دکتر مرتضی بکی در گفت و گو با پایگاه خبری نقدینه با بیان این نکته که هرگونه خبر خوش بينانه نسبت به آینده اقتصاد جهانی و استمرار در اجرای سیاست انقباضی، کاهش قیمت طلا را درپی خواهد داشت ادامه داد: در عین حال کف قیمت حدود 700 دلار در هر اونس پیش بینی می شود مگر اینکه در آینده شاهد اکتشاف ذخایر جدید و روش های برداشت با هزینه کمتر باشیم.
وی با تاکید بر این نکته که قیمت طلا تحت تاثیر عوامل بنیادین و همچنین سفته بازی ناشی از انتظارات نسبت به وضعیت اتی اقتصاد است اظهار داشت: در شرایط رونق اقتصادی که سیاست های انقباضی پولی در پیش گرفته می شود و شاهد افزایش نرخ بهره هستیم، قیمت کالاها (commoditied) در بورس ها همچنین قیمت اوراق قرضه کاهش می یابد.
بکی تاکید کرد: در خصوص رابطه قیمت اوراق قرضه و نرخ بهره لازم است اشاره شود که قیمت اوراق رابطه عکس با نرخ بهره دارد. دلیل ان هم این است که در شرایط رونق اقتصادی برای پیشگیری از سیکل های فزاینده تورمی سیاست های پولی انقباضی را از طریق عملیات بازار بازدر پیش می گیرند و اقدام به فروش اوراق خزانه می کنند که این امر به کاهش قیمت اوراق و افزایش بازدهی مورد انتظار بازاری یعنی نرخ بهره می انجامد.
این اقتصاددان با اشاره به این نکته که بین نرخ بهره و قیمت اوراق رابطه معکوس وجود دارد گفت: در خصوص رابطه بین نرخ بهره و قیمت کالاها باید به دو مفهوم بازار اسپات و آتی ها توجه کرد. آتی ها تعهدات نسبت به تحویل مقدار معینی کالا در آینده اند. قیمت آتی ها که در بورس ها مبادله می شوند بر اساس دارایی پایه تعیین می شود به این دلیل به آنها مشتقات گفته می شود.
مشاور رییس کل سابق بانک مرکزی افزود: قیمت مشتقات تابعی از نرخ بهره است و انتظارت نسبت به آینده نقش تعیین کننده در تعیین قیمت آتی ها دارد. رابطه نرخ بهره با قیمت آتی ها رابطه عکس است. لذا در شرایط رونق و با افزایش نرخ بهره درپی اجرای سیاست پولی انقباضی قیمت آتی ها از جمله آتی های طلا کاهش می یابد. با فرض رابطه معنادار بین قیمت آتی ها و اسپات، کاهش در قیمت آتی های طلا قیمت در بازار اسپات را نیز کاهش می دهد.
بکی ادامه داد: نکته مهم دیگری که در قیمت گذاری طلا اهمیت دارد ساختار بازار اسپات است. عرضه و تقاضای طلا در بازارهای اسپات جهانی محدود است به طوری که کل مبادلات در بازار اسپات 1800 تن در سال و 300 تن در سال مصارف پزشکی است. مابقی مصارف نهایی است که بخشی از آن به صورت ذخایراز سوی بانک های مرکزی نگهداری می شود .
این صاحبنظر مسائل اقتصادی با تاکید بر این نکته که مجموع عوامل بنیادین حکایت از روند رو به کاهش طلا دارند خاطرنشان کرد: حافظه مالی شما روزهایی را به یاد می آورد که طلا در کانال 1900 دلار در هر اونس نوسان می کرد. در آن شرایط تحلیلهایی وجود داشت که قیمت اونس در آینده ای نزدیک به 3000 دلار در هر اونس خواهد رسید. اما با ظهور علایم رونق در اقتصاد جهانی، روند قیمت طلا رو به کاهش گذاشت.
وی اضافه کرد: سوالی که پیش می آید این است که قیمت تا کجا می تواند کاهش یابد و چرا کاهش نیافته است. برای روشن شدن مطلب شما را به وضعیت قیمت در سال های دور یعنی دهه 1970 میلادی رهنمون می شوم.در این سال ها قیمت طلا به بالای 800 دلار در هر اونس رسیده بود در حالی که در سال های ابتدایی قرن 21 قیمت کانال 240 دلار را تجربه می کرد. روشن است که کسی نمی تواند بگوید اگر قیمت بالای 1200 دلار باشد بازگشت آن به زیر 700 دلار بعید است. نکته دوم هزینه نهایی تولید طلا است. در عمیق ترین معادن دنیا هزینه نهایی حدود 640 دلار است. با فرض حاشیه سود 10 درصدی می توان کف قیمت طلای جهانی را حدود 700 دلار برآورد کرد.
بکی با طرح این سوال که چرا طلا در سال های گذشته و ظهور علایم رونق اقتصادی به زیر 1000 دلار در هر اونس کاهش نیافته است گفت: برای توضیح این مطلب توجه به این نکته که طلا بخشی از ذخایر بانک های مرکزی را تشکیل می دهد کمک شایانی می کند. بانک های مرکزی بخشی از طلای خود را در قیمت های بالای 1000 دلار خریداری کرده اند و کاهش قیمت به زیر 1000 دلار ارزش ذخایر آنها را کاهش می دهد. نکته دیگر اینکه کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و یونان که با بحران بدهی مواجه شدند می توانستند که در صورت عدم توافق با کمک مالی از سوی بانک مرکزی اروپا اقدام به عرضه ذخایر طلای خود کنند که این امر می توانست قیمت طلا را کاهش دهد. با این وجود اجماع بر این واقع شد که این کشورها ذخایر طلای خود را در حجم بالا عرضه نکنند.