، جای گله دارد. با وجود همه این عوامل، حجم معاملات همچنان در محدوده امیدوارکننده ۱۲‌ هزار ‌میلیارد‌ تومان باقی ‌مانده‌است. 

اگر این روند در روزهای آینده ادامه یابد، جای نگرانی خاصی نیست و احتمال بازگشت به مدار صعود وجود دارد اما اگر حجم معاملات به کمتر از ۱۰ تا ۱۵‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان برسد و در آن محدوده تثبیت شود، می‌توان گفت وضعیت بازار نگران‌‌‌‌‌کننده خواهدشد.

ابراهیم سماوی: در ۱۸ روز معاملاتی اخیر، تنها چهار روز شاخص بورس منفی بود اما دیروز بازار با شدیدترین ریزش چند هفته اخیر مواجه شد و افت ۲‌ درصدی را ثبت کرد و حدود ۷۱‌ درصد از نمادها در وضعیت منفی قرار گرفتند.

اعلام تعویق مذاکرات به دلیل مسائل لجستیکی، شوک بزرگی به بازار وارد کرد. این وضعیت باعث بیشترین خروج پول حقیقی نه‌‌‌‌‌تنها از سهام و صندوق‌های سهامی بلکه از صندوق‌های درآمد ثابت شد که نشان می‌دهد نقدینگی در بلاتکلیفی کامل است. درحالی‌که صندوق‌های طلا و سکه در روزهای اخیر با حباب منفی معامله می‌شدند، دیروز با استقبال گسترده‌ای مواجه بودند. 

در بازار غیررسمی ارز نیز بلافاصله پس از اعلام خبر تعویق، قیمت دلار و تتر بالا رفت. این واکنش‌ها نشان می‌دهد تمامی بازارها، چه بورس و چه دلار و سکه، نگاه دقیقی به روند مذاکرات دارند و به کوچک‌ترین خبری واکنش فوری نشان می‌دهند.

از جمله نکات مهم روزهای اخیر، اعلام بررسی نهایی لوایح مرتبط با پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت‌نظام بود که سخنگوی دولت نیز تایید کرد این هفته جمع‌بندی نهایی خواهد شد. اگر قرار است مذاکرات به نتیجه ملموسی منجر شود و جریانات مالی واقعی شکل گیرد، تصویب این لوایح ضروری است.

در غیر‌ این‌ صورت‌ احتمال می‌رود بازار در مسیر اصلاحی ادامه دهد. بورس اکنون وزن بیشتری به سناریوی اختلاف جدی میان تیم‌های مذاکره‌‌‌‌‌ کننده می‌دهد. برخی تحلیلگران این تعویق را ناشی از فشار لابی‌‌‌‌‌های رژیم صهیونیستی و تلاش برای تغییر در تیم مذاکره‌‌‌‌‌کننده آمریکا به‌ منظور هم‌راستایی بیشتر با خط‌‌‌‌‌مشی ترامپ می‌دانند. بنابراین منشأ واقعی تعویق می‌تواند تعیین‌‌‌‌‌کننده مسیر آتی بازار باشد.