2
آخرین خبرها
شنبه 21 اسفند 1395


در نظام بانکی کشور، علاوه بر ارزیابی سلامت بانک‌ها بر اساس شاخص‌های متعارف و استاندارد، لازم است به برخی شاخص‌های اختصاصی بانکداری بدون ربا نیز توجه شود.

امروزه نظام بانکداری به عنوان یکی از ارکان تشکیل دهنده بازار پول، نقش بسیار مهمی در این بازار و در کل اقتصاد بازی می‌کند؛ به نحوی که عملکرد این بخش از بازار پول به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر حیات و کیفیت سودآوری بسیاری از بنگاه‌ها اثر می‌گذارد. از این جهت، مطالعات گسترده‌ای در جهت ارزیابی سلامت شبکه بانکی کشورها (چه درسطح داخلی و چه در سطح بین المللی) انجام شده است.
از اهداف بررسی شاخص‌های سلامت بانکی می‌توان به مواردی نظیر بررسی کارایی، سودآوری، ارزش‌گذاری سهام، پیش‌بینی احتمال وقوع بحران و... اشاره کرد. در اقتصاد متعارف، شاخص‌های گوناگون کمی و کیفی برای ارزیابی درجه سلامت یک بانک مورد استفاده قرار می‌گیرد که برخی از مهمترین آنها عبارت‌ از کیفیت دارایی‌ها، نسبت کفایت سرمایه، نسبت مطالبات غیرجاری، نسبت تسهیلات اعطایی در هر یک از عرصه‌های اقتصادی (نظیر تولید، بازرگانی، کشاورزی، مسکن و غیره)، نسبت دارایی‌های سودآور، کیفیت مدیریت بانک و هزینه سرانه شعب یا کارکنان بانک است.
اگر چه شکی در مفید و کاربردی بودن شاخص‌های فوق در اندازه گیری سلامت شبکه بانکی به طور نسبی وجود ندارد، اما در بانکداری بدون ربا لازم است علاوه بر شاخص‌های متعارف سلامت بانکی، به برخی مسائل اختصاصی بانکداری اسلامی نیز توجه شود. به عبارت دیگر، در چارچوب اسلامی، یک بانک سالم، موسسه‌ای است که علاوه بر رعایت معیارها و شاخص‌های متعارف سلامت بانکی، به شاخص‌های کلیدی بانکداری اسلامی نیز توجه کند.
برخی از مهمترین شاخص‌های اختصاصی ارزیابی سلامت بانکی در چارچوب اسلامی عبارت‌ از ممنوعیت ربا، ممنوعیت اکل مال به باطل (تصرف نابجا در اموال دیگران)، ممنوعیت ضرر، ممنوعیت غرر (عدم شفافیت در متن قراردادها) و ممنوعیت قمار. بر این اساس، یک بانک اسلامی سالم لازم است در فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد به این دسته از شاخص‌ها نیز توجه داشته باشد. لذا اگر یک بانک خاص تمامی معیارهای متعارف سلامت بانکی (مانند بحث کلیدی کفایت سرمایه) را رعایت کند، اما در فعالیت‌هایش با پدیده فاکتور صوری مواجه و شبهه ربا در عملکرد آن مطرح باشد، نمی‌تواند به عنوان یک بانک سالم در نظر گرفته شود.
در پایان لازم به ذکر است که توجه به شاخص‌های اختصاصی بانکداری بدون ربا در بحث سلامت بانکی سبب می‌ شود تا شهرت نظام بانکی کشور در زمینه اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا تقویت شود و دغدغه‌های عموم مردم و مراجع تقلید در رابطه با وجود برخی فعالیت‌های شبهه‌ناک در شبکه بانکی برطرف شود. با توجه به این توضیحات، ضرورت دارد بانک مرکزی کشور در کنار شاخص‌ها و چک‌لیست‌های متعارف پایش سلامت بانکی، شاخص‌ها و چک‌لیست‌های مشخصی جهت ارزیابی و نظارت بر معیارهای اختصاصی بانکداری بدون ربا در زمینه سلامت بانکی طراحی و در شبکه بانکی عملیاتی کند.
* کارشناس اقتصادی

<###dynamic-0###>

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پایگاه خبری نقدینه است.